Gedichten

[p. 72]

De nachttuin en de vrouw

‘Het goede kwaad mijn lief dat jij bedrijft
met mij en voor en tegen mij zal heet
droog zand zijn in het hart wanneer jij weet
wat ik weet: dat hier niets van over blijft.
Want deze avond heeft geen enkel uitzicht
of 't moest dat van de hoge nachttuin wezen,
dit ver voorbij mijn rug gespannen gruislicht
waaruit jouw ogen wellicht sterren lezen,
nu zij wijdopen liggen en vervuld.

[p. 73]

 

Vervuld of niet, sta met mij op,

 

zie waar wij zijn. Jouw nachttuin is nog ver;

 

hij lijkt van hier een zwak verlicht,

 

met gruis van diamant bestikt

 

verschoten blauw velours.

 

Kom, want wij zijn nog niet gered,

 

het weke schreien van de klarinet

 

hoor ik weer dwalen door de lauwe nacht.

 

O! dit godtergende gegroefde bakeliet

 

waar men verlies dat nooit erkend had mogen worden,

 

het zachte janken van zelfmedelijden, in bedt

 

en waar men zich op hoger plan gestreeld mee voelt!

 

O dit vlees van mijn vlees, geest van mijn geest,

 

mijn vijanden, die met hun radar van cultuur

 

de onbevlekte elementen als met een vloek aanraken

 

en er de vlag op planten van hun parken en hun symfonieën.

 

De hoerenzonen zenden stiefzuster natuur

 

om boodschappen voor hen. Het helmgras om ons heen

 

verraadt ons en de duindoorn roept: hierheen! ik heb ze al gevonden!

 

Dus leun een ogenblik nog in mijn armen om te zwijgen,

 

maar sla je kleed dan af en trek weer met mij voort,

 

naar 't einde van de kim, de nachttuinpoort,

 

waarin de hemel zo men zegt tot aan de grond moet neigen’.

[p. 74]

 

Zo spreekt hij. Want hij weet, wanneer de morgen is ontstoken

 

zullen zich bij zijn melkwit licht

 

de zeden meester maken van het bloed. Dus voort!

 

Het rulle zand smoort in het verder gaan hun schreden.

 

Zij klimmen lang. Eindelijk is ver beneden

 

hun lot vooruit te zien: een rand van geelwit fosforvuur

 

rolt zich tussen de nachtzee en de kust, het morgenuur

 

is niet meer te ontkomen, de vijand heeft

 

de branding in de brand gezet

 

en niemand zal de nachttuin binnentreden.

 

‘Hoe wij het wederzijdse liegen zwijgend rekken’,

 

zo kwelt hij zich, ‘het zoete kwaad dat wij bedreven

 

tegen elkaar maar met en voor elkander,

 

het gaat zich reeds aan ons voltrekken.

 

O God, hoe kan het lustgespannen dier dat wij zo even

 

zo heftig waren en bezeten al weer gereed staan om uiteen te vallen

 

in lemen lichamen, waarvan het ene

 

't andere niet langer zien kan, ruiken en beleven!

 

Hoe kunnen de verminkte parten elk voor zichzelf nog leven?’

[p. 75]

 

Maar die de sterren had gelezen

 

en had, vervuld of niet, gezwegen,

 

zij ging nu spreken en het was als sprak zij tot haar kind.

 

‘Daal met mij naar de zee af’ zei zij,

 

‘het fris bederf daar langs de vloedlijn waait

 

ons hartelijker toe dan ooit de geur van 't heesterschuttinghout

 

der mensen doen zal. En laat het morgenuur straks komen,

 

want nu is nu, die oren heeft die hoort hier

 

in dit eindloos breken van dit randvuur

 

't oorspronkelijke zingen der elementen, het wederstromen

 

uit ijstijdgletschers en het bovenkomen der diepzeereservoirs.

 

En hoor dezelfde wijs in mij,

 

verwittig je van jouw begin en einde in

 

deze ogen van de vrouw die je bemint.

 

Zodra wij zeker weten dat te willen

 

is het voorbij, de anderen zijn dood,

 

hun klarinet gebroken en hun bakeliet verbrijzeld.

 

Kom, voel en weet dat ik er ben

 

en doe met mij al wat je wilt

 

en als jij dan nog het bewijs wenst

 

dat jij hier slechts met mij alleen bent

 

zweer ik dat ik mij straffen zal

 

met jou te overleven naar de morgen’.

[p. 76]

 

Ik heb ze zien gaan, ik heb deze woorden gehoord

 

terwijl ik in mijn kamer aan de Nieuwe Rijn

 

zat in mijn stoel, het laatste avondlicht

 

was heengeslopen en mijn hart deed pijn

 

toen ik weer tot mij zelf kwam,

 

ik hoorde duizend gramofoons over de tuinen

 

en in het donker keek ik scherp of ik misschien gedroomd had:

 

maar zowaar! ik zag ze weer: zij spoedden zich door bloemig zand,

 

ik zag, hun spoor woei toe

 

alsof de zeewind sprak:

 

hier is niemand gegaan;

 

toen traden zij op harder strand

 

daar vloeide achter hen de voetstap uit

 

zodra hij was gezet,

 

het was of stelde iemand vast:

 

hier heeft niemand gestaan.