Vaderlandartikelen 1936

Comité van waakzaamheid van anti-nat.-socialistische intellectueelen

Verdediging der geestelijke vrijheid.

Dezer dagen is te Amsterdam opgericht een ‘Comité van waakzaamheid van anti-nationaal socialistische intellectueelen’, dat de volgende beginselverklaring heeft aangenomen:

Nu de in het buitenland nog steeds veldwinnende nationaal-socialistische beweging ook ons land meer en meer bedreigt, heeft een groep Nederlandsche intellectueelen, (geleerden, kunstenaars, artsen, advocaten, ingenieurs, leeraren enz.), daarbij het initiatief van hun Fransche, Belgische en Engelsche beroepsgenooten opnemend, in Juni 1936, de volgende verklaring onderteekend:

De Nederlandsche intellectueelen, wier namen hieronder volgen, zich vereenigend, ongeacht hun politieke overtuiging, van oordeel, dat het national-socialisme en alle andere groepeeringen van denzelfden aard een ernstig gevaar beteekenen voor de vrijheid van onderzoek en meeningsuiting en daarmede voor de ontwikkeling van maatschappij, cultuur en wetenschap,

besluiten een comité van waakzaamheid te stichten, als centrum van alle intellectueelen die zich het gevaar van het nationaal socialisme bewust zijn en het willen bestrijden:

en bevestigen hun besluit om gezamenlijk op te komen voor de verdediging der geestelijke vrijheid en tegen het nationaal-socialisme, dat dit essentieele cultuurgoed belaagt.

Dr D. Bartling, prof. dr H. Bolkestein, prof. mr W.A. Bonger, dr J.W.G. ter Braak, dr Menno ter Braak, prof. dr Titus Brandsma, prof. dr Gerard B. Brom. dr T. Brouwer, prof. dr F.J.J. Buytendijk, prof. dr D. Coster, M. van Crevel, dr O. Damsté, Anthonie Donker, Anton van Duinkerken, prof. dr D. van Embden, C. van Emde Boas, arts. Jan Engelman, mej. mr Clara Enthoven, mej. Rosa Manus, prof. dr. P.H. van Moerkerken, dr O. Noordenbos, dr W.F. Noordhoek Hegt, A.C. Oerlemans, arts, mr S. Oskam, prof. mr J.C. van Oven, K. Pels, arts, E. du Perron. D.C.v.d. Poel, mgr dr M. Poels. prof. dr H.J. Pos, S. Premsela. arts. S.A. Prins, arts, dr K.F. Proost, mevr. C. Ramondt-Hirschmann. dr W. van Ravesteyn, Henriëtte Roland Holst, dr Jan Romein, dr A. Romein-Verschoor, dr Elisabeth de Roos, dr H.H. Ruemke, prof. dr B. Faddegon, dr J.J. Fahrenfort, prof. dr J.C. Franken, Jan van Gilse, Jan Greshoff, dr G.F.C. Griss, drs C. van Heerikhuizen, prof. mr H.R. Hoetink, mgr prof. dr J. Hoogveld, Caspar Höweler, dr L. Jumpertz Loeb. prof. dr G.W. Kernkamp, prof. dr E. Laqueur, dr A.M. Leenmans, dr H.A. Leenmans. Bertus van Lier. dr D. Loenen, prof. G. Mannoury, prof. dr J.J. Salverda de Grave, dr V.W. Schenk, F.J. Schaper, arts, Reinier P. Sterkenburg, jhr dr N. van Suchtelen, prof. dr J.H. Thiel, dr J. Tielrooy, Prof. dr J. Tinbergen, mr dr J. Valkhoff, prof. P. Valkhoff. S. Vestdijk, Abr. v.d. Vies, prof. dr C.G.N. de Vooys, prof. C.W. de Vries, mevr. A.E.J. de Vries-Bruins, arts, dr F Wibaut, prof. dr J.P. Wibaut, P. Wiedijk (J. Saks), dr Herman Wolf, prof. L.K. Wolff, A.M. Wolff-Beffie, architect B.N.A., dr J. van Yzeren, mr M. Zeldenrust.

De personen, die deze verklaring hebben onderteekend, hebben zich geconstitueerd tot een centraal comité. Bij de samenstelling is gestreefd naar een vertegenwoordiging van alle richtingen, maar uiteraard is deze vertegenwoordiging thans nog niet volledig. Het ligt in de bedoeling zoo spoedig mogelijk over te gaan tot het oprichten van plaatselijke subcomités, die zich tot taak zullen stellen de waakzaamheidsactie ten opzichte van wat het centrale comité als het meest dreigende gevaar beschouwt, zoo energiek, mogelijk te voeren.

Het centrale comité stelt zich verder voor, zijn doel te bereiken door een zakelijke bestrijding van het bedoelde gevaar.

a.	door publicaties in de pers, het uitgeven van brochures en zoo mogelijk een periodiek,
b.	door het vormen van leesclubs, vak- en studiegroepen,
c.	door het houden van vergaderingen,
d.	door samewerking, zoo mogelijk met groepeeringen, die hetzelfde of een verwant doel nastreven,
e.	door alle andere wettige middelen, die de actie voornoemd ten goede kunnen komen.

Als secretarissen van het comité fungeeren dr Menno ter Braak en A.C. Oerlemans, arts (Hoofdweg 318, Amsterdam-W.).