Brieven. Deel 4. 2 januari 1933-30 april 1934

2000. Aan G.H. 's-Gravesande: Parijs, 12 maart 1934

Parijs, Maandag.

Beste Hein,

Dank voor je brief. En... hier is alweer een nieuw lijstje. Ik ben ongeveer op de helft. Het gaat nu inderdaad wat beter, maar het blijft allesbehalve een prettig werk, vooral als je vol bent van andere dingen.

Enfin, hier is een mooi plaatje dat me moed moet geven. Malraux als de sombere auteur van ‘menschelijk tekort’.

Golven stuur ik je spoedig, met Mussert's programma in één enveloppe. Mussert is nl. voor Menno en kan jij hem dan teruggeven, misschien na het zelf nog te hebben bestudeerd. Het commentaar is frisch en boeiend gesteld!

Ik hoop dat Nen gauw een nieuwe tennisclub ontdekt, en zal leeren doen met roeibootjes als de juffrouw in Speenhoff's Bergsche Plas:

‘Kaatje, Kaatje, da's een praatje!
'k Heb de boot voor jou gehuurd:
Ik wou rechtuit blijven roeien,
Maar jij hebt in 't riet gestuurd!’

Altijd open zee houden lijkt me in die dingen bizonder gevaarlijk. - Ik hoop dat de kleine Mannen (dit is geen woordspeling) haar inderdaad de door jou gehoopte troost zullen geven. Maar op zichzelf zijn ze nogal weemoedig. Kinderleed is werkelijk nogal mooi, en Tristan niet kwaad. Naar het plaatje te oordeelen zou je Tristan verkiezen.

Moet je voor Jan nu ook nog drukproeven nakijken? Ik vind dat je door je vrienden onbarmhartig geëxploiteerd wordt! Laat ik je

[p. 480]

daarom vooral die zeer kleine tegendienst mogen bewijzen om je 12 blzn. MS.^1. te lezen; stuur ze omgaand. Ik heb gelukkig soms nog wel tijd om ergens anders naar te kijken, inplaats van naar die vertaling. Binnen de week heb je het MS. terug, met antwoord.

Ik hoor van Jan bijna niets. Wschl. van die belabberdheid. Et il y a de quoi. Ik in zijn plaats zat misschien al een paar jaar in het oudemannenhuis.

Hierbij nu een apart vel met de vragen.

Bep laat vragen of Cléo de Mérode pas dood is, of wat de aanleiding moet zijn om over die inderdaad zeer schoone en oorspronkelijk-gekapte plankenvrouw te spreken?^2. Ze schreef je gisteren trouwens... Ik laat het hierbij; een behoorlijke brief schrijven kan ik ook al niet meer.

Veel hartelijks van je

E.

Rappel: kosten van ongelijk ‘lepels’ van granaten.

Points de rassemblement (voor troepen). Verzamelpunten?

Le Préfet (in Sjanghai). Hoe stond dat in de kranten? Prefect of goeverneur?

Sculptures des hautes époques chinoises (van de hooge chineesche tijdperken?) Zien of er een vaste term voor bestaat.

Een bankier spreekt tot een andere handelsman: ‘L'énorme majorité de vos capitaux est dans les campagnes, le plus clair des dépôts de vos banques est garanti par les terres...’

Les campagnes = de velden, het land, platteland; les terres de gronden. Maar de rest moet ik in klassieke handelstaal hebben! Enorme majorité, le plus clair de (het grootste deel?), dépôts (deposito???)

Lavis (teekeningen, gewasschen teekeningen). Kan je niet informeeren hoe men zooiets in Holland in de wandeling noemt? Een heer koopt ‘des lavis de Kama’ (bekend japansch schilder).

1. Het verhaal ‘De levende ring’ dat in Forum 3 (1934) 7 (juli), p. 620-632 zou verschijnen.

2. DP bezocht op 3 juli 1934 een voorstelling van de danseres Cléo de Mérode (1875-1966), maar hij noch zijn echtgenote wijdden er een brief voor Het vaderland aan.

[p. 481]

Douane intérieure. Binnenlandsche tol, douane? Interne douane?

Interrupteur (electrische knop aan een koord in bed.) Is ‘schakelaar’ goed? Het woord komt nl. 3 keer terug en ‘knop’ alleen staat dan wat lullig.

Heeft een pantsertrein een torentje (tourelle) waar een kanon uit kan steken? Of heet zoiets anders? Het is hetzelfde denk ik als op oorlogsbooten.

Kan ik spreken van ‘schuifraampjes’ (guichets) bij dezen zelfden pantsertrein?

Wat zijn milices ouvrières. Arbeidersleger, arbeidersmilitie? Nog iets anders. Gewapende arbeiders in een revolutionair leger.

‘Spoorbeambten’ voor chemineaux lijkt wat plechtig. Wat kan ik zeggen? ‘Wegwerkers’ dekt het idee niet geheel, want er zijn machinisten bij. ‘Spoorpersoneel’? ‘spoorwegmannen’?

Wat is de juiste term voor pièces détachées? ‘Losse stukken’?

Is appontement alleen een ‘brug’, of ook een ‘steiger’? Ik denk het laatste.

Hoe zal ik intoxiqués vertalen? ‘Vergiftigden’, ‘geïntoxikeerden’?

Informeer even, bij Hein en anderen, of men bij opiumschuivers van pillen of van balletjes spreekt.

Wat is een homme de coupée (aan boord). Informeeren als het niet i/h woordenboek staat. ‘Man van de valreep’?

Ik moet verder absoluut weten wat die ‘regeering’ is. Het gaat om een generaal die tijdelijk het bewind (gouvernement) over Sjanghaï had, vóór Tsjang-Kai-Sjek. Ik kan niet voortdurend ‘bewind’ zeggen? Hoe spraken de kranten daarover?

‘Un voyage à passer aux profits et pertes’ beteekent: nu ja, dit is een schadepost, maar die boek ik dan maar als zoodanig. Hoe heet dat in het Hollandsch? ‘De post van winst en verlies’?

Poste du T.S.F. (aan boord). Hoe heet dat precies?

Is auto in het Holl. mann. of vrouw.? Zegt men voor een camion ‘vrachtauto’ of ‘vrachtwagen’? (als het een auto-camion is.)

Dan is er een chineesche heer die met bloote voeten in zijn socques loopt. Ik heb vertaald ‘chineesche klompen’. In Indië heet zooiets trompa of troempa. In het Hollandsch?.... Het zijn een soort sandalen, maar eigenlijk houten blokken van beneden, leer van boven.

‘Mes hommes sont encore en ligne'. Ze schieten nl. op dien pantsertrein. ‘In de linie? In het gevecht?’ Graag weer de juiste militaire term! ‘In stelling’ misschien?

[p. 482]

Kan je ook nog eens te weten komen hoe ik ‘paranoïaque’ moet vertalen. Menno informeerde en vond eerst ‘lijder aan paranoïa’, dan ‘lijder aan vervolgingswaanzin’. Is dit laatste werkelijk juist of is ‘paranoïalijderij’ nog iets anders?

Wat is de vlotte Holl. term voor een ‘vapeur à commerce’ - een ‘koopvaardijstoomer’? of is dat te geleerd? Een ‘handelsboot’? Iets anders?

Wat is een ‘transbordeur’ - in de beteekenis van een boot waarop je moet overstappen om verder te komen. ‘De correspondeerende boot’ klinkt pedant. De ‘ferryboot’; is dat hetzelfde?