Historien van Troyen

¶ Dit is dat xxxiijste boeck van vlixes toecoemste inden lande van grieken. ende van sijnre quader auonturen ende misualle doe hi weder quam voer troeyen

NA luttel dagen so quam vlixes tot creta met xx coep scepen. die welc dat vlixes had gehuert. ouermits dat hi sijn scepen had verloren. ende daer toe al dat gene dat

[fol. 126r]

hi hadde met hem ghebracht vter stat van troeyen want die piracten die hadden hem dat goet benomen ende berooft. ende dat waren eenrehande luden die also gheheten waren. ende want hem thelamonius ende ayax maghen hadden gheuanghen ende si wouden hem mit alle sinen gheselscappe hebben ghehanghen. mer vlixes die ontbrac hem met subtijlheyt ende met groter liste. ende hi liet daer achter altemalen dat hi hadde Ende wanneer als hi verlost was van hem luden. so wert hi weder gheuanghen van coninc naulus met quader snoder auentueren. welcke coninc naulus dat was vlixes doot viant. om dat hi een quaet vermoeden op hem hadde van palamides sijns soens doot. mer vlixes die quam noch weder wt met groter subtijlheit ende mit liste gesonts lijfs wt coninc naulus ghewelt mer met wat subtijlheit ende liste dat hi hem luden altoes ontghinc dat en is in deser historien niet bescreuen. mer corteliken ouer gheslaghen hi quam doe aldus naect ende ellendich tot coninc ydomeus Ende coninc ydomeus die ontfinc vlixes seer blidelijcken. mer hem verwonderde alte seer van sijnre armoeden ende van sinen misualle ende van sijnre onsalicheit Ende hi ondersochte vlixes seer naersteliken van punte te punte van sijnre armoeden. welcke dat hem vlixes doe openbaerde ende seyde aldus. Heer coninck wanneer als troeyen was ghewonnen daer ic die meeste sake of was ende mine scepen vander troyanen rijcdommen seer wel waren gheladen. ende voer doe met minen gheselscappe inder zee vele daghen lanck mit goeden winde so quam ic in eenre hauen die ghehieten was saliuis In welcker hauen ic een wijl tijts was mit rusten ende mit vreden ende mit ghenuechten. Mer te laetsten so wert mi. ende minen gheselcappe groet ghewelt confuyse ende groet verdriet ghedaen Ende te laetsten doe ic reysen soude wt dier hauen. soe quam ic weder in een hauen die genoemt was calostophages In welcker hauen dat ic oec een wijl tijts was Ende daer nae wanneer als mi dochte dat ic goeden wint hadde soe voer ic drie daghen lanck mit goeden voerspoede. mer te laetsten soe quam daer een seer groet onweder van winde ende van storme. also dat ic die grote vreese leet opter zee ende groten noot. alsoe dat ic ouermits bedwanghe ende herdicheit des windes moeste comen te lande teghen minen wille inden lande van cecilien In welcken lande dat ic vele droeffenissen moeste liden ende arbeyts Ende in welcken lande van cecylien dat doe waren twee ghebroederen. daer

[fol. 126v]

die een was of genoemt strygonax Ende die ander cyclopa Ende wanneer als dese twe coningen sagen dat mine scepe aldus wel waren gheladen met alsoe groter rijcdom. soe bestreden si my. ende si benamen my alle dat grote goet met groten ghewelde alle dat ghene dat si aldaer vonden Mer te laesten dattat alre quaetste was. so hadden si twee sonen die welcke dat seer vrome stoute ridders waren. daer die een was of ghenoemt alphan Ende die ander die was gheheten. philophenyus. welcke ridderen dat doe quamen met vele ghewapender mannen ende si versloegen van minen volke hondert ridderen. ende si vingen my ende alphinor minen gheselle. ende si brachten ons ghevanghen in enen kercker In welcken dat wi ghevanghen lagen ses maenden lanc Mer daer na so wert my groot proffijt ghedaen ende eere Mer dese polyphenius die hadde een suster die noch een maget was. die welcke dat seer swaerliken wert ghewont met alphenors mijns gesellen minne. ende liefte Ende alphenor die hadse weder lief. ende hi dede aldaer toe sinen vlijt ende machte dat hise ontvoeren woude Ende hi quam bi oerlof ende consente des kamerlincs bi haer. ende hi leydese met hem inder nacht Ende doe si dat vernamen so waren si allegader vtermaten seer bedroeft Ende poliphenyus die ginc inder seluer nachte met vele gheselscaps. ende hi nam sijn suster weder met groten gewelde. welke polyphenius mi oec bestreet Ende wanneer als ic mi seluen verweerde. soe sloech ic poliphenius wt een van sinen ogen waer bi dat ic doe inder nacht vlochtich wert wt cecylien Ende daer na so wert ic geworpen tot minen onwille vanden wijnde an een eylandt dat gheheten was aulydis. Ende in desen eylande waren twee maechden dat susteren waren. ende si waren vrouwen van desen eylande. ende si waren seer kunstich ende suptijl in touernyen ende inder swarter kunsten Ende die een van desen tween die de suptijlste was die was gheheten cyrtes Ende die ander die was gheheten calipha. ende die auentuyere die bracht mi bi desen tween susteren in haren ghewelde. van welcken susteren die een genoemt cyrtes die wert met mijnre minnen bevangen ende si dede met haerre touernyen dat ic binnen enen helen iaer niet van daen en mochte comen binnen welcker tijt cyrtes swaer met kinde wert bi mi ende si bracht voert enen soon. welcke als hi gheboren was. wert een seer vroom starc man inden strijde Ende daer na dachte ic weder van daen te reysen Ende doe si dat vernam. so woude si met haere touernyen aldaer bi haer behou-

[fol. 127r]

den. mer want ic oec mede mit touernien wercken conde so verwan ic hare touernie also dat ic doe mit alle mijn gheselscap reysede van cyrtes teghen haren wille. want men pleghet ghemeenliken te segghen dat die een kunste dicke ende menichweruen die ander bedrieghet mer wat mochte mi dat baten dat ic reysede van haer want ic mitten winde weder seylde inder conincinnen lant. die ghenoemt was calipha. die welcke mi ende mine gesellen also vaste vinc met haren subtijlen listighen kunsten van touernien. dat ic doe langher bleef dan mi lief was Ende nochtan so bleef ic daer gaerne ouermits hare grote scoenheyt willen. ende ouermits die grote vrientscappe die si doe an mi bewisede. mer te laetsten soe sceide ic vander conincinnen die calipha gheheten was mit veel arbeides ende ic quam gesonts lijfs van haer teghen haren wille Ende daer na voer ic in enen anderen eylande In welken onse goden gauen antwoerde in enen tempel die daer in gewracht was Ende doe ic in desen tempel quam. soe vragede ic seer naersteliken van veel articulen ende punten Ende ic vraghede bi sonder wat onsen sielen souden gheschien wanneer als si versceiden wt onsen lichamen Ende van allen dinghen daer ic of vragede. daer ontfinc ic of een ondersceyden antwoerde sonder vanden sielen Ende doe ic wt desen tempel was ghesceiden so seylde ic ouer een anxtelicke zee daer meriminnen in waren. die van haren nauel opwaert sijn ghescapen ghelicken maechden ende van haren nauel nederwaert sijn si visch Ende dese mereminnen die songhen alsoe soeteliken met soeten sanghe. dat mine ghesellen die in anderen scepen mit mi voeren werden bedroghen van hare soeticheit ende si lieten hare seylen neder dalen. ende si werden ontslapen van haren soeten sanghe ende si vergaten haers selues ende wanneer als si sliepen so quamen dan die meriminnen ende si worpen die scepen omme ende si verdroncken dan dat volck. mer als ic ende mine gesellen quamen onder dese mereminnen. ende si van die soeticheit dan wouden slapen. so stoppede ic mine oren. om dat ic haren sanc niet horen en soude Ende ic ende mine gesellen die versloegen xe wel duysent of meer. alsoe dat wi ghesonts lijfs quamen wt deser vresen ende wt desen node Ende wanneer als wi seylden van daen. soe quamen wi mit auentueren tusschen syla ende caris. ende aldaer waren wi in groter vresen want wi verloren al daer die helfte van onsen scepen ende van onsen volcke Ende als ic van hier gheuaren was soe quam ic onder ander wreet volc die seer fel waren. ende

[fol. 127v]

die metten swaerde seer wredeliken versloegen dat meeste deel van mijnen volcke. ende si namen mi al dat ic hadde. ende si vingen mi. ende si behielden mi in vaster ghevangenissen Mer te laetsten biden wille onser goden. so wert ic vry verlost wt haren handen. mer si en gauen mi niet weder van minen goeden Ende daer om bin ic gecomen tot deser ellenden Ende nv hebbe ic di vertelt ende verrekent alle mine auenturen van punte te punte Ende met desen woerden soe sweech vlixes Ende wanneer als coninc ydomeus verhoerde vlixes woerde ende sijn ongeual. so was hij seer met hem te lijden. ende hi gaf hem grote rijcdom ende goet. ende hi hielt hem wonende in sinen lande Ende te laetsten soe woude vlixes van daen reysen Ende doe gaf hem coninc ydomeus scepen die wel gheladen waren met alle dat gene dat hem van node was. om weder te reysen in sinen conincrijcke Ende voert so gaf hij hem vele gouts ende siluers Ende doe hi vandaen varen soude. so bat hem coninc ydomeus dat hi eerst soude reysen tot coninc anthenor. die welcke dat hem seer begheerde te sien Doe nam vlixes oerlof an coninc ydomeus. ende hi ghinc te scepe. ende hij voer doe tot coninc anthenor. ende die ontfinc hem doe met groter blijscappen ende hi was seer vroeyliken ende blijde van vlixes toecomste. want vlixes seer wel conde spreken ende oeck seer wijs was Ende doe verhoerde vlixes van sinen wiue die genoemt was penalope. ende hoe seer dat si van haren vryers was gequelt. ende hoe reynliken ende eerbaerliken dat si geleeft hadde Ende oec mede vanden sommigen die hem sijn lant ontweldicht hadden tegens sijns wijfs wille Ende wanneer als thelamotus verhoerde vlixes sijns vaders toecomste. soe reysede hi hem te ghemoete. ende hij dede hem verstaen hoe tamelijcken ende hoe eerbaerlijcken dat sijn moeder haer seluen hadde geregiert binnen dier tijt dat si van sinen vader geweest hadde Ende hier na soe bat vlixes coninc anthenor. dat hi hem met veel gheselscaps woude geleyden in sinen conincrijcke. welck dat coninc anthenor seer gaern doen woude Ende doe reyseden si onder hem beyden te samen. Ende vlixes die verwerf dat hi al heimeliken bi nachte quam in sijnre steden. ende hi verslooch alle die ghene die in sijnre steden ghewelt hadden bedreuen ende ghedaen. ende hi brac op hare husen. ende hi versloechse daer si laghen ende sliepen op haren bedden alsoe dat hem doe nyemant en mochte ontgaen Ende des anderen dages alset licht was so ginc hi met coninc antenor binnen sinen pallaes daer hi doe wert ontfangen met groter

[fol. 128r]

bliscappen ende mit groter eeren O hoe seer blide was doe penalope wanneer als si sach haren here den welcken die si binnen also langher tijt nye en hadde ghesien ende die si alsoe seer begheerde te sien mit groter vueriger begheerten Ende die burgheren die liepen tot haren here dien si langhe tijt hadden verwachtet. ende si begheerden hem te sien mit groter vroelicheit. ende si scenckeden hem vele costelicker gauen ende iuwelen Ende coninc vlixes die wert doe seer verheuen ende gheeert in sinen conincrijcke Ende daer werden vlixes ende anthenor te samen eens dat thelamotus coninc vlixes soen trouwede nausica coninc anthenors dochter tot enen gheechten wiue Ende doe werden aldaer ghehouden grote feestelike eerlike bruloften Ende daer na so reysede coninc anthenor weder in sinen conincrijcke. ende coninc vlixes die besat voert aen sijn conincrijke mit rusten ende mit vreden