Liederen van droom en daad

[p. 63]

Voor mijn jongens

1 Januari 1916

Hoe staat ge daar grootsch met uw zwijgenden trots,
De koppen gebruind en de voeten vereelt,
Zoo stoer met uw helm en geweer lijk gebeeld
Uit brons of arduin of uit ruwere rots.

Mijn jongens, hoe staat ge daar sterk en wat steekt
Er diep in uwe oogen een donkere brand;
Wat steekt er een kracht in den greep van uw hand
En wil in het spaarzame woord dat ge spreekt.

Schoon kerels, die vrij waart te huis en geen hoon
Of dwang hebt geduld en die kendet geen nood;
Die werkte als ge wildet, maar wrocht voor uw brood,
Hoe zwaarder uw arbeid hoe rijker uw loon.

Nu hebt ge den honger gekend en den dorst;
Nu hebt ge geslapen op stroo als een hond,
In hak en in schuur of in 't lijk van den grond
En nachten gesloofd voor een karige korst.

Nu hebt ge in den dans en den daver gestaan;
Nu hebt ge er zien vallen, verminkt en vermoord,
De besten het eerst; maar geen zucht of geen woord:
Te sterk voor een klacht en te trotsch voor een traan.

[p. 64]

 

Nu hebt ge den angst en den twijfel gekend,

 

Voor 't lot en voor 't leven van ouder en kroost;

 

En over den Yzer zoo vaak als om troost

 

Uw blik naar de torens van Vlaandren gewend.

 

 

 

Maar geen die zijn woord en zijn wapen verried;

 

De geest is nog helder en hoog bleef het hart.

 

Ge dookt als een schande de mom van uw smart

 

En stapt naar den dood met een lach en een lied.

 

 

 

Ondwingbaar jong ras, met uw duldenden moed

 

En staalharde zielen, van al wat er vecht

 

En valt onder 't vaandel van roof of van recht:

 

Is uw bloed het zuiverste en edelste bloed.

[p. 65]

II

 

O volk van mijn hart, dat zwijgt maar dat lijdt,

 

Daar ge machteloos staat met uw wrok en uw spijt,

 

Als de vijand, nabij, uit zijn gracht in 't gelaat

 

U den spot om uw leed en uw zwakte slaat;

 

 

 

Dat jaar na jaar, lijk een booswicht verband,

 

Te hunkeren staat voor de poort van uw land,

 

En dulden moet dat een beestige bent

 

Uw huis en uw land en uw kinderen schendt;

 

 

 

Dat een schunnige schurk aan uw tafel te gast

 

Op het heil van zijn vorst en zijn wapenen brast;

 

Dat hij 't vee komt rooven uit wei en uit stal

 

En den oogst van uw velden oogsten zal....

 

 

 

.... Maar eens ontbrandt met een grootscher gloed

 

In 't oosten en 't water van d'IJservloed,

 

De dag dat op bajonnet en op lans

 

Begint de laatste doodendans;

 

 

 

Eens breekt het uur dat van wal tot wal

 

Tot den aanval zal schettren het koortsig geschal

 

En huilend uw donkere stroom zich een baan

 

Door stortende dammen en dijken zal slaan.

[p. 66]

 

En al wat aan haat in uw borst heeft gebroeid

 

Rukt los in getier, lijk een stier die loeit;

 

En ge stormt op den vijand, man tegen man,

 

En velt wie de vlucht niet meer redden kan.

 

 

 

Ge slaat met het staal en ge schopt met den hiel,

 

Ge vecht met uw vuist en ge'n ziet wie er viel

 

Aan uw zij, met een zucht op den daavrenden grond

 

En zoekt met zijn hand naar den beet van een wond.

 

 

 

Weer voelt ge de ruimte, weer rukt ge vrij

 

Door het veld en weer hoort ge uit de huizenrij,

 

Daar ge roepend door straten en stegen rent,

 

De taal en de stem van een volk dat ge kent.

 

 

 

Geen regen van kogels, geen dondrend gevaart'

 

En dempt of en damt meer 't geweld van uw vaart;

 

Reeds ziet ge, zoo stoer naar den hemel gebouwd,

 

Het Belfort van Brugge op een lucht van goud.

 

 

 

Uw adem is heet en uw hijgende borst

 

Is schor van geschreeuw en heesch van dorst;

 

Een haastige dronk en weer voort met uw vlag:

 

De nacht valt te vroeg op dees heerlijken dag.

[p. 67]

 

Zoo rukt ge weer binnen uw dorpen en stêen;

 

Met hun kerken gemarteld in bogen en steen;

 

De mannen ontvoerd, heel wijken verbrand

 

En vrouwen die weenen om schuldlooze schand....

 

 

 

O vreeslijke wraak, o razend verdriet,

 

Als ge zóó uw landeke wederziet

 

En drilt in uw vuist den stam van een speer

 

Of een zwaard of den kolf van uw trouwe geweer.

 

 

 

Dan sleept ge als een huilenden hond uit zijn nest

 

Wie met 't brood van uw kindren zijn maag heeft gemest

 

En nu kermt om erbarmen, en sleurt hem en slaat

 

Hem te grond met uw staal en den grijns van uw haat.

 

 

 

Het land is verlost uit zijn moordend gevang;

 

'T is rumoer in de stad en getier en gedrang;

 

Het leger is daar met de kindren vooraan,

 

En weer waait boven 't hoofd ons driekleurige vaan.

 

 

 

Het volk is dronken van vreugd en 't geluid

 

Der klokken bonst al de torens uit;

 

De beiaard zingt victorie in 't land,

 

Wijl ontzaglijk in 't oosten de nacht ontbrandt.