Qva non vrit.
IN peccatoris conversione tria requiriri satis decisum est, Verbum nimirum, Spiritum Dei, & Voluntatem hominis. Nec enim vt passiva tantùm voluntas humana consideranda est, sed actionis nonnihil eaedem, in primâ animi mutatione, abscribendum esse credimus. Quoties enim aliquis convertitur, Deus opus illud non in invitum, sed in volentem exercet: Atque eo ipso quidem momento, quo fit conversio, Dei gratiâ mediante, conversionem suam vult, is qui convertitur. Hinc rectè August. Serm. 15. de Verb. Apost. Qui te creavit sine te, inquit, salvare te non vult, sine te. Et rursus; Voluntatem nostram, vt bonumaliquod opus benè faciamus, requiri certum est; atqui eam ex nobis, nostrâ potentiâ, non habemus; voluntatem quippè in nobis operatur Deus. Ecce enim! eo ipso tempore, quo gratiam Deus largitur, hoc ipsum quoque nobis confert, posse velle, & actu velle recipere.
IN de bekeeringhe des sondaers dry dinghen van noode te zijn, te weten, het Woordt, Godes geest, ende den Wille des menschen, wert by God-salighe mannen in deser; ougen toe-gestaen: te weten, Dat des menschen wille niet slechtelick als lijdende, maer oock als eenighe werckinghe in haer hebbende, in de eerste veranderinge des gemoets, haer verthoont. Want soo wanneer de mensche bekeert wert, God de Heere en werckt op den selven niet teghens danck vanden selven, ende als onwillich, maer met sijn danck, ende als gewillich: in vougen dat, dien selvẽ oogen-blic dat de bekeeringe aengaet, den genẽ, die bekeert wert, by middel van Godes genade, sijne bekeeringe selfs ooc wil. En hierom seyt Augustinus seer wel, Ser. 15. de verb. Apost. Den ghenen die u gheschapen heeft sonder u, en wil u niet salichmaecken sonder u: ende wederom, Onse wille van noode te wesen om een goet werck te doen, is gans vast en seker. Maer dese selve wille en hebbẽ wy nochtans door eyghen macht niet, noch uyt ons selven: maer de Heere werckt dit selve willen. Want siet! ter selver stondt dat God ons sijne ghenade schenckt, soo gheeft hy ons met eene dat wy connen willen, en dat wy het willen metter daet connen aennemen.
Wy zijn te vooren doot en stil,
God geeft ons 't roeren en den wil.
DEVT. 30.19.
TEstes invoco hodie coelum & terram quod proposuerim vobis Vitam & nortem, benedictionem & maledictionem. Elige ergo vitam, vt & ta vivas & semen tuum.
PROVERB. 14.16.
LE Sage craint, & se retire du mal; mais le fol s'escarmouche, & se tient seur.