Silenus Alcibiadis, sive Proteus

[p. 42]

Een open mont thoont 's harten gront.

MEn heeft ghemeynt, soo lang dit doosken bleef gesloten,
Dat fraeyheyt, sonder ent, hier binnen lagh ghegoten,

Soo schoon wast int gesicht; maer, als het open ginck,

Doen was den heelen schat niet anders als een vinck.

Pier scheen een dapper man, eer dat hy hadd' ghesproken,
Sijn zouteloos gheral heeft al sijn lof verbroken.

Die niet te wijs en is, en niet wil schijnen geck,

Die spreke niet te veel, soo heelt hy sijn ghebreck.

Silendo stolidus sapienti par est.

HAc, dum clausa fuit, sub pyxide mira latere

Regalesque tegi quisque putavit opes;

Mox, vt aperta fuit, spectacula ludicra vulgo

Prębet, & è capsâ parua volavit avis.

Dum silvit tua lingua, virum te, Basse, putavi,

Testatur puerum te sine mente sonus.

Qui loquitur, populo se prębuit ille videndum,

Vel fatuus, presso dum silet ore, sapit.

Sans langage, le fol est sage.

TOut semble bel & bon, quant ceste boite est close,
Mais quant vn malotru ouverte la propose,

Le ieu est tout gasté, le monde voit que c'est;

Pour sage on tient le fol, si long temps qu'il se taist.

[p. 43]

Silendo stolidvs sapienti par est.
XX.

MVltis praeclarum videtur bene loqui, prudentioribus appositè tacere. Quoties enim, cxtra notam simulationis, aut ignorantiae, tacere fas est, silentium, non loquacitatem, hominem cordatum judicare cordati judicant: nec quanta quis, sed qualia loquatur; nec verborum molem, sed pondus attendendum esse. Vt moneta illa optima est, quae pretij plurimum habet in paruâ mole, sic sermo qui sensus, ait prudens vir, & confidenter addit; Quid visurus sim nescio, sed verbosos valdè & vnà sapiẽtes nondum vidi. Cor fatui (inquit Salom.) eructat stultitiam. Aut nihil igitur, aut accuratè loquendum; ne lingua, quae in humido ac lubrico est, (vt Antiqui dicebant) alibi titubet, aut vacillet; nec enim turpe adeò pede, quam mente labi, ait Stobae. Concludo, & cum Maximo silentium optimum atque tutissimum rerum administrandarum vinculum esse definio.

VEel achtent een groote saecke wel te connen spreken: wyse luyden houden meer van wel te connen swijghen, jae oordeelen dat soo menichmael ymandt swygen mach, buyten verdachtheydt van onwetentheydt ofte gheveynstheydt, dat het swyghen, en niet het spreken een waer-teycken is van een rechtsinnich verstant. Niet hoe vele, maer hoedanighe reden dat yemandt voorbrenght, niet de menichte, maer het ghewichte der woorden, is bedenckelijck: Ende ghelijck dat voor het beste ghelt wert ghehouden, t'welck in weynich stoffe, groote weerde vervat: so moeten oock de redenen, die weynich woorden, en veel sins in hebben, hoochst gheacht werden. Ick en weet niet, seyter een geleert man, wat ick noch sien sal, maer tot noch toe en hebbe ick noyt veel-sprekenden mensche wijs ghevonden. T'schijnt stout gheseydt te zijn, doch Salomon selfs is al mede van dat ghevoelen: waer veel woorden zyn, seyt hy, daer hoortmen den sotten. Ghelijck het metael door zyn clanck, soo wort den mensche door sijn reden onderscheyden, seydt Quintilianus. Het is daerom oorboir ofte gheene, ofte wel-voughende redenen voort te brenghen, op dat de tonghe, die in t'natte en gladde haer woon-plaetse heeft, (ghelijck de Oude seyden) niet erghens in en glibbere, want ten werdt niet soo quaer ghehouden metten voeten, als mette tonghe, te struykelen.

Martialis.

CVm te non nossem, dominum regemque vocavi:

Cum bene te novi, jam mihi Priscus eris.

Erasm. in Apot.

Est aliqua sapientiae pars, silentio stultitiam tegere.

Alciat. ex Graeco.

QVum tacet, haud quidquam differt sapientibus amens,

Stultitiae est index linguaquè voxquè suae.

Ergo premat labium, digitoque silentia signet,

Et sese pharium vertat in Harpocratem.