[Bernhard Varenius]
Varenius (Bernhard), eigenlijk Bernh. Varen, geboren 1622 te Hitzacker in het Lunenburgsche aan de Elbe, ontving zijn opleiding eerst op het gymnasium van Dr. Jungius te Hamburg, studeerde vervolgens te Koningsbergen en daarna sedert 6 Mei 1645, te Leiden in de medicijnen. Daarenboven deed hij zich als een ernstig beoefenaar der wiskunde kennen. Na een kort verblijf te Leiden begaf hij zich naar Amsterdam, waar hij zich bovenal als beoefenaar der geographie beroemd maakte. Niemand minder dan Alex. von Humboldt stelde de verdiensten van Varenius het eerst voldoende in 't licht, en terecht wordt hij als de grondvester der wetenschappelijke geographie beschouwd. Daar zijn geographische studiën in Nederland en onder den invloed van Nederland gemaakt werden, kunnen wij Varenius den geograaf als onzen landgenoot beschouwen. Slechts kort mocht hij zich evenwel aan deze studie wijden, want hij overleed in 1650 te Amsterdam.
Hij schreef: Descriptio regni Japoniae cum quibisdam affinis materae, Amsterdam Elzevier, 1649; Tractatus in quo agitur De Japoniorum religione, Amsterd. 1650; Geographia generalis, in quo affectiones generalis telluris explicantur, Amsterd. Elzevier, 1650. Dit laatste werk werd in 1664 en in 1671 in Holland herdrukt, werd door Newton bij zijne lezingen gebruikt en in Engeland zoowel als elders herhaaldelijk uitgegeven. In 1733 werd het in het Engelsch vertaald en 1750 in het Nederlandsch; ook in het Duitsch, Fransch en nog in andere talen werd het overgezet. Zelfs in de groote Fransche Encyclopëdie van de vorige eeuw werd een gedeelte van dit werk vertaald opgenomen.
H.Bl.