Brieven. Deel 6. 1 november 1935-30 juni 1937

2733. Aan J. Greshoff: Le Roselier-en-Plérin, 17 november 1935

Le Roselier, 17 Nov.

Beste Jan,

Als alles goed gaat, d.w.z. als ik die rubriek in Gr. Ned. krijg,^1. ben ik de koning te rijk, want dan heb ik al copy klaar liggen tot en met Augustus '36! Zeer gevarieerd, dat zal je zien. Ik heb nu alles ingehaald wat ik in haastige krabbels had klaarliggen; het is nog een heel werk geweest, want voor sommige dingen moest ik de oude ‘frisheid’ weer even inleven! - Er komt nòg wat bij.

Heb je Le Sang Noir nu ontvangen? Guilloux zegt dat hij al lang

1. Zie 2653 n 1, 2710 en 2717.

[p. 28]

een ex. voor je had klaargemaakt; dat ex. moet tusschen die stapel hebben gelegen die wij nog op de N.R.F. gezien hebben. Maar ze zenden die rommel op wanneer dat zoo uitkomt, soms met een vertraging van 3 weken. In ieder geval, geef mij op als je niets ontvangen hebt, dan zal hij er een van hier sturen.

Gans schrijft me dat De Sleutel een bedoening is van ‘stalinistische’ studenten. De burgerij schijnt ten eenenmale liever niets tegen die Mussert-harken te willen ondernemen. Tant pis, ik zal toch mijn artikel voor hen schrijven, - ik heb ze zelfs nog een notitie gestuurd, omdat Forum mijn 2^e portie blocnotes (zooals je nu wel gezien hebt) heeft uit-of afgesteld.^2.

En Virginia. Het stààt er nu in!^3. (voor zoover ik zien kan onbeschadigd, d.w.z. met nog niet geperforeerde hymens en gemeene pastoors en alles). Wat moeten die Vlamingen kinderachtig zijn, en vooral, wat moeten ze Forum in de handen denken van de engste idioten, om daar nu zoo'n lawaai over te maken! Het panopticum van Maurice^4. was ditmaal toch heel aardig. En Virginia heb ik ook bepaald met plezier gelezen: wat een hupsche satyre heeft die sloome duikelaar in begin '34 bedreven! Overigens, zoodra je het uit hebt kan het je al niks meer schelen. Ik vrees dat het talent van Varangot op zijn best altijd dat karakter zal houden, als het op hemzelf lijkt (behalve misschien voor Truida). Hij heeft overigens aan Menno geschreven dat hij onze koppigheid tegenover de Vlamingen eigenlijk wat kinderachtig vond - ja, hij, deze mannelijke man! - en dat het zonde en jammer was van het verloren afzetgebied. Menno voegt eraan toe: ‘Met zoo'n zwager zal je gezegend worden’. Ik voor mij vind ook dit volkomen ‘gelijkend’, na het bezoek aan Vic Vriesland^5.; wat eenvoudig hierop neerkomt dat ik verder zonder verwondering iedere rasechte fluimigheid van dezen relativistischen jonkman zal vernemen. Maar ik vind het toch een beetje jammer dat ik te veraf zit om hem mijn goede gevoelens, en met niet al te veel relativiteit, kenbaar te maken. Wij zijn oude querulanten en verkalkte neetooren, bij deze soepele jeugd vergeleken! Alleen iemand als Vic Vriesland zelf doet in lenigheid van ruggegraat hiervoor niet onder.

2. Zie 2717 n 5 en 2721 n 1.

3. Zie 2076 n 2 en 2683 n 2.

4. M[aurice]. R[oelants]., ‘Ter vervanging van Forum’. In de rubriek ‘De keerzijde’. In Forum 4 (1935) 11 (november), p. 1131-1132.

5. Zie Bw TB-DP 3, p. 324-325. Zie ook 2734.

[p. 29]

Ik ga nu probeeren in het reine te komen met de ‘clerken’-positie tegenover de politiek, en lees Benda en Huizinga. Daarover wschl. weer wat notities. Dan over Napoleon (van Charpentier)^6. - het boek zal ik je na lezing direct terugzenden. Ook de Erasmus van Huizinga ga ik lezen. En het boek van Arthur, dat ik hierheen heb meegenomen.^7.

Ik hoop dat ik Else Böhler (het ex. van Gr. Ned.) spoedig krijg!^8. En nog veel meer dat het jou, Simon en J.v.N. zal lukken mij die rubriek in Gr. Ned. te bezorgen, want waar moet ik al deze copy plaatsen als dat niet gebeurt? Als jullie trouwens inderdaad even veel recht van spreken hebben, zie ik trouwens niet goed hoe Coenen alleen zich zou kunnen verzetten. Maar...

Als hij dat stukje voor Commentaar nièt plaatst, laat hij het mij dan zoo gauw mogelijk retourneeren. Ik stuur het dan naar De Sleutel, liever dan het heelemaal te laten verwaaien.^9. Het is toch een rotgevoel, dat Forum weg is; al betreur ik niets van ons optreden!

Guilloux, gisteravond in St. Brieuc, was heel gezellig: verlicht dat hij van het dikke boek af is, dat nu net overal achter de ruiten komt te liggen, en vol hoop de Goncourt te krijgen. (Maar madame Ajalbert heeft tegen Malraux gezegd dat het zoo slecht in elkaar zat, c'est si mal composé, of: ce n'est pas composé, dat is de ware term!)^10.

Hij vroeg natuurlijk weer naar de fransche vertaling van ‘Le Pays d'Origine’ - en niet zoo maar, maar met reëele belangstelling. Ik heb hem gezegd dat jij nu misschien iemand gevonden had. Ik hoop dus spoedig iets te hooren, zoowel over Van Ermengem^11. als over Gr. Ned. (wanneer is die vergadering?) en over mijn rubriek. Schrijf me ook wat je zelf doet, of je verzen maakt (vermaakt) - ik heb ook een kleine notitie over je verzen - en verder en verder. Liefst véél!

Veel hartelijks, ook voor Atie, van je

E.

P.S. Ik heb met Querido een eindelooze correspondentie^12. gevoerd

6. Zie 2689 n 1.

7. Zie 2751.

8. Zie 2728.

9. Zie 2717 n 3 en n 5.

10. Zie 2765. De schrijver Jean Ajalbert (1863-1947) was sinds 1917 lid van de Académie Goncourt.

11. Zie 2715.

12. Niet teruggevonden. Zie ook 2721 n 2 en 2723.

[p. 30]

over die historie. Hij komt met de fraaiste argumenten: ik mag niet bij een ‘minder uitgever’ gaan, omdat een onverkoopbaar boek daar de boekhandelaren afschrikt van het volgende boek dat hij dan brengt. En een auteur moet wat geestelijke schade dragen tegen de materieele schade van den uitgever, en zoo meer. Ik heb hem nogmaals uitvoerig geantwoord; tot dusver geen bericht. Maar ik heb hem wel beduid dat ik er niet aan dacht om op deze eisch in te gaan. Ik heb hem uitgelegd wat Folemprise was en hem op jouw verzen en Menno's essays gewezen. Ik hoop dat het gelul nu van de baan is! ('t Zal wel niet.)

Kan ik mij voor dat stuk van Chiaromonte^13. tot het Haagsche Maandblad wenden of is dat fascistisch? Zoo niet, ken je het adres? En de Socialistische Gids, is dat wat? Ook graag antwoord hierover, vergeet dit niet.

Nogmaals je

E.

13. Zie 2715 n 3.