[Constantijn Huygens]
Huygens (Constantijn), geb. te 's-Gravenhage 4 Sept. 1596, werd vroeg opgeleid tot de kennis van verschillende talen en vakken van wetenschap en kunst, gevormd in het hofleven en verkeer met personen van aanzien in ons land en daarbuiten. Na zijne studiën voltooid te hebben en onder vaderlijke leiding opgebracht tot het waarnemen der belangen van het huis van Oranje, was hij raad en rekenmeester van drie Stadhouders en een hunner secretarissen. Tot in hoogen leeftijd vervulde hij zijn ambt, geholpen en opgevolgd door zijn oudsten zoon, elk uur van zijn leven in werkzaamheid doorbrengende; zoo heeft hij, buiten zijne ambten, een langen leeftijd gewijd inzonderheid aan de Nederl. letteren. De oude Scheveningsche weg, naar zijn ontwerp aangelegd is door hem beschreven; zijn klein buitenverblijf Hofwijck, naar eigen smaak en vinding gebouwd en beplant, mede door hem bezongen; zijn sierlijke woning, in de meeste zijner geschr. vermeld, werd door hem vijftig jaar bewoond. Hij overleed 28 Maart 1687.
In het Nederl. schr. hij: Ses boecken van de ledighe uren, 's-Hage 1625, Haarl. 1641, Amst. 1644; Korenbloemen. Nederl. gedichten, 's-Hage 1658, Amst. 1672, door Bilderdijk in 6 dln., Leid. 1824, door Van Vloten, 8 dln., Schied. 1864; Herdersklachten, 1618; Verclaringh vande XII artyekelen des Christeliicken Geloofs, 's-Hage 1619; Christelyke bedenckingen over de Thien Geboden des Heeren, 's-Hage 1619; 't Costelick Mal., Midd. 1622, door Verwys (met Voorhout), Leeuw. 1865; Batava Tempe, d.i. Voorhovt van 's-Gravenhage, Middelb. 1622, Leeuw. 1824; Ledighe Uren, [H.C. 1625], Haerlem 1641, Amst. 1644; Eufrasia. Oogh-en-troost aen Parthenine, bejaerde maeghd: over de verduysteringh van haer een ooghe, Leid. 1647, Amst. 1651 en 1653; Heylige dagen. Nieuwe Jaersgift aen... Leonore Hellemans, enz, uitgegeven door C. Barlaeus, Amst. 1648; Vitaulium. Hofwijck, hofstede van den Heere van Zuylichem, 's-Hage 1653, door Eymael, Culemb. 1888; Tryntje Cornelis, klucht, 's-Hage 1657, twee uitgaven; Gebruik en Ongebruik van 't Orghel in de Kercken der Vereen. Nederl., Amst. 1659; De Zeestraet van 's-Gravenhage op Scheveningen, 's-Hage 1667, Amst. 1711, uitgave van La Lau, Haag 1838; Bruiloftsdichten, 1683; Cluyswerk, uitgeg. door Jonckbloet, 's-Hage 1841 en enkele verspreide, gelijktijdig of in later tijd afgedrukte gedichten. Zijn Dagboek werd, als bijlage van Oud-Holland, uitgeg. door J.H.W. Unger, Amst. 1885. Volledige Dichtw. met aant. van P. Leendertsz. Wz., Amst. en Rott. 1882, 1e en 2e afl., niet voortgezet.