Brieven. Deel 4. 2 januari 1933-30 april 1934

[p. 461]

1977. Aan J. Greshoff: Parijs, 23 februari 1934

Parijs, Vrijdag.

Beste Jan,

Dank voor je briefkaart. - Ik heb je een hoop te vertellen, maar vind geen tijd om het per brief te doen. Als ik in Brussel ben.

Weet je dat hier een intellectueele beweging bestaat tegen het fascisme, waarin geld gestoken wordt door een schatrijke dame.^* Er komt een blad van uit dat Activités heet. Het is wel erg ‘onder ons’-achtig, maar je moet het toch zien; vraag proef nrs. aan Mme Pauline Torry, 26 Avenue Lowendal, Paris (15^e). Ik heb hier 2 nrs., maar die wou ik aan Menno sturen, met het oog op onze plannen. ‘Antifascistisch en Internationaal’ is ook wel onze formule; maar het karakter kan anders zijn; wat minder ‘vegetarisch’, zooals Bep zegt.^**

Nu wat anders. Ik heb gisteravond de souvenirs opgeteekend van de dochter des huizes hier, die alleraardigst is. Zij is verpleegster geweest onder Denikin en Wrangel en heeft den strijd tegen de rooden meegemaakt tot het laatste toe, tot Gallipoli. Ik zou van die souvenirs graag iets maken om haar aan wat geld te helpen; zij is tuberculeus nu en kan niet goed werken, ofschoon ze sindsdien van alles heeft aangepakt: arbeidster in een chemische fabriek, mannequin bij Patou, op het oogenblik juffrouw van de vestiaire in een bioscoop. Denk je dat ik er iets van maken kan (een blz. of 12) voor Gr. Ned.?^1. Het zijn anecdotes en persoonlijke avonturen door elkaar, door haarzelf zeer levendig maar zonder de minste aanstellerij verteld. - Als je denkt dat het misschien meer iets is voor het Haagsche Maandschrift, geef me dan even het adres van dien meneer Westerman. Zal ik het stuk zelf onderteekenen of er een Russische pseudoniem onder zetten (of haar eigen naam, als zij dat wil) alsof zij het

* Met Romain Rolland ongeveer als schutspatroon.

** Het herinnert haar aan de vereeniging ‘La Paix par le Droit’, opgericht een jaar vóór den oorlog. - Maar laat ons niet direct zoo pessimistisch zijn!

1. In Libertinage 2 (1949) 6 (november-december), p. 401-416 werd een fragment van de herinneringen van deze Sophie Nossovitch gepubliceerd o.d.t. ‘Portret van mijn grootmoeder’, vertaald en van een korte inleiding voorzien door mevrouw Du Perron. Zie 1950 n 3 en ook Forum 3 (1934) 2 (febr.), p. 188 en Vw 3, p. 501-502.

[p. 462]

zelf opgeteekend had? - ikzelf vind dit laatste prettiger, vooral omdat ik werkelijk niets doe dan redigeeren.

Antwoord even. Aan Mme Torry kan je schrijven dat je erg geïnteresseerd bent en het blad onder je vrienden zou willen propageeren bv. Ze zijn erg gesteld op uitbreiding van vrienden en medewerkers, en het is volstrekt niet allemaal snert wat erin staat (Philippe Soupault bv. schreef zeer goede artikelen). Kortom, de vorm laat m.i. wat te wenschen over, maar misschien ga ik eerstdaags die mevrouw zelf opzoeken, om over event, uitbreiding naar Holland, aansluiting of zoo, te praten.

Hart. groeten, ook aan Aty, van je

E.

P.S. Allerlei menschen hier zeggen dat Albert^2. vermoord is - misschien omdat van Leopold meer te verwachten valt voor het fascisme. Wat is de opinie in de Belziek?

2. De Belgische koning Albert I vond op 17 februari 1934 bij een bergbeklimming de dood. Geruchten over een aanslag deden de ronde. Albert werd opgevolgd door zijn zoon Leopold III.