Brieven. Deel 7. 2 juli 1937-30 november 1938

[p. 354]

3454. Aan F.E.A. Batten: Sitoe Goenoeng, 29 april 1938

Sitoe Goenoeng, 29 April '38.

Beste Freddy,

Veel dank voor het gezondene, vooral de overgetypte Sietske.^1. Dat goede kind vertoont zich, op den leeftijd waarin ze dit te boek stelde althans, wel erg als een kip zonder kop en dus bulkend van ‘gezond verstand’. Ik veronderstel dat Multatuli met 20% dwaasheid en dichterlijke illuzie en 80% ironie en humor^* haar die Keizershistorie heeft aangedaan, die door haar voor 100% voor zoetekoek is opgegeten. Hoe dan ook, ik heb er wat aan.

Maar nu dat portret! Daar ben ik van geschrokken, want dit is nu juist niet het portret dat ik hebben moet; dwz. dit is de vervalschte afdruk daarvan, waarover ik je 4 blzn. schreef,^2. en waartégen ik schreef in mijn nieuwe Mult.-opus. Het eenige wat ik hier dus uit leer, is dat deze rotbeeltenis door de Vereeniging het Mult.-Museum ‘gelanceerd’ werd, want al de verdere rotclichés komen natuurlijk hiervan. Er is géén brief van je, en ik ben Batavia voor een week ontvlucht naar de bergen boven Soekaboemi, zoo was ik geteisterd door hoofdpijn - daarom schrijf ik van hieruit en zonder nadere gegevens.

Zeg mij: hoeveel kost deze reproductie? Dat wil ik nl. in mijn boekje zetten. Het is moreele bedriegerij - en des te grooter eig. naarmate de prijs per afdruk kleiner is - om het publiek dit portret van Mult. te verkoopen!

Ik moet hebben, een betrouwbare foto (vraag Sjeu naar iemand die zooiets maken kan) van hetzelfde portret, maar dan geteekend door Overman, in dat gedenknr. van De Dageraad van 1887. Ik moet precies alles hebben wat op die teekening staat, dus ook de nogal misteekende schouder waar Mimi het over heeft; die is op de reproductie die jij mij zond weggewerkt.

Zooals ik je schreef: er is haast bij. Het beste is misschien nog dat ik in mijn boekje de twee dingen laat reproduceeren: de lezing die het dichtst bij de werkelijkheid kwam (die van Overman naar een ver-

1. ‘Multatuli-herinneringen’ (zie 3411 n 2).

* (tenzij 't gewoon verliefde kolder is!)

2. 3401.

[p. 355]

loren geraakte en gebroken daguerrotype) èn deze vervalschte nadruk, die door iedereen ‘overgenomen’ wordt, tot zelfs in de Platenatlas van Poelhekke c.s.^3.

Multatuli was op 't oogenblik dat dit portret gemaakt werd ± 33 jaar oud; een blonde man, niet een heer met peper-en-zout haar en baardje van ± 55. Denk eens aan; dit is 't jongste portret dat van hem bekend is. En vergelijk het dan eens met latere portretten, waar hij er altijd 10 jaar jonger op uitziet dan hij was. Het is te lang en te vervelend om je dit weer te moeten uitleggen, maar in godsnaam: bezorg mij zoo spoedig mogelijk een goede foto van dat Dageraads-portret.

Geef je me de prijzen op voor alles? Ook event. voor overtypen als je dat door een professional typiste hebt laten doen, en voor die vervalschte reproductie?

Ik schrijf langer en over andere dingen als ik een brief van je heb. Op 't oogenblik ben ik nog suf van die hoofdpijnen, die hier langzaam weggetrokken zijn. Vertel wat van Holland. De moed ontbreekt mij om veel over Indië te schrijven. Had ik maar geld voor een klein huisje, maar proper en vrij, in een klimaat als dit!

Nogmaals dank en steeds hartelijk

je E.

Van hier vertrekt maar eens per dag een pasoeratan (postlooper) en ik ben pas volgende week weer in Batavia. Mijn post vind ik eerst daar (déze bezending bracht Bep vandaag voor mij mee, want zij is mij nagereisd). Daarom gaat dit nu maar zoo.

3. Zie 3440 n 4.