Brieven. Deel 7. 2 juli 1937-30 november 1938

3517. Aan A.A.M. Stols: Rantjasoeni, 26 augustus 1938

Rantjasoeni, 26 Aug. '38.

Beste Sander,

Tot mijn spijt heb ik niets meer van je gehoord sinds vorig jaar,

[p. 456]

meen ik, toen ik je uit Batavia schreef. De beloofde exx. Een Voorbereiding en Bij gebrek aan Ernst kreeg ik al evenmin als het ex. Beatrijs dat ik je in denzelfden brief vroeg.^1. Nu net ontving ik Jany's Uit Zelfbehoud, waarvoor dank; of is het een attentie van hèm? Ik zal 't in ieder geval bespreken.^2.

Van iemand in Batavia, die die goedkoope herdruk van Een Voorb. en B.G. aan E. besteld had, hoorde ik dat ze niet meer van jou zouden zijn, maar van je ex-vennoot, die er nu zelfstandig mee leurt in Amsterdam(?), een eigen prospectus ervoor liet drukken, enz. Wil je me niet eens schrijven hoe dit zich werkelijkheid heeft afgespeeld?^3. want mijn relatie tot je vennoot is toch niet dezelfde als tot jou, en waar ik de druk van Een voorb. indertijd geheel bekostigde...

De kwestie is niet dat ik er nog op ‘verdienen’ wil, maar ik moet niet geremd worden, door z.g. rechten van den heer Haantjes Dekker met wien ik nimmer iets van doen had, wanneer ik eventueel een uitgever zou vinden die wèl doen wil wat Querido verdomde, nl. ‘al mijn werk in één hand nemen’.

Schrijf me dus hoe het er precies mee staat. Hoeveel exx. zijn er nu van die 2 boeken in de goedkoope serie gebracht? Weet je iets van de verkoop? En wie van jullie twee bezit het fonds van de 3 dln. Cahiers van een Lezer? Hoeveel is dààrvan nog over? Kan ik over eenigen tijd bv. mijn kritisch proza uitgeven in 2 of 3 dln., zooals die van Marsman, en daarvoor dan beschikken over den tekst van die Cahiers? Waar ik aan dit alles - zoowel Cahiers als 2 dln. in de reeks Kaleidoscoop - geen cent verdiend heb, zou ik er tenminste wel de vrije beschikking over willen hebben, als dat joù tenminste geen (serieuze) schade berokkent, en dit laatste zal toch wel niet?

Schrijf mij p/a Tissing, Onderneming Rantjasoeni, bij Bandoeng (Java), - Wij hebben Batavia verlaten en zitten nu hier, maar zijn zoekende naar een huis in Bandoeng, wat lang niet meevalt. Over een tijdje hoop ik daar toch een vast adres te hebben. Maar dit wat ik je hier opgeef, is in ieder geval ‘veilig’.

1. Een brief van DP uit Batavia aan Stols is niet teruggevonden.

2. Niet gebeurd.

3. Op 31 december 1937 hadden Stols en R.W. Haentjens Dekker (geb. 1907), die na een korte leer- en proeftijd in 1934 medevennoot was geworden van de vennootschap A.A.M. Stols-Uitgeversmaatschappij, de samenwerking beëindigd. Haentjens Dekker begon in 1938 een eigen uitgeverij in Amsterdam, De Windroos.

[p. 457]

Schrijf hoe 't jullie gaat; waar je nu woont (nog altijd Maastricht, of denk je te verhuizen?)^4.; wat je doet, als uitgever en daarneven; wat je verdere plannen zijn. Het is geen onverschilligheid van me als ik niet schrijf, maar wij hufteren hier ook maar wat rond in de hoop op beter, en dat betere, nu ja, daar zal nog wel wat op gewacht moeten worden... Zoowel Bep als ikzelf konden het ‘op’ Batavia door het klimaat niet harden, en daar die ‘baan’ van mij aldaar, wat salaris betreft, ook verre van ‘serieus’ was, zijn we nu hier ons geluk komen beproeven. Ziedaar de groote lijnen. Bep knapt hier wel wat op - maar nu is dit aanzienlijk hooger dan Bandoeng! - en Alijntje maakt het opperbest. Ik ben dik en oud; precies wat je als gaven van de tropen verwachten mocht.

Wil je me nog eens wat sturen ter bespreking in 't Bat Nieuwsblad, doe dat dan. Als 't eenigszins kan, maak ik er een kroniek van.

Ik hoop oprecht dat ik goede berichten van je krijg, en dat de afreis van dien vennoot je meer goed gedaan heeft dan kwaad. ‘Bon débarras’? of is 't zóó eenvoudig niet?

O ja, wil je me die copy van de gedichten van Nerval terugsturen, als je ze toch niet uitgeeft? Ik ken in Bandoeng een goedkoope drukker, die dat boekje misschien wel maken wil.^5. Onder de kameraden kunnen we dan misschien een 100 exx. ervan verkoopen om de kosten goed te maken. Stuur het in elk geval, ook met dat portret en profil erbij, als je dat nog hebt.

Je ziet, ik ben onverbeterlijk; maar zóóveel andere pleziertjes dan dit nogal onschuldige biedt het leven me ook niet.

Hartelijke groeten, ook van Bep en aan Greet, een hand van je

E.

P.S. - Van Jan v.N. gehoord dat je zijn verzamelde poëzie gaat uitgeven. Een heerlijk - en oud - idee. Ik ben echt blij dat het nu eindelijk gerealiseerd wordt.^6.

4. Stols was in de herfst van 1937 met uitgeverij en al naar Rijswijk (Z.H.) verhuisd, nadat hij als reserve officier was opgeroepen en na een periode van velddienst aangesteld op het Ministerie van Oorlog te Den Haag.

5. G. de Nerval, Poésies. À l'imprimerie javanaise en 50 exemplaires. [1934]. Het boekje bevat geen portret.

6. J. van Nijlen, Gedichten 1904-1938. Maastricht: Stols 1938.