Mag 't een ietsje meer zijn

[p. 104]

Vliegen vangen
(1955)

Het hogere

Hebt u nu ook dat u, vlak voor het inslapen, op zulke geniale gedachten komt? Ik wel. De ochtend is een geschikt klimaat om een koe te kopen. Des middags doe je die koe weer met verlies van de hand. En 's avonds wil je een merel of een kolibri. Maar als de nacht valt, zie je van al het aardse af en begin je prematuur te ontbinden, buigzaam mee te klotsen met de wereldzeeën, gewillig op te lossen in het maanlicht, dat gestolde fabriekswater van de planeet, die tegenwoordig met servieswerk morst. Tegen tweeën ben ik alleen nog open voor de problemen in de grotere herenmaten. Ik neem dan peilloos diepe boeken ter hand, die van eeuwigheidsverlangen uit de band vallen en ga daarmee in bed zitten, op zoek naar licht en met een kussen in de rug. Vannacht nam ik een werk van een psychiater over dood en leven op de knie. Waar ik gebleven was, stak een papiertje.

‘We moeten de afvoerbuis van de wastafel laten repareren,’ zei mijn vrouw.

Ik sloeg mijn bladzijde op en las: ‘Een zeer eigenaardige attractie gaat uit van het zich ophangen.’

Geërgerd draaide mijn vrouw zich om en vroeg: ‘Wat is er nou te lachen om een afvoerbuis?’

‘Daar lach ik ook niet om,’ zei ik, ‘ik lach, omdat hier staat dat er een eigenaardige attractie uitgaat van het zich ophangen.’

‘Dat vind ik nóg minder om te lachen,’ zei ze bits. Daarop stapte ze in bed en sliep op hetzelfde moment in.

Ik las nog enige tijd, leerde dat een vrolijk droomverhaaltje dat ik in een van mijn boeken schreef, eigenlijk een uiterst obscene achtergrond had en werd eindelijk slaperig genoeg om het licht te doven. In het duister ging ik liggen denken. Eerst wilde ik de oorlog maar weer eens laten uitbreken, maar dat onverdraaglijke typetje van Magere Hein schopte ik mijn bed uit, want hij heeft me nu vaak genoeg uit de slaap gehouden. Dieper borend, geraakte ik langzaam in het luchtledig der genialiteiten. Terwijl ik met mijn ogen toe in het donker lag, werkte mijn geest onder hoogspan-

[p. 105]

ning en leverde uitsluitend de hogere abstracties af die de mensheid definitief over de brug konden helpen.

‘Ga er nou uit en schrijf ze op,’ dacht ik terzijde.

‘Ik onthou ze wel,’ antwoordde ik.

‘Nee. Morgen ben je ze vergeten,’ drong ik aan.

Want dat ís zo. Bij het ontbijt weet je er geen woord meer van. Dan zit je je alleen maar op te pompen voor die koe.

‘Het is toch zonde,’ zeurde ik, ‘het gaat allemaal verloren.’

‘Maar als ik er uit ga, moet ik op de koude vloer,’ wierp ik tegen.

‘Heb je dát er niet eens voor over?’ vroeg ik minachtend.

Ik begon weer te denken.

Mijn geest wierp, verlicht als een nachtploeg, parelen in serie. Voor de zwijnen weer? Opeens - ik weet niet hoeveel later - stond ik met een ruk op, liep zonder licht te maken met dichte ogen naar mijn schrijfbureau, vond op de tast een potlood en kraste de kern van mijn denken neer. Toen snelde ik terug naar bed, strekte mij uit en sliep meteen in.

De ochtend bracht het blijde gevoel dat een kind heeft als het wakker wordend beseft: ‘Ik ben jarig.’ Daar op het bureau lag dus de sleutel die mij terugvoeren kon naar de hogere wereld waarin ik te gast was geweest. Bijna plechtig stond ik op en ging er op blote voeten heen.

Op het papier was met enorme emotionele letters geschreven: ‘Eekhoorntje op lange weg.’