|
| |
Spreken. Tonghe.
| GEen swaerder ziect' men oyt en vond, / Als is een onghetoomde mond. |
| Beter ist de tanden roeren, / Als de tongh', en 't vvoord te voeren. |
| De tongh, hoe snel oock dat zy zy, / En loop' het herte niet voor by. |
| Schoone vvoorden, zoet ghezonghen, / Villen noyt de menschens tonghen. |
| Door woorden on-bedacht ghesproken, / Is zomtijds waerheyt uyt-ghebroken. |
| De tongh, al ist een lit zeer kleen, / Zy recht uyt dinghen on-ghemeen. |
| Die tongh is lof en eere waerd, / Die niet dan enckel waerheyd baert. |
| De tongh, al is zy zonder been, / Zy breect nochtans een been in tvveen. |
| Als onnutte klappers swijghen, / Wijze lien een beurte krijghen. |
| Met svvijghen en bedect te gaen, / En zal een man zich niet verzaen. |
| |
| |
| Een goed woord quetst de tonghe niet. |
| De tongh en zal noyt zijn ghevvont, / Door zoete vvoorden van de mond. |
| Zonder zond, of zonder quaed, / Nimmers langh of veel men praet. |
| Langh en daer by wel te spreken, / Dat is nerghens oyt ghebleken. |
| Hy zoude, zonder oyt t'ontbreken, / Dry dagen van een kool-struyck spreken. |
| Een on-ghesnoerde mond, Is quaed en on-gezond. |
| De zot, wanneer hy swijght, / Een wijs mans name krijght. |
| Elck swijght, en zijn propoost af-breect, / Wanneer het goud en zilver spreect. |
| De reden van de man, / Wijst wat hy is of kan. |
| Den mensch men spoort, Heel uyt zijn woord. |
| Spraeck en daet, 't Hert verraedt. |
| Vyt des herten overvloed, / Spreect de mond, of quaed of goed. |
| De mond ont-sluyt, en dickwils zeght, / Dat 't herte raeckt, en weder-leght. |
| In een toe-ghesloten mond, / Noyt een vlieghe toe gangh vond. |
| Die zijn mond en tongh bewaert, / Ruste voor zijn ziel vergaert. |
| Ontsluyt uw burs, zoo wijt ghy kont, / Ick zal ontsluyten haest mijn mond. |
| Met reden, heeft ons God vergont, / Twee ooren, en maer eene mond. |
| |
| |
| Hy slacht de zickels met haer tanden; / Hy heeft niet als den beck voor handen. |
| . . . . de mond wel zeyt, / Dat in het herte niet en leyt. |
| Menigh woord ghesproken wert, / Datter noyt en lagh in 't hert. |
| Fleuyt op, zoo veel ghy fleuyten kont, / Terwijl de fleuyt is aen de mond. |
| De man is van een wijs beleyt, / Die veel versvvijght, en weynich zeyt. |
| Men zeght nu niet, noch voor en leght, / Dat van te voor niet is ghezeght. |
| Wel en veel te zegghen 't saem, / Komt niet uyt het zelve kraem. |
| Veel, en daer by wel te spreken, / Kan niet in een tonghe steken. |
| Langhe praet, met zoete vraghen, / Maect van langhe, corte daghen. |
| De stem die leeft, beweeght ons meer, / Als boecken, of gheschreven leer. |
| De tonghe magh mischien bedrieghen, / Maer het gheschrift en can niet lieghen. |
| De tonghe levend' maer en schelt, / Maer schrift oock dooden bijt en quelt. |
| Van langhe tongh, die vele waeght, / Komt weynigh vruchts, en groote schaed. |
| Men kent de spijze, by de smaeck, / De quade tonghen, by de spraeck. |
| Men kent de balen by het merck, / En by de tongh en spraeck, den klerck. |
| |
| |
| Eer dat de tongh yet zal ghewaghen, / Zy moet het hert eerst oorlof vraghen. |
| De mond die lieght, Het hert bedrieght. |
| Kondt ghy 't niet zeggen met de mond, / Uw vingher ghy ghebruycken kondt. |
| Stopt uw ooren voor 't verhael, / Van een schoon en looze tael. |
| Dat met on-eere wert ghedaen, / 't Verhael en moet niet wel oock staen. |
| Tusschen zegghen, en te doen, / Ligghen veel en groote roe'n. |
| Tusschen doen, en wat te zegghen, / Zijn veel dinghen t'over-legghen. |
| De mond wel opentlijck wat zeyt, / Maer in het hert wat anders leyt. |
| Wel spreken, doet ons gunste krijghen; / Wel-doen, de quade tonghen swijghen. |
| Wel te spreken heeft beval, / Wel te doen passeert het al. |
| Wel te spreken, met fatsoen, / En nochtans heel qualijck doen, |
| Is met d'eene hand te bouwen, / En met d'ander neder-houwen. |
| Een goed verhael, niet wel vertelt, / Wert gans verdorven, en ontstelt. |
| Wat 't herte dinckt, de tonghe spreeckt: / Een yders aerd zeer licht uyt-leeckt. |
| Ghezeyt dat blijft altijds ghezeyt: / Is 't quaed, het wert te laet beschreyt. |
| Veel krauwen zeert, Veel spreken deert. |
| |
| |
| Het woord eens uyt de mont ghevloghen, / En can niet werden ingbetoghen. |
| Het woord, dat ons eens is ontslopen, / En kan niet werden in-gheropen. |
| De gheest is 't licht des mensches meest: / Wel-sprekentheyd, 't licht van de gheest. |
| 't Is beter struyck'len met de voet, / Als met de tongh, al glijd zy zoet. |
| Een langhe tongh, een corte hand: / Want roemers ligghen haest in 't zand. |
| Hy heeft een tonghe wel ghewis, / Die langher, als zijn tanden is. |
| De tongh, als of zy ghingh om vracht, / Loopt dickwils snelder, als 't ghedacht. |
| Een tonghe-steeck veel dieper gaet, / Als die een lans in 't herte laet. |
| Hy is een meester wel bezet, / Die stellen can zijn tongh een wet. |
| Zy heeft een tonghe wel ghezond, / Niet in de beurs, maer in de mond. |
| De tongh en heeft in haer gheen been, / En breect wel borst en rugh in tween. |
| Van booze tonghe, booze reden; / Van boos ghemoet, oock booze zeden. |
| Een snoode tongh, Een snoode wrongh. |
| Men vanght de visschen, met den haeck, / De menschen met de tongh en spraeck. |
| By d'horens bind-men wel den rind; / Maer by de tongh den mensch men bindt. |
| Een tongh te baet, / Naer Roomen gaet. |
| |
| |
| Ruym van mond, en engh' van beurs, / Is een faute vande keurs. |
| Hy mach wel spreken vry en bond, / Die 't hooft heeft heel, en wel ghezond. |
| Men moet hem in een kevij steken, / Op dat hy leere wel te spreken. |
| Hy spreeckt te peerd, Al waer hy 't weerd. |
| Tot vuyle woorden, doove ooren; / Tot harde peerden, scherpe spooren. |
| Goede woorden zalven wel, / Quade steken, als een spel. |
| De woorden van de morghen-tijd, / Verschillen van des avonds wijd. |
| Zijn woorden zijn te zaem gheknoopt, / Als gheyte-keutels op-ghehoopt. |
| Vele woorden, weynigh wercken / Dat is allezins te mercken. |
| 't Is een goede medecijn, / In de gramschap stil te zijn. |
| Indien de hinn' haer kaeck'len liet, / Van haer ghelegh en wist-me niet. |
| Het is een zake vast en hecht, / Wanneer-men doet, en weynigh zeght. |
| Een zot can van 't ghebraed niet eten, / Of yder een die moet het weten. |
| De wijze weeght, met scherp ghezicht, / Zijn woorden met een goud-ghewicht. |
| Is 'tgoed, is 't quaed, is 't krom, is 't recht, / Ghezeght, dat blijft altijds ghezeght. |
| De tijd vergaet, Met zoete praet. |
| |
| |
| Een woord, dat eens maer is ghenomt, / En keert noyt weer van daer het comt. |
| Laet yemant uyt de mond een woord, / Het is eens anders, die het hoort. |
| Hebt ghy met spreken u verghist, / 't wert met gheen sponzy uyt-ghewist. |
| Het snootste wiel van d'heele waghen, / Tiert alder-meest, wanneer 't moet dragen. |
| Een hooft hoe schoon, maer zonder tongh, / En sprack noyt wel, noch wel en zongh. |
| Een meeuwend' kat en vanght geen rat, / Een snapper noyt gheen wijsheyd vat. |
| Daer veel tongh is in de mond, / Weynigh gheest men oyt daer vond. |
| Vele woorden, weynigh band; / Langhe tonghe, korte hand. |
| De mond, het zy of quaed of goed, / Die spreect uyt 's herten overvloed. |
| Met zoet ghezegh, Verkort de wegh. |
|
|
Auteursrechtelijk beschermd