Flectere vel frangere.
VII.
SI quis me interroget (inquit Augustinus) quodnam primum, hominique Christiano maximè necessarium requisitum sit, Humilitatem dicã. Si, quid secundum, idem respondebo. Si de tertio quaerat, dictum repetam. Indicat vir Pius basim ac fundamentũ totius philisophiae Christianae in hoc praecipuè consistere, vt debellatâ omni elatione ac superbiâ, ex verâ sui cognitione, vnusquisque sibi vilescat, Deoque creatori sese submittat. Cum enim superbiae veneno primi Parentes afflati ac inflati, totam posteritatem nefando contagio infecerint; humilitate eam restitui, &, vt in morbis, contraria contrarijs curanda esse, Deum non obscurè testatum voluisse, satis constat. Nec mirum, cum & sentinam malorum superbiam esse, etiam exjudicio naturali, Antiqui judicaverint. Tarquinium hominem libidine praecipitem, avaritiâ caecum, immanem crudelitate, furore vecordem, vocaverunt Superbum, & putaverunt sufficere convitium, ait ille. Concludamus cum Nilo, & operam demus ut sit nobis vita excelsa, spiritus humilis. Nihil altũ vult Deus, praeter se; propriũ illi est eresta dejicere, dejecta erigere.
SOo my yemandt vraecht (seyt Augustinus) wat de eerste ende noodichste deucht sy voor een Christen mensche, ick sal hem antwoorden, Nedericheyt; wat de tweede Nedericheyt; wat de derde, Nedericheyt. Willende den God-salighen Man daer mede te kennen geven, dat het geheele grondt-stuck des Christelijcken levens insonderheyt daer in bestaet, dat den mensche in sijn ghemoet uyt-gheroeyt hebbende alle trotsheyt en hoogmoet, eñ daer door gebracht sijnde tot ware kennisse en verachtinghe van sick selfs, hy sick inde leechste dweemoedicheydt voor God verootmoedige. Want naedien't onser aller Voor-ouders, door haren verwaenden hoochmoet in voortijden t'onsen verderve leelijck hebben laten ligghen. Soo heeftet den goeden God belieft, op de wijse vande ervaren Medecijnen, dese sieckte door strijdighe ghenees-drancken wech te dryven. Laet ons dan trachten nae een hemelsch en hooch leven, maer naer een nederighen geest. De Heere der Heeren en wil niet groots, als sijne heerlijckheydt, want t'is hem eyghen, de hooghe nederich te maken, de nederighe te verheffen. Den dach des Heeren seydt Ies. 2.12. sal gaen over alle het hoochmoedige ende hooghe, ende over alle het verhevene, op dat het vernedert werde.
Ghy, die een Christen zijt ghenaemt,
Vraegt, welcke deugd' u best betaemt.
D'antwoort is cort: Voor eerst, en lest,
Is Ned'richeyt u alder-best.
PETR. 1.6.
HVmiliamini sub potente mauu Dei, vt vos exaltet in tempore visitationis.
PROVERB. 28.14.
O que bien heureux est l homme! qui se donne frayeur continuellement: Mais celui qui endurcit son coeur tombera en calamité.