Delicta operit charitas.
III.
Poenè è Christianae charitatis penu ductum mihi videtur dictum istud Senecae; Secretè amicos admone, lauda palàm. Plerosque tamẽ homines in contrarium affici videmus, & ex animo dolemus. Laudant secretè, damnant palã; vix enim duos tresve homines simul colloquentes audias, quin statim recensendis aliorum vitijs operam locasse dixeris, ita strenuè, in calumniae campũ hunc Martiũ, vt ita dicam, descendunt. Rationem acutè tangit D. Hieronimus, Malorum, inquit, solatiũ est, bonos carpere; dum peccantium multitudine putant culpam minui peccatorũ. Agedùm quisquis es, qui maledicendi hoc studium tibi insitum sentis, interroga conscientiam tuam, quid te moveat, verissimam Viri pij sententiam (nec dubito) invenies. Vetus malum est; malus bonum malum esse vult, vt sit sui similis. Nolite judicare, inquit benevolus Servator, & non judicabimini. Tribus modis pravum hoc judicium instituitur, cum bonum alicujus factum in malam partem trahimus, cum malum in pejus, cum dubium in deterius. Ah fuge! & Sapientem audi, Prov. 4.24. Plura vetat cartae angustia.
Soo ghy een vrient berispen wilt, doet sulcx heymelijck: soo ghy een vrient prijsen wilt, doet sulcx int openbaer, seyter een Heyden, ende sulcx comt de Christelijcke sachrmoedicheydt al seer na by: dan het meerendeel doet schier reghel recht het teghen-deel: prijsen sy yemandt, sy doen het int bysonder: laken sy yemant, sy doen't ten aenhooren schier van een yder. Men hoort nauwelick twee ofte drie menschen te samen spreken, of het schijnt datse haer selven tot het ophalen van eens anders ghebreken als verhuert hebben, met soo vollen mondt spreken sy daer van: De redene van dit heeft den Out-vader Hieronimus seer wel bemerct: T'is, seyt hy, den boosen een vermaeck den goeden een cladde na te werpen, en (soomen seyt) met haer slippen in d'asschen te sitten, meynende dat, om de menichte der gener die misdoen, hun misdaet cleynder is. T'gaeter veeltijdts so, de gene die quaet zyn, wenschen dat de goede quaet mochten werden, om datser haers gelijck souden veel vinden. De koeye, alse vuyl is, slaet gheerne haren steert rontsom, om de andere te maken, dat sy is. Dese genegentheyt spruyt uyt een quade wortel, en dient misdien wel uytgeroyt te werden, ende in plaetse van de selve de liefde des naesten, gheplant. Oordeelt niet, op dat ghy niet gheoordeelt en werdt, seyt onsen sachtmoedigen Salichmaker. Dit verboden oordeel wert dry-sins ghevelt, als men t'goede ten quadẽ duyt, als men t'quade tot slimmer trect, alsmen t'wijfelachtighe ten erchsten uyt-leyt. Hebdy een Christelick gemoet, wacht van so te oordeelen, en liever laet in alle geleghentheyt, nae den raedt Salomons, den lastermont verre van u zyn. Prov. 4 24.
1 CORINT. 13.5.
Charitas non praesumit malum.
TRIVER. SERM. 2. IN ESAIAM.
SI matres erga foetus tanta caritate afficiuntur, multo magis oportet nos erga proximum simili caritate affectos esse; nam spiritus nexus calidiores vehementioresque sunt, quam naturae.
PROVERB. 17.9.
QVi cele le mesfaict cerche amitié.