J. Greshoff
aan
Menno ter Braak
Kaapstad, 12 augustus 1939
12/Aug. '39
Beste Menno,
Juist was mijn brief weg of daar kreeg ik Die Brandwag (waar ik mij op geabonneerd heb) met je stuk over Romein*. Ik stuur het je per gewone mail op. Lees vooral de advertentiën. Deze schenken uitzinnig vermaak.
Ik broei op een lange brief op pooten aan Aldewereld. Deze quaeste houdt mij zeer bezig. En ook (want ik herlees je brieven dikwijls) het geval Eddy - Esser hindert mij meer dan ik je zeggen kan. Wat iemand nu ook ooit van Mauk zeggen kan, toch niet dat hij in eenig opzicht inferieur is. Integendeel, ik ken hem van 1908 af en hij is werkelijk een volkomen, door en door fatsoenlijk, in menig opzicht nobel iemand. Wat geeft in godsnaam Eddy het recht zoo hoog van de toren te blazen; waar baseert hij zijn ‘superioriteit’ op? Op talent? Alsof dat alles in de wereld ware! Die zelfoverschatting van Eddy heeft mij altijd gehinderd en we hebben er al heel wat over gebekvecht, maar nu kan ik die minder dan ooit verdragen en zeker niet wanneer iemand die ik als mensch zoo hoog heb en zo graag mag als M.E. daar het slachtoffer van is.
Dat als-maar-kabinetcrisis bevalt mij niet. Dat is altijd koren op de fascisme-molen. Ik hoop dat die spoedig en redelijk geschikt zal worden.
We hebben hier nu vier jonge menschen, waar we best mee kunnen opschieten. Gerrit Bakker (boekhandelaar) en Frans Beilsma (schilder) twee Hollanders en Le Roux (red-secr. van Die Huisgenoot) en Malan, twee Afrikaanders.
Le Roux is tot de nek geladen tegen de Afr. professor-letterkunde, die provinciaalsch en oppervlakkig is. Malan heeft een prachtig huis en een prachtige bibliotheek.
Je hebt nu geen denkbeeld van wat voor koeien menschen als b.v. prof. Dr. François Malherbe, en J.v.d. Merwe - hier bekende ‘critici’ - zijn!! Voortachtigsche frikken met een natachtigsche geléénde terminologie!
Alles bij elkaar kun je je moeilijk een denkbeeld vormen van het algemeen peil! Kijk Die Brandwag goed door: dat is het beste weekblad. Die Huisgenoot, veel grooter oplaag, is nog véél ‘populairder’. De beste auteur is vd Heever: Somer Droogte etc. Voor een roman in Die Huisgenoot krijgt hij 80 pond = 750 gld! En voor de boek uitgave ongeveer 300! =
| |
2750,- gld! |
| |
750 |
| |
__________ |
| |
3500, -! |
Van Wijk Louw, die, edelfascist, toch ten minste eenige Europeesche en alg. belangstelling heeft, loopt met plannen voor een maandschrift rond. Maar de grote vraag is: wie moet het vullen, hoe moet het vòl komen, als men eenigermate één niveau wil handhaven. Ik heb hem het Vrije Bladen cahiersysteem aangeraden.
Het eenige wat hier is, rust & zon.
We hebben gisteren uitvoerig over jullie komst zitten boomen. We zien in de buurt tweekamers + badk. Te huren voor vijf maanden van 15 Mei - 15 October en jullie gebruiken de maaltijden hier als onze gasten.
De Nederlandsche booten vertrekken van IJmuiden en gaan dan via Dover, direct naar Kaapstad in 16 dagen. De prijs in de toeristenklasse zal ongeveer bedragen retour 400 gld. Denk er om dat jij als journalist bij aanvragen 20% korting krijgt over jouw biljet niet dat van Ant. Dat is gewoonte.
| Reis + onkosten op reis |
900 gld. |
| huishuur 5 × 60 gld |
300 gld. |
| kleine uitgaven |
100 gld. |
| diversen (porti) |
200 gld. |
| |
__________ |
| |
1500, - |
Je brengt al je aantekeningen voor je roman mede en keert met het volledige M.S. naar Nederland terug!
Er wordt 's ochtends van 8-12 gewerkt om 12.30 gezamenlijke lunch etc.
Wat je schreef over de ‘vervreemding’ van Eddy is helaas maar al te waar, ook ik bespeur die. Dit nu is het ellendige van alle afstanden en ik leef in een voordurende angst, dat ik er ook op die manier ‘uit’ zal raken, hetgeen ik verschrikkelijk zou vinden.
Hierbij een plattegrond v.h. het huis.
Maandag
De zondag weer aangenaamst bij de Malan's doorgebracht. Als je hier bent zullen jullie ook veel aan dit echtpaar hebben. We troffen daar dr. A.F. Bruwer (verafrikaansing van de Hugenotennaam LaBruyère) die tot voor acht jaar een der allerhoogste en invloedrijkste mannen in de Unie: economisch adviseur van de regering en hoofd van de mijn- en staalbedrijven. Was echter te liberaal en heeft nu een weekblaadje dat niet marcheert, omdat hij geboycot wordt door dezelfde grote firma's, die indertijd zijn deur plat liepen om gunsten.
Een man die helemaal er ‘uit’ gewerkt is en er niet meer inkomt, omdat hij normaal denkt en doet. Zeer sympathiek. In het bezit van een zoon, med. stud, en een beeld schone, zeer intel. dochter (16 j.), waar Jan en Kees dadelijk vriendschap mee gesloten hebben en met wie ze Fransch spreken: een ongekende weelde hier. Kees heeft één Fr. les 2 gld. per uur! De koning te rijk.
De volgende maand komt Maurice Chevalier hier zingen en organiseren we een intiem feestje met hem. Ben benieuwd wat dàt nu voor een knaap is. Hopentlijk niet àl te cabotinnerig!
Het is overal eender: een dichte massa koeien met hier en daar een páár geschikte lieden.
Nu, lieve lieden, het allerallerbeste van ons allen,
Steeds geheel je Jan
Wat doet in godsnaalt;m dat portret van Simon daarbij!
*ik zal ook een ex. aan de nieuwe hoogleraar doen toekomen.
Origineel: Den Haag, Letterkundig Museum
Auteursrechtelijk beschermd