[Woord vooraf]
Op 26 november 1990 herdachten velen in Leiden, in Nederland en op vele plaatsen in de wereld, dat Prof. mr R.P. Cleveringa vijftig jaren geleden zijn indrukwekkende protestrede heeft uitgesproken tegen de Duitse maatregel van ontslag van Joodse hoogleraren en wetenschappelijke medewerkers.
Het is na de oorlog een traditie geworden dat Leidse alumni op of omstreeks die dag op vele plaatsen binnen - en buitenlands bijeenkomen voor een informele ontmoeting met sprekers uit de Leidse academische wereld. Een terugblik op de betekenis van Cleveringa's verzetsdaad ontbreekt nimmer op deze regionale universiteitsdagen.
In Leiden heeft mr H. Drion vorig jaar een treffende, ook persoonlijk getinte toespraak gehouden op dezelfde plaats waar Cleveringa vijftig jaar geleden stond.
Van vele kanten heeft ons het verzoek bereikt een uitgave te verzorgen van de beide redevoeringen. Wij hebben gaarne aan dit verzoek voldaan. Door de instemming van de Dekaan van de Juridische Faculteit en van de heer Drion, en door de medewerking van de Universitaire Drukkerij ligt het resultaat thans voor U.
Bescheiden van vorm, zoals de sprekers (zouden) hebben gewild, groot van inhoud, want het gaat om niets minder dan ons trotse devies: ‘haec libertatis ergo’ en de noodzaak daarnaar te blijven handelen.
Seerp Gratama
Voorzitter Leids Universiteits-Fonds
November 1991