De rekening

3

De beëindiging van mijn faillissement geschiedde op een vreemde manier.

Mevrouw Warmond kwam er op een gegeven moment achter dat ik toch niet zo goed in de slappe was zat. Ze moest steeds langer op de huurpenningen wachten. Uiteindelijk besloot ze mij, na een proces voor het kantongerecht waarbij ik mij niet vertoonde, uit het appartement te laten zetten. Via een makelaar kwam ik bij een eigenaar van een ander appartement - toevallig ook weer aan de Keizersgracht - terecht. Mijn gelieg over de hekel die ik aan bankrekeningen zou hebben, enzovoorts, herhaalde zich en het lukte voor een tweede maal. Op een

[p. 110]

dag verhuisde een jongere broer met een geleende vrachtwagen mijn enigszins in volume toegenomen boedel.

Het eerste jaar lukte het betalen van de huurpenningen met een door iedereen aanvaarde, maar onzekere regelmaat. In het tweede jaar van mijn bewoning van Keizersgracht 36 ging het weer mis. Toen de eigenaar mij er bijna uit wilde laten zetten, ging het gehele appartementengebouw over in de handen van een gezellige, louche man met een baard, een te dikke buik en een iets te vlotte tong. Hij stelde zich op een ochtend in de centrale hal van het gebouw voor met de volgende zin: ‘Jij bent Lothar Mantoua, ik ben Tom van Dak. Ik heb een probleem omdat jij de huur niet of slecht betaalt en jij hebt ook een probleem. Kom daar morgen 'ns over praten op mijn kantoor.’

Het kantoor bestond uit een aantal kamers, waarvan er één een ruime zaal was met achttiende-eeuwse muurschilderingen en meubilair. ‘Koffie?’ vroeg Van Dak die mij even later aan zijn vrouw voorstelde: ‘Dit is Wil; suiker, melk?’

Van Daks buik paste net tussen de armleuningen van het achttiende-eeuwse, fragiele stoeltje en hij sprak op rustige toon: ‘Heb 't effe laten nakijken. Je bent dus failliet. En al zoveel jaren! Hoe kan dat nou, je verdient toch een smak geld?’

Na van de schrik te zijn bekomen, antwoordde ik zenuwachtig: ‘Het is voor mij ook een raadsel. Ik heb een curator die volgens mij de zaak flest of half debiel is.

‘Wie is het?’

‘Ene Liphorst.’

‘Liphorst! Die man die zo slist? O jezus, die ken ik. Zo'n beginnend advocaatje en nog heel links ook, als ik mij niet vergis. Het zal mij niks verwonderen wanneer jij

[p. 111]

zijn eerste failliet was en dat hij zijn praktijk de eerste jaren op jouw kosten heeft laten draaien. Liphorst, tjonge, tjonge, je treft het wel! Je moet uit dat faillissement, jongen. Ik help je wel, die huur kan wel even blijven zitten. Ik bel direct Goudstaart, die heeft je er binnen een paar weken uit.’

‘Dat heb ik allemaal geprobeerd. Als ik een advocaat wil nemen, moet mijn curator toestemming verlenen en dat doet hij niet. Het is een vicieuze cirkel...’

‘Gelul! We zeggen gewoon dat iemand voor jou die advocaat betaalt, ik regel wel wat. Kun je donderdag? Ja?’

Van Dak pakte de telefoon en regelde een afspraak met Goudstaart op zijn kantoor.

Ik liep naar huis en dacht: hierdoor kom ik waarschijnlijk in nog grotere moeilijkheden.

Goudstaart had een aardig gezicht, was klein en had niets van een advocaat. Hij stelde zich voor als Gerard.

‘Vertel het 'ns,’ zei hij.

Ik legde mijn verhaal uit en Goudstaart concludeerde: ‘Vreemde zaak, dat zou toch niet moeten kunnen, maar ik begrijp er wel iets van. Je verdient behoorlijk wat en het meeste daarvan krijgt Liphorst in handen. Je hebt natuurlijk ook een belastingschuld en die wordt almaar hoger. Hij spaart dus voor de belastingen en jij werkt steeds harder, daardoor worden de komende aanslagen nog hoger... Tja, zo kom je nooit uit een faillissement. Die Liphorst heeft zeker nooit met de belastingen gepraat?’

‘Ik geloof van niet.’

‘Dat zou natuurlijk het eerste zijn geweest dat hij had moeten doen. Uitstel bij de belastingdienst vragen, je an-

[p. 112]

dere schulden betalen. Ik ga er achteraan. Over mijn honorarium praten we wel als die hele zaak is afgehandeld. Een paar weekjes, misschien twee maanden, maar dan is het voor elkaar. Geloof mij, Lothar.’

‘Zie je wel!’ riep Van Dak enthousiast toen Goudstaart het kantoor verlaten had. ‘En als die zaak geregeld is, heb ik een leuk kooppandje voor je aan de Keizersgracht. Met zo'n inkomen móét je kopen!’

‘Ik kan toch niks kopen.’

‘Wel als die zaak achter de rug is. Ach ja, formeel zitten er wat haken en ogen aan, de banken geven niet graag een hypotheek aan een ex-failliet, maar daar passen we wel een mouw aan. Laat dat maar aan mij over. Koffie? Wil! Wil! Kun je nog een kopje koffie brengen voor Loot?’

Ik had van Van Dak een koosnaampje gekregen en had er binnen korte tijd twee echte vrienden bij: Tom van Dak en Gerard Goudstaart. Weliswaar merkte ik al spoedig dat Van Daks zaken zich op de rand van het betamelijke afspeelden, maar ik nam aan dat mij niets kwaads kon gebeuren, want de makelaar was een en al openheid. Toen ik enkele maanden later bij hem op kantoor zat, viel er een kleine politiemacht binnen. Agenten riepen: ‘Niets aanraken. We leggen beslag op de administratie van uw bv's De Gele Arend en Zwevend Zwart.’ Van Dak stond op, wees twee laden aan en zei volkomen beheerst: ‘Daar zitten de documentjes in van de bv'tjes die u bedoelt. Gaat u rustig uw gang. Koffie, heren?’

Ik keek Van Dak verbaasd aan toen de agenten weg waren.

‘Ach ja,’ zei de makelaar die aan een dun sigaartje trok,

[p. 113]

‘dat heb je steeds, hè, laat je een bv'tje ploffen en dan zijn er natuurlijk mensen die 't daar niet mee eens zijn. Kan mij weinig schelen, er zat niets meer in die bv'tjes en verder staan ze toch op Wils naam. We hebben 't samen slim geregeld, weet je. Als je 't helemaal volgens de wet doet in het vastgoed, kun je beter inpakken. Begrijp mij, in jouw geval doe ik alles precies volgens de wet. Dat zou ik alleen al doen omdat ik mijn goeie relatie met Goudstaart niet wil verpesten. Jij hoeft je helemaal geen zorgen te maken. Ken je Wittekamp, die man van die pandjes op de Brouwersgracht? O, gottegod, wat heb ik die een loer gedraaid. Ik had een bv'tje dat ik kon omzetten en toen wist Wittekamp niet...’

Van Dak kletste tot de avond viel. Hij was werkelijk een vriend geworden. Natuurlijk: hij wás een scharrelaar, maar ík zat goed. Ik kon toch precies zien en horen wie en waarom hij bedroog? Van Dak was de eerste en de enige die gedurende een faillissement, dat zich bijna een decennium zonder enige zin of nut voortsleepte, de helpende hand bood. Ik dacht er zelfs over om hem aan het einde van het jaar 198- een kerstkaartje te sturen.