Nimia libertas, fit servitvs.
II.
PEcudes, quae vel è stabulo vel vinculis emittuntur, maiori cum impetu evagantur, quam quae nunquam alligatae, aut inclusae fuerunt. Id adolescentibus saepe vsu venisse compertum est; ij enim, vt ferulam timere desiêrunt, a labore proclives ad libidenem, in omnem ferè lasciviam erumpunt;
Imberbis juvenis, tandem custode remoto,
Gaudet equis, canibusque, & aprici gramine
Cereus in vitium flecti, monitoribus asper,
Vtiliũ tard9 provisor, prodigus eris,
Sublimis, cupidusque, & amata relinquere pernix.
Tales, vt tandem lascivire desinant, in vincula nuptiarũ conjiciendos, & pedicis nuptialibus alligandos ab legentij, quibus ista cura incumbit, rebus ad hoc ita prudenter dispositis, vt casu magis, aut ipsorum facto, quam parentum consilio, eo̔ delati videantur. Idque eo modo aliquandò factitatum memini, non optimo semper successu. Quanto melius erit si ij, qui dimissi a paedagogis suo relinquũtur arbitrio, non objiciant imperiũ, sed mutent principẽ, & loco Paedagogi (vt prudenter Plutarch.) rationi in posterũ pareant? Vtinam id agat juventus nostra, animoque infigat aureum illud Senecae,
Minimum debet libere, cui nimium licet.
HEt vee, dat lange gesloten of gebonden heeft gestaen, plach, vry wat onbesuyselder henen te loopen als andere, t'welck de vryheyt ghewoon is. T'gaet veeltijdts soo mette jonge-luyden, de welcke soo saen sy haer hant de placke ontogen hebbǫ, ghemeenlijck terstont in alle wulpsheyt uytbersten.
Een jonck ghesel los vanden dwang,
Rijt, jaecht, en vlieght, en gaet sijn gang;
Licht om verleyden, stuer, en quaet
Op elck die hem ten besten raet.
In nutte dingen gansch onvroet,
Op snapper van sijns Vaders goet.
Gansch moedich, vol van sotte waen,
Vol lusten, die terstont vergaen.
De sulcke tijdelijck ten houwelijck te besteden, en (soomen seydt) een block aen t'been te doen, is den raet van sommige, maer sulcx en geluct niet altijt ten besten. T'ware daerom te wenschen dat de Ionckheydt, nu zijnde uytten dwanck der Scholen, de redẽ voor hare school-vrou woude aennemẽ, want, gelijc Seneca seyt,
Die meest mach doen sijn eygen sin,
Die dient hem meest te binden in.
Teren. Adelp.
Vxorem duxi, libertatem perdidi.
Plutarch. de Educat. Lib. in fin.
DAnda est opera vt, qui voluptatibus nimis dediti sunt, & reprehensionibus minus obtemperantes, matrimonio devinciantur, quod tutissimum juventutis vinculum est.