Brieven. Deel 8. 3 december 1938-9 mei 1940

3929. Aan E. van Moerkerken: Den Haag, 26 december 1939

Den Haag, 26 Dec. '39.

Beste Moer,

Alle ‘moderne vrouwen’ vinden Mme de Rênal ongenietbaar en Mathilde^1. je ware! Misschien de moderne jongelingschap^2. dus ook. Ik, ouwerwetsch als immer, vind Mme de R. dus, evenals mama Léautaud, verrukkelijk, terwijl Mathilde met plezier een trap tegen d'r derrière van me te goed heeft. Zoo zie je...

Er is één ding dat niet klopt in je voorkeur voor Mathilde: je zou

1. Julien Sorel, de hoofdpersoon in Stendhals Le rouge et le noir (1830), heeft achtereenvolgens een verhouding met de knappe, kuise en zachte mw. De Rênal en met de hoogmoedige, sensuele en sterke Mathilde de la Mole (vgl. De smalle mens, Vw 2, p. 425). De vriendin van Van Moerkerken heette eveneens Mathilde (zie 3842 n 3).

2. Volgens Batten bedoelt DP Adriaan van der Veen, Rudie van Lier, Fred Batten, Henri A. Ett en Emile van Moerkerken (zie E. du Perron, ‘Brieven aan de jongelingschap’ in Criterium (1947) 3 (maart), p. 153-176, met een ‘Ter inleiding’ van F.B.).

[p. 402]

bij deze leeuwerige juffrouw niet bang in het donker mogen zijn. Je zou haar af en toe moeten keelen.

Van die ‘psychologische schets’ van je^3. snap ik niet veel. Wel begrijp ik dat er een rouwrand om moest, gezien het abominabele franschje waarin de schrijver zich uitdrukt. Hierbij terug.

Terug ook een foto,^4. waarvan ik ontzettend graag zou willen dat je een scherper, althans donkerder afdruk maakte. Kan dat? En je had beloofd dat je van den regent een ouwerwetsche foto^5. zou maken, bruin afgedrukt. Kan je me ook het cliché van deze foto geven? van den regent bedoel ik.

Hierbij ook het papiertje. Geef me precies op wat ik je schuldig ben; dat is makkelijker. Er komt nu trouwens nog wat bij. Dank voor alle moeite.

Rouge et Noir: iedere tekst is goed, dus Pléiade, Cluny of Divan, - Cluny is verreweg de goedkoopste. Het boek is door Stendhal zelf uitgegeven, dus er was geen Martineau voor noodig om het in hs. goed te ontcijferen. Maar een uitgave door Martineau is altijd ‘gegarandeerd’. Ik meen dat Cluny ook van M. is.

Iemand die doorlopend lucide is, zou weleens een soort superieure idioot kunnen zijn. Maar natuurlijk zijn er wel intelligente menschen die niet lucide zijn, en andersom misschien ook, hoewel moeilijker. Er komt natuurlijk een element van intuïtie bij die luciditeit. Maar als je erover doorpraat, kan je de gevalletjes flink varieeren. Intelligent en niet lucide zijn bv. vele Moffen; al zie ik niet direct voorbeelden; vele (desnoods fransche) vakfilosofen ook.

Ik scheid ermee uit, heb het weer flink druk. Hartelijk gegroet!

EduP.

Wat beteekent: Tilloesjka is van me af? Van je afgerùkt, of vrijwillig van je af-gegaan? Waarom dit laatste? Komt ze vast niet terug?^6.

3. Een ongepubliceerde, op briefpapier met rouwrand geschreven karakterschets van Van Moerkerken door Dolf Verspoor.

4. Niet achterhaald.

5. Zie De bewijzen uit het pak van Sjaalman t.o.p. 32 (niet in Vw). De foto van de regent van Lebak, Raden Adipati Karta Nata Nagara, werd voor het eerst in Nederlands-Indië gepubliceerd in een prospectus voor een werkje over Multatuli van ‘Hantoe’, naar een foto in het bezit van L.H. Spook te Bandoeng (zie De bewijzen uit het pak van Sjaalman, p. 131 (niet in Vw); zie ook 3473 n 1).

6. De relatie van Van Moerkerken met zijn vriendin was even uit en een week later weer aan.