Verspreide brieven

Menno ter Braak
aan
Arthur Müller Lehning

Rottterdam, 20 december 1931

Beste Arthur

Mijn antwoord komt wat laat, omdat ik van het eene naar het andere werd gesleept, dezer dagen.

De beroemde clausule in ons contract is natuurlijk rekbaar, maar ik geloof niet in de richting, die je in je citaat aangeeft. Dit is niet zoozeer een quaestie van wat kan en wat niet kan, als wel van de opzet van ‘Forum’. De keuze ‘barbarisme of socialistische revolutie’ als politiek probleem valt buiten ons bestek, en het antwoord op de vraag kan alleen in philosophisch gewaad worden opgenomen. Meen nu niet, dat ik me hier terugtrek achter een clausule, want niets is minder het geval; ik hoop, dat je uit mijn artikel tegen Tuschinski gezien hebt, dat mijn polemische geest nog blakend is. Maar de wijze van probleemstelling bepaalt de leiding van een tijdschrift en de jouwe staat mij toch te dicht bij de verkiezings-speech. Is het je werkelijk niet mogelijk, anders scherp te zijn dan zoo, in dezen meeting-toon? (waarmee niets ten ongunste van de meeting gezegd, maar wel ten ongunste van gedrukt meeting-redevoeringen). Is het je niet mogelijk, hetzelfde probleem oorlog-vrede zonder ‘klinkende leuzen’ met dezelfde pregnantie te behandelen? Schipperen is heusch niet noodig, maar voor een geschreven stuk is, dunkt mij, de argumentatie veel vlijmender te geven.

Ik kan je natuurlijk geen stijl opdringen en wil dat ook allerminst. Het zou mij radicaal onmogelijk zijn, om in ‘De Wapens Neer’ te schrijven, ook al kon ik me met de gestelde idealen vereenigen; misschien is het jou even onmogelijk, in ‘Forum’ te schrijven. Sommige accenten zijn voor sommige menschen noodzakelijk, om in hun stijl te kunnen ademen; ik behoor tot dezulken, en ik geloof, jij ook. Maar dat neemt niet weg, dat ik alle vitaliteit bewonder, ook in jouw politieken vorm; en daarom zou ik graag willen, dat je in ‘Forum’ schreef. - Uit je citaat interesseert me het meest, wat je eigenlijk onder ‘barbarisme’ verstaat. Is dat niet een onderwerp voor een vlijmscherpe analyse? Daar gaat voor mij de zaak pas spannend worden. Maar neem me niet kwalijk, dat ik je een advies schijn te geven omtrent een onderwerp; ik weet zelf, hoe onmogelijk zooiets is voor iemand, die werkelijk wat te zeggen heeft. Als redacteur (revue-directeur noemt de heer du Perron zulks) zou ik je nu eenmaal op één of andere manier willen inlijven.

hart.gr.,

je Menno

Origineel: Erven Arthur Lehning. Briefpapier ‘Forum’. Machineschrift.