Algemeen letterkundig lexicon

platitude

Etym: Fr. gemeenplaats < plat = laag.

Platte of banale zinsnede die domheid of beperktheid van de gebruiker ervan verraadt. Door het alledaagse karakter van de platitude ligt dergelijk woordgebruik dicht bij het cliché-1. Men spreekt om die reden wel van ‘dooddoener’. Met de platitude ‘Doe ’ns normaal man’ gericht tegen de Nederlandse ministerpresident Mark Rutte eind 2011 haalde G. Wilders de nieuwsrubrieken.

Literair gebruikt men de platitude wel om een personage te karakteriseren of om een ironisch effect te bewerkstelligen, zoals bijv. Gerard Reve doet wanneer hij Bullie van der K. in Veertien etsen van Frans Lodewijk Pannekoek (1967) dubbelzinnig laat zeggen: ‘Kunst is al erg genoeg.’

Lit: D. Pears, Paradox and platitude in Wittgenstein's philosophy (2006).

plat	platonisme