Brieven. Deel 8. 3 december 1938-9 mei 1940

3891. Aan G.O. Tissing: Den Haag, 29 november 1939

Den Haag, 29 Nov. '39.

Beste Adé,

Voor ik het vergeet: kan je me die f 15. weer sturen (p/a. Batten, Sportlaan 125, Den Haag)^* die je me indertijd voor Jef Last^1. gaf en die ik je teruggaf omdat hij ‘verdwenen’ was? Hij zat toen bij de Lappen! Hij is nu terug en heeft f 200. neergelegd om zijn nederlanderschap terug te koopen, maar hij weet dan ook niet meer waar hij van eten moet. Hij komt soms bij mij aan en ik heb hem dezer dagen wat geld gegeven, maar dat gaat mij nu ook niet zóó makkelijk af, tegenwoordig! Het is hier duur in Den Haag, en ik ben eig. alweer bezig me te overwerken, omdat ik weg wil, terug naar het goedkoopere oord Bergen bv. Ik dacht er nu over om uit Indië wat geld voor Last te ‘bestellen’, maar bij wie? Jij bent de eenige; dus graag die f 15. dan, als je ze nog missen kunt.

* Dit voor alle zekerheid, omdat het een vast adres is.

1. Zie 3606 n 1.

[p. 352]

Lees je K. en O. nog? Die stukken van Walraven^2. zijn toch alleraardigst, en Koch is ook heel vaak goed, zooals in dat stuk over de V.C.^3. Binnenkort zul je weer wat van mij erin lezen, hoewel ik er verdomd weinig tijd voor heb. Ik werk me nu blauw: Rijksarchief, lezen en schrijven voor Bat. Nwsbl.,^* stukken voor ‘mezelf’ en voor Gr. Ned., die nieuwontdekte multatuliana die nu eindelijk heelemaal klaar zijn (met verifieeren en vervolledigen ben je altijd veel meer tijd kwijt dan je aanvankelijk veronderstelt). En Bep is nòg altijd op halve kracht; hier in Den Haag heeft ze alweer verloren wat ze in Bergen gewonnen heeft.

Toen ik eindelijk dan hier kwam, heb ik direct Feicko opgezocht, maar... hij was precies een maand eerder vertrokken. Had ik dat geweten, dan was ik coûte que coûte toch naar hem toegereisd. Ik was tot dusver maar één keer hier en toen zeer gejacht. Enfin; nu nog zijn hier van allerlei menschen die ik geen tijd vond op te zoeken, sinds mijn terugkeer. Ik moet werken, om er wat bij te verdienen.

Schrijf eens - al is 't kort - hoe het in Indië gaat. Als je in Bandoeng komt, wil je dan ook eens bij Nix informeeren hoe 't met mijn uitgaven staat, en waarom ik nix meer van hem hoor of merk sinds ik Indië verliet? Vraag dit laatste vooral.

Hoe gaat het je moeder? Bas? Ira? Is Feicko tevreden over zijn europeesch verlof? En Olly,^4. hoe heeft diè het gevonden?

Kom je nog wel tot lezen? Of verslindt de administraasje al je arbeidskracht? Werk je nog zoo hard op kantoor?

Je zult gehoord hebben dat we hier spannende dagen hebben doorgemaakt. Bep en ik zijn zelfs een week eerder uit Bergen gegaan daarvoor, weggeroepen door nogal alarmeerende brieven van Ter Braak. Men sprak van een ‘putsch’ door de N.S.B. beraamd; prachtige verhalen zijn daarover in omloop, Mussert zou gearresteerd zijn, daarna was 't meer zijn broer, die officier was, enz. enz. Maar het ware weet niemand; tenminste, degenen die het weten, vertellen het niet.

2. Walraven had o.a gepubliceerd ‘Europeesche vakbeweging I, II, III en IV, speciaal in de suikerindustrie’, in K&O 2 (1939-1940) 16 (1 oktober 1939), p. 250-253, 17 (16 oktober 1939), p. 267-269, 18 (1 november 1939) p. 282-285 en 20 (1 december 1939), p. 316-318.

3. M.K. (= D.M.G. Koch), ‘De Vaderlandsche Club tien jaar’ in K&O 2 (1939-1940) 18 (1 november 1939), p. 280-282.

* Het lezen is veel vervelender en tijdroovender dan het schrijven!

4. Olga, vrouw van Feicko Tissing.

[p. 353]

Dat er iets gebeurd is, is duidelijk; ook dat men zeer bang is geweest voor een duitsche inval, want daarover zijn de verhalen van wat de gemobiliseerden hebben meegemaakt niet dubbelzinnig. Maar ditmaal is het dan overgewaaid; - voor hoe lang?

Over 't algemeen houdt men zich in dat land toch wel zeer rustig. Is 't uit gebrek aan voorstellingsvermogen of omdat dit toch nog het beste is? God weet, maar je kunt niet voortdurend in angst leven, dus zoo is het nog het aangenaamst voor iedereen; en verder Insj'Allah.^5.

Als ik hier klaar ben - misschien tegen half Januari, gaan we vmdl. naar Bergen terug.^* Tot zoolang is ons adres Laan v. Meerdervoort 835 (dus schuin tegenover het adres waar Feicko gewoond heeft!) Deze buurt is niet ongeschikt, hoewel verdomd ver van 't centrum, waar ik eig. dagelijks wezen moet, en 2 × zoo ver nu 't zoo koud is.

Alijntje is sinds gisteren zijn toncillen kwijt en zit dus vandaag nog wat met koorts in bed en is wat jengelig. Verder geen nieuws wat onszelf betreft. Doe hartelijke groeten aan ‘de jouwen’ van ons drie, en heb zelf een stevige hand van steeds je

E.

5. Arabisch: als Allah het wil = misschien.

* Eig. moet je er iedere keer bij lachen, als je zulke plannen maakt in deze tijden.