Algemeen letterkundig lexicon

spatie

Etym: Lat. spatium = ruimte.

De ruimte tussen woorden of letters in geschreven tekst wordt spatie genoemd, evenals de stukjes metaal die in de handzetterij dienden om dat effect te bereiken. Het gebruik van de woordscheiding schijnt tussen 600 en 800 n. Chr. vanuit Ierland in de westerse cultuur doorgedrongen te zijn. In het Latijn en Grieks werd gewoonlijk gebruik gemaakt van de zgn. scriptio continua, het continuschrift. Spatiëring tussen letters wordt soms gebruikt om bepaalde woorden binnen een tekst te laten opvallen. Wanneer een spatie tijdens het drukproces omhoog komt, leidt dat tot een zwart blokje tussen de woorden, het zgn. gerezen wit. Onder invloed van het Engels rukt ook in Nederland het onjuiste spatiegebruik op (de ‘Engelse ziekte’); er is een website Signalering Onjuist Spatiegebruik (SOS) die ieder jaar de meest vreselijke voorbeelden daarvan aanwijst, zoals ‘naakt model tekenen’, ‘zeventien jarigen’, ‘lieve heersbeestjes’.

Lit: W.P. Gerritsen, ‘De uitvinding van de spatie; een waterscheiding tussen Oudheid en Middeleeuwen’ in Onze Taal 69 (2000), p. 293-295.

spatial turn zie geokritiek

species pro genere