Verzameld werk. Deel 6

[p. 229]

Indra Kamadjojo

I

De uitvoering, door Indra Kamadjojo woensdagavond in de kleine zaal van het Concertgebouw gegeven, droeg een tweeslachtig karakter, daar de toelichting op de dansen meer tijd in beslag nam dan de dansen zelf.

Waar werden wij eigenlijk op vergast, op danskunst voor volwassenen dan wel op onderwijs voor beginnelingen? De dansen werden tweemaal gedanst, de tweede maal in vertraagd tempo met toevoeging van mondelinge verklaringen van de afzonderlijke handhoudingen, gestes, kostuums, folklore en zelfs Indische ethiek. Dit neemt niet weg, dat verschillende dezer commentaren niet van belang ontbloot waren voor wie snakt naar meerdere kennis in deze zaken.

Wat de dansen zelf betreft, die, zoals gezegd, door de toelichtingen dreigden overwoekerd te worden, heb ik de indruk, dat hun de westerse invloeden, anders dan bij Jodjana bijvoorbeld, niet ten goede zijn gekomen.

Het meest te appreciëren leken mij de Javaanse ‘Kembangan’, een gestileerd tweegevecht en de Balinese dans van de herdersjongen, waarin Kamadjojo met gratie en zonder pretentie zijn kunde had tentoongespreid. In de andere dansen dragen de westerse invloeden te zeer het sensitivistische, nevelige karakter, dat men hier in Amsterdam en elders, zonder veel boosaardigheid overigens, ‘Haags’ pleegt te noemen.

Ik geloof dat minder raffinement, ofte wel meer eenvoud, de danskunst van Indra Kamadjojo zeer ten goede zou komen.

[p. 230]

II

Wie zich voorgenomen heeft kennis te maken met de Indonesische dans, kan niet beter doen dan een uitvoering bijwonen van het gezelschap van Indra Kamadjojo, dat met zijn rijk repertoire van hof- en volksdansen, van dansen in klassieke en krontjongstijl, van dansen, die zowel uit Java als Bali stammen, als de vertegenwoordiger van de Indonesische dans bij uitstek kan worden beschouwd. Daarbij komt dat Kamadjojo kans ziet met gamelan, krontjongliederen en vele andere onbenoembare details zelfs in de kleine zaal van het Concertgebouw sfeer te scheppen wat, dat zal ieder willen toegeven, geen geringe prestatie is.

Behalve het werk van Kamadjojo zelf dienen genoemd te worden de tedere dansen van de ongewoon schone Indonesische danseres Devi Kartini, de krontjongliederen van Devi Rasiati, de prestatie van de twaalfjarige Agoesrad, het prachtige gestileerde tweegevecht van Mas Oemar en Mas Kassana. De voornaamste lof dienen wij echter Kamadjojo zelf toe te zwaaien, wiens dansen sinds de laatste keer dat wij hem mochten zien, belangrijk aan schoonheid hebben gewonnen. Zij gaven ditmaal niet alleen blijk van een grote kunde, maar getuigden tevens van een heldere onaantastbare ernst, die onmiddellijk onze sympathie afdwingt. Zijn ‘Vogeldans’, het hoogtepunt van de avond, behoort tot de dansen die men niet meer vergeet.

Wij hopen dat dit gezelschap, dat eerstdaags een buitenlandse tournee begint, het succes deelachtig wordt, dat het in alle opzichten toekomt. En... tot weerziens!