Sic rervm invertitvr ordo.
XLIII.
INter plurimas Diaboli fraudes ac astutias, non infimum locũ ea obtinere mihi videtur, quâ verum lumen, id est, fiduciam piorum in Deum rigori legis, tanquam aquae immersam, extinguere satagit; & contra facem emortuam, id est, impiorum conscientiam igne, ex aquis petito, id est, praeposterâ ac perversâ Fide, studet accendere. Sed de his Emblema. In multis alijs adeò magna est vicinitas, ac similitudo veri ac falsi, vt facillimè, vel naturali hominum corruptione, vel machinatione diaboli, alterum loco alterius obtrudi nobis possit. Ex multis exemplis vnũ habe, sed quotidianũ. Tamet si malum nihil aliud sit, quam defectus boni, persuadet tamen sibi vnusquisque se viri boni nomẽ implevisse, si malum fortè vitaverit, id est, si nec sicarius, nec fur, nec foenerator, dici possit; cum sanè multò altius, vt bonus quis dici possit, enitendum sit: amandum quippe est, dandum est, adjuvandum est. Virtutem enim non defectum, sed opus esse; non in otio aut quiete, sed in ipsâ actione consistere, nec satis esse malo abstinuisse, at bonum insuper faciendum esse, in Christi scholâ indies docemur. Securis, clamat Baptista, arbori apposita est, quae fructus bonos, &c.
ONder andere listighe aenslaghen des duyvels, en is gheensins de minste, dat hy het ware licht der geloovige (t'welck is haer vast vertrouwen op Gode, in Christo Iesu) inde strengicheyt des Wets, als in een doodelijck water, souckt te versmoren: ghelijck hy daer en teghen den dooden en uyt-geblusten fackel, (dat is de afgebrande gewisse der goddeloosen) met een vier uyt het water genomen, dat is, met een verkeert en averechts gheloove, poocht te ontsteken. Doch hier van wert int Sinnebeelt gesproken. In veel andere saken is soodanigen grooten nabuericheydt des goets ende quaets, des waerheyts ende der lengen, dat lichtelijck, ofte door den bedorven aert der menschen, ofte door de listicheyt des duvels, het eene voor het andere ons inde hant can gesteken werden. Van veel exempelẽ isser dit eene. Hoe wel het quaet niet anders en is, als gebrec of dervinge vã goet, nochtans laet een yeghelijck sich voorstaen, den naem van een goet man verdient te hebben, so hy sick maer van het quaet en onthout: dat is, soo hy misschien gheen moordenaer, geen dieff, geen woukenaer bevonden en wert: daer nochtans, om een goet man te wesen, al vry vorder ghegaen moet zyn. Men moet niet alleenlijck nae laten de ghebreken vooren vermelt, maer in plaetse vande selve lief hebben, geven, en helpen. Want de deucht gheen gebreck, maer een werck te zyn, niet in ledicheyt, maer in arbeyt ende werckinge te bestaen, wert ons inde schole Christi daghelijckx gheleert. De byle, roupt Iohannes den Dooper, is aen den boom gestelt, en die geen goede vruchten en draecht sal uytgheroyt werden.
GREGOR. 14. MORAL.
HOstis noster quanto magis nos sibi rebellare conspicit, tanto amplius expugnare contendit: Eos autem pulsare negligit, quos quieto iure se possidere sentit.