Brieven. Deel 2. 1 januari 1930-31 maart 1931

798. Aan H. Marsman: Brussel, 29 maart 1931

Brussel, Zondag.

Beste Hennie,

Vanmorgen kwamen je Vingers,^1. waarvoor dank (ook voor de opdracht)! Gistermorgen ben ik wakker geworden met één samengeplakt, en toen ik het eindelijk openkreeg, vuurrood oog; vanmorgen gebeurde mij precies hetzelfde met het andere oog. De griep neemt rare vormen aan. Maar, hoewel met twee vuurroode oogen

1. De vijf vingers, waar DP op 21 maart om had gevraagd.

[p. 490]

dus, ik heb de Vingers herlezen. Ziehier mijn ‘advies’.

Penthesileia lijkt mij nog best te gebruiken, als je weerzin, etc. zich liet dwingen het nog eens onder handen te nemen, d.w.z. die verdomde Janyaansche toon er zoo radicaal mogelijk uit te werken. (Het kàn natuurlijk best.) Ik geloof, over het algemeen: samenvatten; dan krijgt men ook al jouw rhythme op z'n best. Het eerste stuk: ‘De dag is koel en blauw...’ ietwat om te werken; het tweede: ‘Maar ik vrees...’ misschien volkomen schrappen (hier zit ook die golving het meest); het derde: ‘Penthesileia was voor mij een soldaat’ (vooral zònder dat gewichtige ‘Zwijg en luister’) zou dan héél goed op het eerste aansluiten; en de verdomde tusschenzin ‘en dit is het antwoord, dat slaat op uw vragen, de drie tegelijk’ (alsof één mensch nog weten zou wat jij hem in je bespiegelende razernij hebt laten vragen!) kan er dan glansrijk uit. De rest is ook minder Janyaansch, en het aesthetische geouwehoer is er dan in ieder geval uit; al zou je verder niet één phrase veranderen.

Provence. Hierin vind ik maar één stuk jouw ‘Gaspard de la Nuit’ waardig, n.l. het fragment van Avignon, dat zeer goed is. Van: ‘Neen, ik zal niet délireeren’ (waarvoor die accent-aigu?) tot: ‘die naast mij liep door het licht’. Noem het: Souvenir de Provence (of d'Avignon).

Clean-Shaven is verreweg het beste en moet er zeker in.

De Zwarte Vloot en De Matroos en de Maan vind ik iets minder, maar toch ook nog verre van slecht, en, in een grooteren bundel, best op hun plaats.

Je zou dus krijgen:

1. De Vliegende Hollander. 2. Penthesileia. 3. Souvenir de Provence^* 4. Clean-Shaven. 5. De Zwarte Vloot. 6. De Matroos en de Maan. 7. Virginia (beter nog, geloof ik, Virginia's dood). En dan nog een stuk of 13 andere stukken, minstens!Je zou er een 20 à 25 van dit genre bijeen moeten brengen, om een werkelijk stèrken bundel te geven. Tegen dat je die 13 andere stukken klaar hebt, zijn de Vingers dan ook wel uitverkocht. Ongelooflijk dat dit boekje niet beter gaat, met zoo'n beloftenvollen naam!

Mijn roode oogen gaan zich hier sluiten; dus tot nader. Met hart. gr. je

E

* Het is, geloof ik, beter het niet direct na Penthesileia te plaatsen vanwege die 2 vrouwen, die dan zoo kort na elkaar ‘naast je gaan’.

[p. 491]

P.S. Ik liet je gisteren de Lenin zenden. Niet slecht, - maar ook verre van goed! (en vol idiote ‘beelden’.)

Gisteravond een stuk geschreven tegen dien lui van een Jef Last. Ik hoop dat D.G.W. het opneemt.