Mag 't een ietsje meer zijn

[p. 306]

Stadje

Voor Marianne

Het stadje ligt dicht bij de Duitse grens. Het is ochtend en ik loop er wat brekelijk rond. Want gisteren heb ik een vriend, die hier woont, helpen trouwen, als getuige, en bruiloften slopen me. Ik zou ze verbieden als ik macht heb. Maar ik heb geen macht.

Het hotel, waarin ik de kleine uren van de feestnacht heb geslapen, is splinternieuw en heet ‘Marktzicht’, omdat het aan de markt ligt. Geen trouvaille van belang dus, die naam. Het café-restaurant beneden doet sterk denken aan zo'n met verdampt verdriet gevulde zaal op Westerveld, waar de familie, na de crematie, een naar modder smakend kopje koffie nuttigt.

Goede cafés bouwen is een verloren gegane kunst, net als het maken van kluchten zoals Laurel en Hardy dat konden, en het duurzaam balsemen van lijken. ‘Lenin stinkt,’ schreef Erich Wichman, reeds in mijn jongensjaren. Dat zal nu nog wel erger zijn. Maar het is ver van mijn bed.

De eigenaar van het hotel is een vette, wantrouwige, hoogst kale man, met ogen vol personeelsgebrek. Als je hem om een uitsmijter verzoekt, kijkt hij eerst verbijsterd, of je hem een onvoorstelbaar obsceen voorstel hebt gedaan, en blijkt dan bereid de bestelling wel degelijk uit te voeren. Hij doet denken aan zo'n buisverlichting, die geruime tijd nadat je het knopje hebt omgedraaid, pas aanflitst. Zijn dochter heet Sabrina - hoe kwam hij óóit op die naam -, heeft de pech op hem te lijken en wacht, onder het omwassen van koffiekopjes, zonder échte hoop op vaste verkering. Er wordt wat afgeleden, dames.

Klein is het stadje wel, maar het mist de lieflijkheid die kleine stadjes hun bestaansrecht geeft. De straten dragen namen als 't Murs en de Spijkerdreef, die je alle moed doen ontzinken. Het kerkhof blijkt soliede gesloten, als vreest men een inval. Dat spijt me, want het bezoeken van dodenakkers weet me op grijze ochtenden als deze altijd een beetje op te beuren, waarschijnlijk omdat ik denk: ‘Komaan, zó dood als jullie ben ik nog niet.’

In de supermarkt doen vrouwen nors boodschappen. Ze zijn zonder uitzondering lelijk. Misschien mogen mooie hier niet binnen. Een vrouw, die naar mijn indruk te veel onnodigs heeft ingekocht, zegt, als ik passeer, in een tegen Duits aanleunend taaltje tegen een andere vrouw: ‘Nou heb ik, toevallig, véél verstand van muziek.’

Ik niet, maar ik voel me vanochtend meer dan ooit de unvollendete.

[p. 307]

Blijkens een raambiljet, noteert de magere kalfsborst f 3.48. ‘Tijdelijk’, staat er achter. Ook dát al. Een man, die er uitziet als een parodie op Multatuli, blijft stilstaan, met een nog niet brandend sigaartje tussen de lippen en vraagt om vuur.

Ik geef hem mijn lucifersdoosje.

Hij steekt de sigaar aan, stopt het doosje in zijn zak en loopt door met de woorden: ‘Anders zit ik zo onthand.’

Een originele geest.

In een sigarenwinkel koop ik een pakje sigaretten en een doosje lucifers van een vrouw, die mij een zin van Kurt Vonnegut te binnen brengt: ‘Zij was een saai mens, maar een opzienbarende uitnodiging tot het maken van babies.’ Uit het achterhuis klinkt dan ook kindergeschrei. Weer buiten, begint het zacht en slijmerig te regenen. Ik ga een café binnen, waar mannen aan de tap staan te converseren op een toon of ze hooglopende ruzie met elkaar hebben. Eén van hen zegt: ‘Hier komen ze 's zondags uit de kerk, met gebogen hoofden. Maar niet van de preek. 't Is alleen maar om te kijken of er soms een cent op de grond ligt, die naast het collectezakkie is gevallen.’

Ik begin maar aan dit stukje. Als het weer droog is, loop ik door een winkelstraat vol huizen, die de Haagse schilder Berserik zouden doen watertanden, terug naar de markt. Bij een kraam met mierzoet geurende versnaperingen, staan twee vrouwen, allebei met een hondje aan de lijn. De ene vrouw zegt: ‘Als je alléén bent en je hebt een hond, dan zeggen ze: “Ze moet d'r liefde kwijt” en als je een man, drie kinderen en een hond hebt, zeggen ze: “Ze houdt zo van dieren.”’

Ach, overal valt iets te leren, nietwaar?