Fortvnam citivs reperias, qvam retineas.
XXIIII.
Ingentia & ramosa cornua cervis magis oneri, quam adiumento esse, cum ijs vti nesciant, facilè perspicimus. Parum est, opibus affluere si desit ars vtendi. J Francesi, inquit Guicciardin. sono piu prompti a acquistare, che prudenti a conservare. Id omnibus in vniversum hominibus ferè accidit. Multi sunt quibus aut regna, aut opes, summo labore ad quisitae, postea defectu providi regiminis e manibus elabuntur. Magnae opes non tam multa capiendo, quam haud multa perdendo quaeruntur, ait Dio. Excellentibus ingenijs, inquit Liv. citius defuerit ars quâ civem regant, quam quâ hostem superent. Rationẽ acutè tangit Zonaras, tueri quaesita, inquit, difficilius est quam adquirere, quoniã in adquirẽdo ignavia possidentis saepe plus confert, quam propria virtus. Tueri autem, quaesita sine propriá virtute, nemo potest. Bene igitur ille, qui malle se dixit virum pecuniâ, quam pecuniam viro indigentem filiae in maritum dare.
DE hooch-ghetackte hoornen zijn voor de Harten veel eer beswaerlijck, als behulpsaem, uyt oorsake dat de selve geen handelinghe en hebben om die wel te connen ghebruycken. Ten heeft niet veel om t'lijf treffelijck gegoet te zijn, indienmen geen bequaemheyt en heeft om sijn middelen wel te besteden en te bestieren. Den Fransman, seyt Guicciardijn, is veel handigher en gauwer om yet te winnen, als voorsichtich om t'ghewonnen re bewaren. T'gaet bynaest so met alle menschẽ, hooghe en leege. Men vinter die met een sekere happicheytden eenen treffelijcke heerlijckheden, den anderen schoone goederen, by den anderen geraept hebben, aen de welcke nochtans, by ghebreck van goet beleyt, alles naderhandt door de vingheren is ghedropen. Wtmuyrende verstanden, seyt Livius, sal veel eer de wetenschap onbreken om hare burgerie wel te bestieren, als om haer vyanden haestelijck t'overwinnen. De redene hier van wert aerdelijck verclaert by Zonaras, te beschermen, seyt hy, het ghene dat ghewonnen is, valt beswaerlijcker als het winnen selfs; overmits dickwils, tot het vercrijgen van eenich ding, meer helpt de laffe onachtsaemheyt vanden genen die het sijne slechtelijck hem laet ontfutselen, als u eyghen clouckheydt: maer t'ghene dat eens gewonnen is, en can sonder eyghen goet beleyt niet bewaert, off recht gebruyckt werden. Hy dede dan wijfelijck die sijn dochter liever te besteden hadde aen een man die goet onbrack, als aen goet dat een man van doene hadde.
Ovid.
NOn minor est virtus, quam quaerere, parta tueri:
Casus inest illis, hic erit artis opus.
Sen. lib. 1. Epist. 2.
IMmodicae divitiae sunt veluti ingentia & enormia gubernacula, facilius mergunt, qùam regunt: cum habeant irritam copiam, & noxiam nimietatem.