Brieven. Deel 4. 2 januari 1933-30 april 1934

1729. Aan A.A.M. Stols: Bellevue, 13 augustus 1933

Bellevue, Zondag.

Beste Sander,

Gelijk hiermee zend ik je de copy van Nerval weer.

Maar ik smeek je: doe er die varianten niet bij! (Of als je het absoluut wilt, dan in een appendix, bij elkaar.) Je zou er de gaafheid van

[p. 256]

iets zoo volmaakts in zijn soort als Les Chimères volkomen mee verpesten, en voor de cuistres hoef je 't niet te doen, want die vinden het boek toch eerst recht mooi als ook al de verdere rotzooi erin staat, die het boek 2× zoo dik zou maken, en onleesbaar is. Er staan nu al genoeg zwakke verzen in, maar ze zijn tenminste Nervaliaansch (in het begin beïnvloed door Gautier en Musset, maar toch, vreemd genoeg, vooruitloopend op sommige dingen van Baudelaire.)

Een inleiding is meer waard; maar zal je geld kosten, als de auteur ‘beroemd’ is.

Het formaat van de Rim baud is wel erg groot, voor een boek van deze omvang, lijkt me. Waarom niet, maximum, het formaat van Tusschen Vuur en Maan? En een dergelijk omslag? Dat geel van de Rim baud komt ook erg slecht bij Nerval.

Eergisteravond postte ik in Parijs 2 briefkaarten voor je.

Wat je met Dr. Schauer wil doen laat ik geheel aan jezelf over. De boeken waar ik over beschik (Een Voorbereiding dus) mogen gerust gratis. - Is deze Herr Doctor misschien door den Führer aangesteld om bij alle menschen die tegen Hitler schreven de decadentie te bewijzen? Het zou Germaansch volledig kunnen zijn! Hoe komt de man anders aan mijn naam? - Thelen heeft zeker nog geen tijd gehad om iets hiervoor te doen; hij las nog maar Uren met D.C., dat ik hem door Van Kampen liet zenden.

Deze Thelen heeft het voornemen om in Duitschland ± 20 Nederl. verhalers in te voeren, beginnende met Multatuli. Dat is alles wat hij over eventueel vertaalwerk tot dusver met mij heeft bedisseld: ik zal hem eerstdaags een lijstje sturen met namen en mogelijke verhalen: van Multatuli tot Blijstra of zooiets!

Ik weet niet van wie ik die uitknipsels dan kreeg. De hand leek op de jouwe! Het wáren annonces om op te solliciteeren.

Met beste groeten,

je E.

P.S. Ik stuur je voor de rotzooi de z.g. complete Nerval, dan kan je zelf zien wat het is. De varianten moet je halen uit de Nerval van Pelletan die ik voor mijn tekst gebruikte; er zijn er misschien andere dan die er nu nog (doorgeschrapt) in staan. Le Soleil et la Gloire is een variant van Le Point Noir; bij Les Chimères staan ze vlak bij elkaar; van Lenore bestaan drie vertalingen. Mijn keuze volgt de tekst van Le Divan. Ik geloof heusch dat dat verreweg het beste is; er is daar

[p. 257]

eigenlijk al te veel! - Alleen die eene Ode (n^o 1 van alles) deed ik er nu nog bij, omdat die wel een aardige toon heeft, en niet zoo bombastisch afgerijmd als het andere jeugdwerk.

P.P.S. De complete Nerval graag spoedig terug; het boek is van Pia.

II

B.S. - Je tweede brief kwam pas vanmorgen.

Ik voel verreweg het meest voor een Nerval in het genre van de Byron; maar als je het precies in dezelfde uitvoering doet, wordt het dan niet te duur? Misschien is het niet noodig het in 2 kleuren te doen? Of kan je een goedkooper papier nemen?

Als je idee om zoo'n verhaal rijk geïll. uit te geven goed is, neem dan Le Coup de Pistolet van Poesjkin, dat zijn beste verhaal is, en niet zoo overbekend en in allerlei (ook geïllustreerde) edities verkrijgbaar als La Dame de Pique. Er bestaat een vertaling van door Mérimée die vrij is. De vertaling van Van Wessem is slecht; beter kan ik het ding nog eens voor je vertalen. Een Engelsche vertaling bestaat zeker ook.

Anders van Dostojevsky òf Witte Nachten òf Krotkaja (De Zachtmoedige). Beide in alle talen vertaald en bekend; Holl. vert, van W.N. in de W.B., van De Z. in 2, 3 uitgaven verschenen; - heeft zelfs Dirk Coster er zich niet aan bezondigd? In Holland bovendien erg bekend door Charlotte Köhler. Ik geloof ook dat het zich beter leent voor illustraties dan W.N., dat nogal monotoon zou worden.

Een préface voor Nerval? - Malraux zeker niet, die zou het ook niet willen. Larbaud? waarom niet, als hij het wil. Valéry? die kan natuurlijk alles! Pia? ik denk dat hij het heel behoorlijk zou doen en tenminste niet zoo duur zal zijn als de anderen. Maar heb je er wat aan?

Ken je die uitgaven van ‘les éditions de Cluny’ - waarin Rimbaud, Verlaine, etc.? Zeer aardig - gewoon formaat, iets langwerpiger, portret, prijs ± 65 frs. meen ik. Die uitgaven gaan heel goed. Je zou volgens diè ‘formule’ moeten werken.

Tot nader. Beste groeten.

E.

Als je voor de Poesjkin de vert. gebruikt van mevr. Wilkomirsky, stuur mij dan eerst de copy, dan laat ik die eerst behoorlijk nazien

[p. 258]

door Pia! Op de spelfouten na schijnt die vertaling heel behoorlijk (trouw) te zijn.