Vaderlandartikelen 1938

Van de leestafel

Cor Bruyn, Koentje van Kattenburg. (Em. Querido's Uitg. Mij. Amsterdam 1937).

Zooals de titel van dezen roman al zegt, speelt zich de geschiedenis, die Cor Bruyn over zijn held Koentje vertelt, af in de Amsterdamsche wijk Kattenburg en omgeving. Het is verder een publiek geheim, dat het model voor deze jeugdhistorie was de bekende ‘Oome Jan’ van het Koperen Stelenfonds, oftewel de bekende Jan van Zutphen, wiens zorg voor de tuberculoselijders ver buiten de kringen van zijn oorspronkelijk werkterrein vermaard is geworden. De schrijver, die zijn boek aan Jan van Zutphen heeft opgedragen, kon dus uit een rijke ervaring putten.

Men kan niet anders zeggen dan dat hij dat op een bizonder sympathieke en eenvoudige wijze gedaan heeft. Cor Bruyn is geen psycholoog van de kinderziel, die groote verrassingen voor ons in petto heeft (dat hij kinderboeken geschreven heeft blijft ook in dit boek voor volwassenen aan zijn instelling t.o.v. die volwassenen merkbaar), maar hij is een auteur met een goede waarnemingsgave, die bovendien aantrekkelijk en ongedwongen weet te vertellen; wat hem dus aan ‘Rohstoff’ onder de oogen kwam, heeft hij met veel goeden smaak verwerkt door middel van zijn eigen fantasie. Hij is er vooral in geslaagd de maatschappelijke toestanden en het stadsbeeld van de negentiende eeuw levendig weer te geven, zoodat het verhaal zich aan den lezer niet voordoet als een goedkoop ‘bedenksel’.

De figuur van Koentje van Loon, kind uit een groot arbeidersgezin, heeft de schrijver met speciale genegenheid geteekend. De jongen komt in aanraking met de ondermijnende ziekte, die vier kinderen van deze familie in het graf brengt, en hieruit groeit zijn besluit om later dokter te worden. Ook het ‘compagnonschap’ tusschen Koentje en zijn broer Dries (een associatie, zooals die onder kinderen zooveel voorkomt), heeft Cor Bruyn met opmerkelijke aandacht beschreven. Zijn boek moge dan al niet in de eerste plaats een psychologische analyse zijn, het is zeker een getuigenis van een sympathiek mensch, die bovendien zijn stof beheerscht en zich door geen valsche literaire effecten laat afhouden van zijn bedoelingen.

M.t.B.