Der Christenspiegel

Regelnummers proza verbergen

[p. 332]

tekstkritische noten

1 Dieses Lied wird in S als 51. Kapitel gezählt.
12 doen] ddon S.

S

1Een suuerlick liedeken vol deuocien welck alle deuote herten 2moghen singhen op die selue noote oft wijse dat men singhet: Mit 3vrouden willen wy singhen ende louen die triniteyt etc.

4Die brudegom secht:

Och edel ziele mercke
ende hertelick bekenne
dijns soeten brudegoms wercken,
sijn ongemeten minne.
Hoe veel ick hebbe geleden
al om die minne dijn,
Dit solde v wel bereeden
te doen den wille mijn.

Hemel locht ende eerde
heb ick ghemaket om dij,
Des hemels borgers weerde
sijn alle dijn dieners vrij,
Die beesten op eertrijke
die voghelen in der locht
Die bloemkens des gelijken
die boemen ende alle vrucht.

21Die middeler secht:

O ziele wtuercoren
nu heer v herte tot hem,
Ontsluytet uwes herten oren
en hoert uwes brudegoms stem.
He sprect tot v van binnen:
o wtuercoerne bruyt
Die werlt laet nu te minnen
ende gaet v seluen wt.

[p. 333]

1Die brudegom secht:

Ick wilt dat ghi sult laten
al blijtschap ende ghemack
Der creaturen af saten
ende vlien die werelt wrack,
En hebt mi lief alleene
ick wil v brudegom sijn;
Der menschen trou is cleene
int leste niet dan pijn.

V herte to mi wart draghet
ick bin van formen schoen,
Mijn moeder is reyn maget,
ick bin eens conincks soen.
Dan moechdy eewelick leuen
als in uwes brudegoms rijck,
Mit gode sijn verheuen
den schonen engelen gelijck.

Wildi der werelt volghen
en soeken eertsche solaes,
Soe maecty mi verbolghen
en verliest dat schone paradijs.
Die wech is seer enghe
die tot den leuen leyt;
Strijdet in doechden strenghe,
die croene is v bereyt.

Doer v o mijn wtuercoerne
hebbe ick scharpe weghen gegaen,
Doer distelen ende doer doerne
moet ghi mi volghen nae.
Wilt ghi niet vermiden
wallust in deser tijt,
Soe siet uwes brudegams liden
oft ghi hem gelijke sijt.

[p. 334]

 

Om dij bin ick gedalet

 

wt mijnre mughentheit

 

Ende heb v schult betalet

 

mit groter bitterheit.

5

Sijt mi ghetrouwe alleene

 

ende gaet uwer sunden wt,

 

Ghi hebt mijn herte reyne

 

ghewont mijn suster ende bruyt.

 

 

 

Ick bin wt groter eeren

10

ghecomen in schande groet,

 

Om v vrucht te vermeren

 

gaf ick mijn leuen ter doet.

 

Ick was der coninghen coninck

 

ende wert des menschen knecht;

15

Al duyster ick aent cruce hinck

 

al was ick des hemels licht.

 

 

 

Ick bin pelgrim geworden,

 

ghecomen wt mijn rijck.

 

Sy wolden mi vermoerden,

20

o lief seer minnelick.

 

Hoe vele heb ick gheleden,

 

hoe bitter oeck hoe swaer,

 

Om v heb ick ghestreden

 

o bruyt drijendertich iaer.

 

 

25

Ick was soe seer onblijde

 

doe ick den strijt bestont

 

Dat ick to den tijden

 

sweetede water ende bloet.

 

Oeck was ick alleen die man

30

doe ick ten strijtwart ghinck,

 

Minne dede mi die wapen an

 

daer ick mede an dat cruce henck.

[p. 335]

 

O ziele o seer gheminde

 

mijn bruyt mijn wtuercoren

 

Nu volcht mi tot int eynde

 

als ick v gac te voren,

5

Ende en laet v niet beduncken

 

dat ghi te weeckelick sijt,

 

Mijn kelck mit minnen gedroncken

 

en is so bitter niet.

 

 

 

En stact na gheener rusten

10

ten is gheens rustens tijt,

 

My mocht oeck rustens lusten

 

doe ick ghinck in den strijt

 

Om uwe ellendicheiden,

 

daer toe was ick bereyt.

15

Ick hebbe die persse ghetreden

 

mit arbeit swaer ende wreet.

 

 

 

Vwen staf lact sijn mijn liden

 

als ghi vermoyet sijt.

 

Merct doch tot allen tijden

20

mijn pine diep ende wijt.

 

Ick heb om dine minne

 

soe swaren cruce ontfaen,

 

Als een lammeken soet van sinne

 

bin ick ter doet gegaen.

 

 

25

Om v bin ic geclommen

 

al op des cruces boem,

 

Waer toe bin ick gecomen

 

o ziele ghi suuer bloem,

 

Om v te gheuen drincken

30

ende engels spise daer bij.

 

Mijn passie wilt gedencken,

 

settet al uwen troest in my.

[p. 336]

1Die middeler secht:

O bruyt wilt mit hem trueren,
mit hem te liden kiest
Als doet allen vren
die sijn liefste lief verliest,
Vliecht op dat cruce mit sinne
daer he leet grote noet.
O bruyt om uwe minne
is nu v brudegom doet.

10Die minnende ziele secht totten brudegom:

Ick wil mit gansen herten
al mitten armen mijn
Omuanghen mit groter smerten
v ihesu brudegom fijn.
Mijn herteken ick v gheue
o ihesu liefste aenschijn,
Oft ick sterue oft leue
laet nummermeer scheyden sijn.

19Die middeler secht:

Nu vliecht opt cruce oetmodich
daer ick aen starf den doot,
Daer bloeyen bloemkens bloedich

als vijf schone rosen roet.

En doet gelijck die byen fijn
die suyken der bloemen saet,
Daer wt dat si treckende sijn
dat alder soetste honich raet.

He heeft v meer beminnet
dan eenich moeder hoer kint,
Sijn bloet is wt gheronnen
daer mit ghi v suuer vint.
Al sijt ghi vol misdaden,
he en wilt v niet versmaen

[p. 337]

 

Als ghi begheert ghenaden

 

he wil v gheerne ontfaen.

3Die brudegom secht:

Ick bin van v vergheten
o leyder al heel bi nae,
Voer uwes herten doer geseten,
Daer ic dickwijl cloppe ende slae
En mi wart geweygert dat
o alre liefste ziele mijn
Te rusten in uwes herten stat,
want dat al mijn vrouden sijn.

O ziele hoert mijn karmen,
waer om so vliet ghi van mi.
Laet v doch mijnre ontfarmen
want ick v schepper sy.
Mijn armen sijn ontloken,
mijn hoeft geneycht tot v,
Mijn leden om v gebroken.
Comt mijn bruyt ende kust mi nu.

20Int .lij. capittel Die doernen crone onses heren ihesu cristi de 21allen kersten menschen seer nutte is gelesen.

22Item soe wie dese nae beschreuen bedinghe alle sonnendage leest 23ter eeren der doernen cronen ons heren ihesu cristi ende der pinen 24die he in sijn gebenedide hoefde gheleden heeft, die doet gode eenen 25bequaemen ende seer aengenaemen dienst ende men vercrijget van 26gode daer mede vele gracien. Ende tot elcken vijf artikelen salmen 27lesen dit naeuolgende veers:

28Weest gegruet goedertieren here ihesu criste, du biste vol ghenaden, 29barmherticheit is mitti, gebenedijt moet wesen dijn passie dine wonden 30ende dijn bitter doet ende dat gebenedide bloet dijnre heiligher 31wonden.

32Ende men sal dit knyende of staende of nederleggende lesen mer 33niet sittende die dat vermach voer dat beelde ons heren. Ende

[p. 338]

tekstkritische noten

1leset eerst dit na volgende gebet. - Item die niet lesen kan die 2lese .lxxvij. pater noster ende Aue maria.

3Herc ihesu criste des leuendighen godes soen, ick onwerdighe sundighe 4creatuer begheer nu dijn coninclicke hoeft innichlicke te grueten 5ende te aenbeden dat om minen willen gewondet, bespeghen ende 6geslaghen was. Ende ick beghere di te louen ende te daneken voer alle 7die pinen de du in dinen gebenediden hoefde gheleden hebste ende 8sonderlinghe dattu ledest in dine versmade passie vander docrnen 9cronen. Ende wilt mi in deser vren beschermen voer mine vyanden, 10dat si mi niet en berouen van der innicheit ende vuyricheit des gebedes 11mit quaeden ydelen gedachten ende dat si hem niet en verbliden 12in horen aensichten dat si mi verwonnen hebben.

31 di fehlt S.

13Weest gegruet

14Ick gruete dy gebenedide here iesu des leuendighen godes soen 15schepper hemelrijkes ende eertrickes ende een coninck der eewigher 16glorien. Die dijn gebenedide teder hoeft dat die heilighe iohannes de 17voerloper cristi niet endorfte roeren in dijnre doepe om minen 18willen mit manigher pinen woldeste gequellet hebben, want doe du 19.xl. dage ende .xl. nachten vastedest in de woestenien doe en 20woldestu dijn teder hoeft nergent op rusten dan op eenen harden 21colden steen. Du waerste altijt bloets hoefdes ende ledeste grote pine 22in den heeten brande der sonnen des somers. Ende du ledeste des 23winters grote colde van winde, van regene ende van hagel ende snee 24in dinen tederen hoefde. Ick vermane di oeck dattu dijn weerdighe 25coninclike hoeft soe oetmodelick neder neygeste totten voeten diner 26discipelen inden auentmael.

27Weest gegruet

28Ick vermane di here des blodigen swetes dat di aen den berch van 29oliueten van anxte des doets gheweldelick brack wt allen dinen leden 30also dat dijn haer ende dijn baert droep van blodigen swete. Ick vermane 31dij lieue here dat du di also oetmodelick neder neygedeste in 32die armen des valschen verraders om hem goedertierlicken te cussen,

[p. 339]

tekstkritische noten

1doe he di dinen vyanden ouerleuerde. Och hoe fellicken grepen di 2die bose ioden bi den hare van dinen hoefde ende bi dinen heilighen 3baerde ende worpen dy in groten haeste neder ter eerden. Och hoe 4wredelick toghen si dijn heilige haer ende dinen heilighen baert mit 5groten strenghen wt dinen hoefde mit der swaerden. Och wo boeslick 6sloghen si dijn heilighe hoeft mit groten stocken ende mit yseren 7hantschen.

33 dattu] dat S.

8Weest gegruet

9Ick vermanc di licue here dattu voer Annas aen dijn kinbacken 10geslaghen wordest dattu neder vallen mostest ter eerden. Ick vermane 11di dat in Cayphas huys dine oghen verbonden worden mit eenen 12vuylen stinckende doeke. Doe liepen si omme di ende sloghen di mit 13horen platten handen ende mit gewronghen vuysten in dijn aengesichte 14ende op dijn hoeft. Ende si speghen wt hoerre onreyne speeghe in dijn 15blodige aengesichte. Ende dijn minlicke gebenedide aengesichte ende 16dijn heilighe hoeft was seer gepiniget ghewondet ende beblodet van 17horen swaren slaghen.

18Weest gegruet etc.

19O lieue here ick vermane dy dattu van Herodes ende van sinen 20gesinde bespottet wordest mit eenen witten cleede ende een stroehoet 21op dijn coninclicke hoeft als een geck ende van hem spottelicken gegruetet 22ende in dijn aensichte bespeghen ende geslaghen mit groeter 23versmadenisse. Ende mitten strochoet soe wordestu gesant tot pylatum 24mit velen slagen ende mit groten geroepe. Ende om di te meer oneeren 25te bewijsen so worpen si slijck van der straeten op dijn hoeft ende in 26dijn aensicht op den weghe. Du waerste soe mismaect dat men di niet 27kennen en mochte.

28Weest gegruet

29O lieue here ick vermane di dat alle dine natuerlike crachten ontsettet 30worden van groten anxte doe pylatus die sentencie ouer di gaf 31datmen di geysselen solde. Ende do liep dat bose volck al raesende 32mitty in eenen kelre ende sleepten di van die trappen seer onghenadelick 33also dattu dijn ghebenedide hoeft swaerlick stottest teghen die

[p. 340]

1trappen. Die eene toech di nederwart bi den zeele daer dijn hande 2mede gebonden waren ende die ander bi di yseren kettene die om 3dijn lijf gebonden was, ende de anderen toghen di opwart bi dinen 4hare. Och in wat groter pinen soe stondestu an die columme doe du 5so wredelick geslaghen wortste ouer dijn schone lichaem ende in dijn 6minlicke aengesichte. Och wat groter pinen ledestu in dinen hoefde 7als die geysselen verwarreden in dijn heilighe haer, soe haelde dat 8bose volck die geysselen also wredelick na hem dat dijn crancke hoeft 9mit groter pinen swackede tegen die steenen columme.

10Weest gegruet

11Ick vermane di lieue here ihesu criste dat si di van die columme 12namen ende setteden di op eenen stoel ende deden di eene olden 13purpuren mantele omme dijn doerhauwen scholderen ende tederen 14lichaem. Ende ick vermane di der groter verschrickinghe die du 15hadste doe een ander deel des bosen volckes mit groten geruchte quam 16in dat huys draghende eene grote doernen crone gheulochten an 17eene stock tusschen hem beyden. Doe setteden si die doernen crone 18op dijn crancke hoeft mit groter wreetheit. Hoerer twee hielden di bi 19dinen scholderen ende bi dinen heiligen haere dattu noch beholden 20haddest. Ende horer twee van den ioden lachten twee grone holters 21cruyswijs op de doernen crone ende mit groter gewalt dructen si die 22tacken in dijn gebenedide hoeft mit onsprekelicker pinen.

23Weest gegruet

24Die croene was so groet dat si dijn voerhoeft, dijn oren ende dinen 25hals bedecte. Si sloghen mit stocken op die crone om dat die tacken 26te dieper solden in dijn heilighe houet dringhen. Doe staken die tacken 27doer dijn voerhoeft ende doer dine oghen lede. Sy doerstaken oeck 28dine oren ende dunegghen ende slaep aderen. Si doerstaken oeck dinen 29necke ende dine heernen totten tanden.

30Weest gegruet

31Dijn heilige bloct vlocyde mit dicken stralen ouer dijn aengesicht. 32Du waerste te voren schoen bouen alle kinderen der menschen, mer nu 33bistu iammerlick aen te sien. O here ihesu criste ghif mi dat dijn

[p. 341]

1mismakede beelde altijt in minen herten ende in mijnre ghchocchnisse 2mit compassie moet sijn. Ende ghif mi occk te smaken en weynich van 3dijnre lieften wt welcker lieften du dit om minen willen geleden 4hebste ende sonderlinghe in die tijt mijnre becoringhen ende der 5cranckheit mijns lichaems ende mijns hoefdes.

6Weest gegruet

7Ick vermane di lieue here ihesu criste dat si di een ryet gauen in 8dine rechterhant in spotte voer een coninck sceptrum. Ende pylatus 9dieners knyenden voer di in spotte ende sachten: Weest gegruet 10coninck der ioden. Mit dien gauen si di kinnebacken slaghe ende 11speghen di in dijn aensichte. Die eene toech dij bi den haer opwart 12ende die ander bi dinen bacrde nederwart ende openden soe dinen gebenediden 13mont. Ende dat si op conden haelen wt horer stinckender 14borst dat speghen si in dinen gebenediden mont. Ende dijn gebenedide 15mont was also veruullet van hoer stinckende spekel, dat soe wanneer 16si di op dinen rugge sloghen of stieten soe vloyde die onreynicheit 17weder wt dynen gebenediden monde.

18Weest gegruet

19Ende si namen dat ryet mit groter onwerdicheit wt dijnre hant ende 20sloghen daer mede op die doernen croene. Ende al slaende riepen si 21spotlick ende boeslic: Aldus salmen eenen coninck in sijn pallaes 22voeren. Ick vermane di lieue here iesu criste dat si di also wreedelick 23gecroent mit groter haesten brachten voer den richter pylato. Ende 24pylatus die leyde di wt omme te presentieren der groter scharen des 25bosen volckes. O minnentlicste here ihesu criste du waerste also seer 26mismaect ende mishandelt so dattu alre menschen oghen seer barmelicken 27weerste aen te sien.

28Weest gegruet

29O goedertieren ihesu criste die crone die was so swaer ende die pine 30des hoefdes was so groet dattu dijn gebenedide hoeft niet op en 31condeste holden, mer du stondeste mit eenen neder geneychden hoefde 32ende mit eenen vreedsamen aengesichte. Ende du hoerdeste dat gruwelicke 33ropen der stemmen: Crucet hem crucet hem, doet hem en wech

[p. 342]

tekstkritische noten

1wt onsen oghen. O here ihesu criste du biste een rechtucerdich richter 2der leuendiger ende der doden, ende du hoerdeste dat pylatus die 3valsche sentencie ouer di gaf ende di onschuldelick veroerdelde totten 4bitteren dode des cruces. O ‘soete ihesu du hoerdeste doe dat bose 5volck seer verbliden die diner doet begheerden. Ende du hoerdeste 6vele goede ioden carmen doe de onrechtuerdige sentencie ouer di 7gegheuen wart.

11 bekennen] behennen S.

8Weest gegruet

9O coninck der eewiger ceren ick vermane di der smaetheit de du 10leetste van den snoden volcke doe si di also sere mismaket hadden soe 11datmen di niet bekennen en mochte; doe wolden die bose felle ioden 12dattu bekant soldest worden bi dinen eyghen rocke die sonderlinghe 13bekent was, op dat alle menschen dinen versmadelicken doet solden 14weten ende moghen sien. Daer om do dy pylatus verordelt hadde ende 15den wreden volcke ouergheleuert hadde doe bracken si di doernen 16crone seer ongenadelicken weder wt dinen ghebenediden tederen 17hoefde, want si also breyt was datmen dinen rock daer niet en conde 18ouer aen doen. Ende van dat wt trecken vernyeden si sere dyne pine 19ende dine diepe wonden, want een deel van den ioden dructen si nederwart 20bi dinen doergewondeden scholderen ende die anderen toghen di 21die doernen crone also wredelick wt dynen gebenediden hoefde dat si 22een groet deel dines haers dattu noch beholden haddest mit velle 23ende mit vleysche wt dinen hoefde toghen dat an de tacken verwarret 24was ende van dinen blode verhardet was, daer nae dat si di weder 25gecleet hadden, die doernen crone weder mit nyewer pinen in dijn 26heilighe hoeft dructen. O goedertieren ihesu du verdroechste alle dese 27pine ende dese versmaetheit mit eenen vreedsamen aengesichte mit 28groter begeerten om onse verlossinge ende om onse salicheit.

29Weest gegruet

30Ick vermane di lieue here dat si mit groter haest dat sware cruys 31lachten op dinen crancken rugge ende di brachten totter stede daer 32du noch meer lyden woldeste. Elcken voetstap den du vort tradest was

[p. 343]

1eene sonderlinge pine in dynen hoefde, dat cruce steet to elck voetstap 2an die crone. Ende du waerste so cranck ende wortste so sere getoghen 3ende gestoten van den bosen volcke dattu to vijf steden vielste mit 4eenen geeroenden hoefde ende dijn gehele lichaem onder den swaren 5cruce op de harde steenen. Och in wat iammerlicker pinen lagestu 6daer ende hoe gherige so ran dijn heilige bloet wt dinen hoefde bigroten 7stralen ende bleef op der eerden liggen doc si di soe wredelicke 8weder op toghen. Och in hoe groter pinen keerdestu di weder om 9mitten swaren holte des cruces totten vrouwen van iherusalem den du 10sachtste da si dij niet beschrien en solden, daer du oeck dijne 11bedroefde moeder sagest wes droefheit di alleene bekent was.

12Weest gegruet

13Ende als du quaemste op den berch van caluarien soc bracken die 14riddere die doernen crone mit groeten gewelde weder wt dinen gebenediden 15hoefde also dat die tacken weder wt schampten ende schoerden 16die wonden noch vele groter in dinen hoefde. Daer na toghen si 17dine clederen wt also ongenadelick die in die diepe wonden verhardet 18waren, also dat alle dine wonden weder vernuwet worden ende blodeden 19seer ouerulodelick. Doe setten si di lieue here al naket op eenen 20colden steen ende si dructen derdewerue die doernen croene weder 21in dijn ghequetste hoeft mit noch meerre pinen, want die sommighe 22tacken dronghen in die olde wonden mit nuwer pinen ende die sommighe 23maecten weder nuwe wonden. O lieue here hoe iammerlick 24saetstu op den colden steen beuende van groter colden ende pinen, 25wtstortende dijn heilighe bloet, metende ende wegende eens ygelicken 26menschen liden leuende ende steruende mit ondancberlicker compassien 27die wijle datmen di dat cruce bereyde. Hier nae o lieue here 28soe nam dy dat bose volck ende liepen mitti totten cruce dat daer 29op der eerden lach. Ende si worpen di achterrugge neder op dat cruce 30daer du sonderlinghe pine af haddest in dinen hoefde van der doernen 31crone. Ende doe togen si alle dine leden wt hore rechter steden ende 32nagelden di aen dat cruce mit dry groue nagelen.

33Weest gegruet

34Ic vermane di lieue here iesu criste dattu op gericht wordest mitten 35cruce ende neder gesoncken in dat gat daer dat cruce in staen solde,

[p. 344]

tekstkritische noten

1dat alle dine wonden ontspronghen ende die doerne crone verschoet 2in dint hoefde. Ick vermane di lieue here dat die wrede menschen, di 3den tytel bouen dijn hoeft sloghen daer Jhesus nazarenus aen geschreuen 4stont, mit eenen hamer op de doernen crone sloghen also dat 5si gesoncken was op die eene syde van dinen voerhoefde mit groter 6pinen. Ick vermane di lieue here dat die scharpe tacken staken doer 7dijn oghe leden die du niet wal rueren en conste. Ick vermane dij lieue 8here dat dijn heilighe bloet wt dinen ghebenediden hoefde vloeyde 9ouer dine oghen, ouer dine nese ende ouer dinen mont ende benauwede 10dinen adem. Ick vermane di here ihesu criste der drouigher traenen 11die du schreydest aen den cruce doc du dijn lieue moeder maria dinen 12discipel sunte iohannes beuoelste.

4 sloghen] sloech S.
29 di] ghi S.

13Weest gegruet

14Ick vermane di lieue here ihesu criste dattu mit groter pinen dijn 15hoeft op buerdest ende dine oghen ten hemel wart slogest, ende mit 16luder stemmen riepstu: Vader in dine hande beuele ick minen geyst. 17Ende also neygedestu dijn hoeft neder op dijn rechter borst ende gaefst 18op dinen geyst. Ick vermane di lieue here den groten rouwe diner 19lieuer moeder marien doe si di doet in horen schoet hadde onder den 20cruce ende besach dijn gemartelide lichaem ende die diepen wonden 21dijnre handen ende voeten ende dijnre syden. Ende want die doernen 22crone wt dinen gebenediden hoefde viel doe men di van den cruce 23nam doe besach si mit groeten weemode hoers herten hoe diep dat 24die doernen tacken in dinen gebenediden hoefde ghesteken hadden.

25Nu leset der bedroefder moeder Regina celi letare etc.

26O lieue here ihesu criste dit cleyne gebet offer ick di in die eere 27der groter lieften in welcke liefte du alle dese voergenoemde pinen 28in dijn gebenedide hoeft geleden hebste om verlossinge ende salicheit 29alre menschen. Ende ick beghere dat di alle creaturen in hemel ende 30in eerde hier van dancken ende louen moeten, ende ick bidde dy 31lieue here dattu alle die ghenaden die wt dese .lxxvij. reuieren gheuloten 32sijn neder wilt dalen op mi arme sundighe mensche ende op

[p. 345]

1alle die ghene daer ick schuldich bin voer te bidden ende sonderlinghe 2op die zielen inden vegevuyr in vergiffenisse alle hoerre sunden 3ende in verlatenisse hoerre pynen die si mit horen hoefde ende 4mit horen vijf sinnen verdient hebben. Ende gheuet my uwe gotlicke 5gracie dat ick v die crone des naesten sonnendages innichlicker lesen 6moet Amen.

7Van der grooter nutticheit, profijt ende salicheit die got den menschen 8ghift die hem liden om sinen willen sprekende totten menschen 9aldus:

10Sich du o edel mensche in wat liden was ick geboren, in liden ende 11voerdriet was alle mijn leuen, ende ic en wiste in alle mijnre wijsheit 12niet edeler dan liden, want ick wolde in liden steruen doer di. Nu 13volghet mi eene corte wijle want liden brenghet eene grote innicheit 14inne:

15Liden verdrijft alle sunden dat ick der niet ghedencken en wil. 16Liden brenghet di tot sonderlinge heilicheit ende maket di bekent 17dattu dencken moetste waer dat du varen salste. Liden maket di dat 18ick bi di wonen wil. Liden maket di vele loens int hemmelrijck. Liden 19maect vele doechden in di ende suuert dine ziele als ghebruyneert 20golt. Liden maket di dat ick in dine ziele moet wesen ende wonen 21ende moet oeck dijn grote borde draghen van allen saken die dij 22aenuechten moghen. Liden brenget weder alle dine verloren tijt. Liden 23settet di ende maket di onschuldich van allen misdaden gelijck of du 24nie sunde ghedaen en hadste. Liden maket dijn lijf onderdanich dijnre 25zielen. Liden maket di dat ick moet spreken: Ick bin dijn diener of 26dijn knecht, mit liden vermorwestu mi. Liden is eene gaue die ick 27niemant en gheue dan minen alreliefsten vrienden. In liden laet ic 28mi alder best vinden. Liden maket dy dat du wordest mijn gelijck. 29Liden is een wech der eewigher vrouden. Liden is so soete dat ick 30hem mi seluen gheue die verduldelick liden om minen willen. Liden 31maket den menschen weerdich alle des goets dat ick minen lieuen 32vrienden ye dede op eertrijck ende mynen heilighen int hemmelrick. 33Daer om staet daer geschreuen int boeck der wijsheit: He verwint 34die lijdet. Dus laet ons hier verduldelick liden, so moghe wij 35eewelick hier nae verbliden Amen.

[p. 346]

tekstkritische noten

24 dattu doer dine S.

1Hier beghint dat gulden gebet dat seer goet is gelesen voer die 2zielen.

3O here ihesu criste ick arme sundige crcatuer ick bidde di omme 4dine heilighe vijf wonden willen, verghif deser zielen ende allen gelouigen 5zielen wat si mit horen sunden ye misdeden. Doer de pine 6dijnre wonden so ontfarme di ouer hore pine ende verlosse si doer 7dijn heilighe bloet dat wt dinen heilighen wonden vloet. Soe ghif op 8hem den dou dijure barmherticheit. Pater noster. Auc maria.

9Hoghe clare eere si gode den vader. Glorie si den soen die mensche 10geworden is ende den heilighen geyste cuen gelijck. O heilighe got, 11o starcke got, o onsterflicke got, ontfarme di ouer dese ziele ende ouer 12alle gelouighe zielen amen.

13Here ihesu criste, du de an den cruce den mocrdener ontfengeste, 14nu bidde ick di dattu deelgest die sunden deser zielen ende alre ghelouiger 15zielen. Du die mit gallen ende cttick gelauet wordest ontfarme 16dy ouer die bitterheit hoerre pinen ende verlosse si. Pater noster. Aue 17maria.

18Hoghe clare eere is gode den vader. Glorie si den soen die mensche 19geworden is ende den heilighen geyste euen gelijck. O heilighe got, 20o starcke got, o onsterflicke got, ontfarme di ouer dese ziele ende oucr 21alle gelouige zielen.

22Here iesu criste, du die dinen geyst dijnen hemelschen vader 23beuolest, in die seluc trouwe beuele ick di dese ziele ende alle gelouige 24zielen, doer dine vaderlicke barmherticheit ende doer dine natuerlicke 25guede verlose si van allen pinen. Pater noster. Aue maria.

26Hoghe clare etc.

27Here ihesu criste doer die gchoersamheit dattu ghehocrsam wordest 28dynen hemelschen vader totter doet des cruces, soe verghif deser zielen 29ende alle gelouige zielen alle die sunden die si ye ghedaen hebben 30teghen dine gebode, ende doer den rouwen dijnre lieuer moeder die 31hoer ziele in der tijt dijnre martelien dat sweert des rouwen doergenck, 32ende doer alle den rouwen alle dijnre maghen ende alle dijnre 33licuer vriende die hem ouer di ontfarmen soe ontfarme di ouer dese 34ziele ende ouer alle ghelouighe zielen amen. Pater noster.

[p. 347]

1Hoghe clare etc.

2Here ihesu criste doer dine gebenedide ziele verlose dese zielen 3ende alle gelouige zielen van den eewigen dode. Ende doer die oetmodicheit 4dattu totter hellen quemest ende die to brekest soe bidde ick 5di dattu huden comest tot deser zielen. Ende omme die weerdicheit 6sunte iohannes baptisten ende alle der gheenre die du wt der hellen 7verlosedest so verlose dese ziele van allen pinen amen. Pater noster.

8Hoge clare etc.

9Here ihesu criste ic arme sundige mensche bidde di doer die glorie 10dijnre opucrstandenisse ende alle gelouiger zielen dattu verurowest 11dese ziele. Ende doer dine heilighe opuart ende doer die groete vroude 12die de engelen hadden ende alle dat hemelsche heer ende doer dat 13ontfaen dat dy dijn hemelsche vader ontfienck soe bidde ick dij 14alre glorioeste barmhertighe got doer di seluen, dattu wilt ontfanghen 15dat gebet voer die zielen. Ende doer die hoecheit dat dine menscheit 16verhoghet wart ende doer dine martelie soe verghif deser zielen ende 17alle gelouighe zielen allet daer si ye sunde in deden mit houerdicheit 18hoers lichaems. Pater noster. Aue maria.

19Hoghe clare eere si gode den vader. Glorie si den soen etc.

20O vruchtsame verschreckliche got den die engelen vruchten ende 21archangelen aenbeden. O got dattu woldest mensche werden om dat 22menschelicke kunne te verlossen, soe bidden wi di here om dijn duerber 23bloet ende omme dijn heilighe liden ende omme dinen onschuldighen 24doet, doer de gloriose reyne maget maria, doer die engelen, doer die 25archangelen, doer die propheten, doer die patriarchen, doer sunte 26iohannes euangelist, doer die apostolen ende euangelisten, ende doer 27die merteleren ende confessoren ende ioncfrouwen ende doer alle 28die ghene die hoer bloet gestort hebben om dinen willen of namen, soe 29ontfarme di lieue here ouer die zielen dijnre dieners of dienerschen 30die du mit dinen heilighen blode verlost hebste van den eewighen 31dode, ende doc si opuerresen in die opucrrijsenisse dijns dodes, ende 32make se een mitti als du een biste mit dynen hemelschen vader Amen.

[p. 348]

tekstkritische noten

11 rechtlerers] rechtleres Ro.
12 .xx.] .xv. RoR.
28 .c.] hundert R.

1Leset Miserere ende Deprofundis etc.

2Alle kersten gelouighe zielen moeten rusten in den gotlicken vreede.

3Amen.

3 betaelt S.