Briefwisseling tussen Menno ter Braak en E. du Perron 1930-1940 (herziene editie)

E. du Perron
aan
Menno ter Braak

Parijs, [6 september 1935]

Parijs, 29 Aug. '35

Beste Menno,

Gelijk hiermee zend ik je 20 blzn. Blocnote klein formaat, dus ik vermoed: 15 à 16 blzn. Forum. Ik hoop dat de boel er meteen in kan, zooals ik Gr. schreef om je te zeggen (heb je die brief nog gehad?) Kan het absoluut niet, splits het dan na blz. 14 bijv. en zet daaronder: wordt vervolgd. Ik heb dan nl. nog genoeg aanteekeningen voor nòg zoo'n portie in het volgend nr.

In ieder geval wou ik in Nov. ook nog een blzij of wat hebben, hetzij voor het vervolg hiervan - dus ook over allerlei - hetzij voor aanteekeningen gegroepeerd om het Congres. Maar, zooals ik je al schreef, dit Congres vult zeker 2 nummers. Ik geloof dus dat in ieder geval October, November en December met dit soort copy van mij bezwaard zal worden, tenzij jullie daar bezwaar tegen hebt. Want, quoique tu en dises, en al heb ik nu ook in geen 6 maanden een regel in Forum gezet, [Mijn laatste verschijnen merk ik opeens zelf, was in Maart, met een panopticumpje en het Bezoek van Wijdenes. Achilles, wrokkend in zijn tent, deed het niet beter!] de copy van Vestdijk, afgescheiden nog van Else Böhler, moet ook nog een plaatsje vinden.

Het is eigenlijk maar goed om een stille redacteur te hebben als Vic. En jij, zal jij zwijgen, al deze tijd? En Jan, die in Sestri Columbus werd na Jean-Jacques?

Ik krijg daarnet een brief van Jan, waaruit mij blijkt dat je nu ongeveer in Venetië moet zitten, en dat je 8 September pas weer thuis zult zijn. Op dienzelfden dag gaan wij naar Brussel, als er niets tusschenbeide komt. Dus dan houd ik zoowel dezen brief als mijn envelop met ‘papier d'affaires’ aan tot minstens den 7^en. Ondertusschen komt er misschien heel wat bij. - (Tusschen haakjes, nu je toch in Italië zit, ken je het mopje van dien italiaanschen biechtvader aan wien een boeremeisje vertelde dat zij gezondigd had met 2 boerejongens tegelijk, nl. één van voor en één van achter? Hij kreeg een schok, en riep toen uit: - È un gran peccato, ma chè bella combinazione!) - [Een variant van dit mopje wil dat de priester het zei aan een dame die hem biechtte dat zij soms ‘69’ bedreef.] Ik las, om op gang te komen met mijn Blocnote, de Marginalia van Poe over, die ik vroeger prachtig vond. Op een enkele aanteekening na, en de stijl die, ook als hij betweterig is, altijd uitstekend blijft, vond ik het ditmaal toch een vrij poover zoodje, op zich zelf misschien niet eens zoo goed als Mencken, welbeschouwd. Wat is zoo iets droevig! [Dit zegt niets tegen Poe; alléén tegen de Marginalia. Poe zelf vind ik nog altijd het type van een genie (als je 't zoo familiaar zeggen mag.)]

De kwestie met Walschap over Decorte-de-bewonderde heb ik tusschen de rest door gedaan, wat mij veel beter lijkt dan als panopticum. Maar dit is één van de redenen waarom ik liever de 20 blzn. ms. compleet bij elkaar had - anders moet dàt stuk juist weer uitgesteld worden tot een volgend nummer. - Daarentegen heb ik nog een panopticum, ditmaal wèl een echt, en apart af te drukken, aan de stapel toegevoegd, voor Anthonie Donker. Ik hoop zeer dat het je goedkeuring wegdraagt, en dat dit in ieder geval in October erin komt.

1 September

Vandaag pas je brief van den 29en uit Sestri, tegelijk met een van Jan waarin hij vertelt dat hij haastig opbreekt om naar Brussel terug te gaan (dood van Astrid). Tegelijk ook met een ‘daverende’ bespreking van Mikrochaos, door Vestdijk, in de N.R.Ct. Nu hij zich zoo goed gehouden heeft naast je in de Forum-affaire, en nu hierna, voel ik mijn bezwaren tegen hem slinken, en toch is het duidelijk dat dit op kwade gronden is. Ik zal hem bovendien binnenkort uitvoerig behandelen - en met al de bewondering die hij literair verdient - in Groot-Nederland bijv.; dat is tòch het grootste genoegen dat ik hem doen kan.

Ik ben benieuwd naar alles, - reactie van Coenen, van de Vlamingen, etc. - houd me dus op de hoogte vanaf 7 of 8 September. Mijn adres is dan: bij Dr. H. Maasland, iii Avenue de la Forêt, Boitsfort-Bruxelles - of Woudlaan, Boschvoorde-Brussel, als je het flamingantenhart van den ouden dokter veroveren wilt. - Dat Virginia op de 1^e pagina is gezet, lijkt mij minder noodig; het is èn tartend voor de Vlamingen èn tegenover Varangot wel erg eerbewijzend; d.w.z. dat het teveel eer bewijst aan allebei.

Wat heeft Hein? Ik wist heelemaal niet dat hij ziek was.

Ik vind Dialogue ook beter dan Délice - meer samenhangend, grappiger, vrijer misschien ook; vooral: beter gecomponeerd. Maar Délice is toch ook erg aardig en vol uitstekende stukken. Bep zegt dat je ook niet vergeten moet dat de verrassing er, met dit ‘2^e deel’, van af is. Toch is die kaartengeschiedenis van die familie de Trémazan een nogal mislukt trucje. - Dat deze ‘clerk’ zijn plaats niet vindt, durf ik hem niet te verwijten; ik geloof dat hij precies zit waar wij zitten (op een enkel detail na, dat in het gegeven ‘europeesch bestel’ toch van geen belang is).

Dat Arthur v.S. Ducroo minder vindt dan De Sm. Mens is logisch, al is het voor mij wat zielig; ik bedoel: zijn bewondering voor het laatste kan mij niet troosten, want ik heb die alleen te danken aan het feit dat het genre hem eig. niet schelen kan. Terwijl ik met den ‘roman’ een terrein betreed dat hem wel ter harte gaat! Ik troost me met het idee dat hij Malraux ook niet zoo erg best vindt.

Nu heb ik op alles in je brief geantwoord, behalve op je vertrek naar Venetië-Ravenna. Daarover kan ik alleen zeggen dat ik je het grootste profijt toewensch - een ‘bladzij’ over de Colleone als vroeger over de kathedraal van Chartres bv. - en géén verblijf in de fascistische kerkers.

Misschien gaat Chiaromonte met mij mee, als ik naar Holland ga. Kan hij in dat geval ook bij je terecht? Hij heeft niet veel geld, dus het zou christelijk van ons zijn als wij hem ergens kosteloos onder dak konden brengen.

Vrijdagavond 6 Sept.

Dank voor de kaarten, vooral die met de duiven van San Marco - dè klassieke stand! Morgen verzend ik deze brief en de copy. We gaan nu zeker Zondag, want we hebben zelfs al plaatsen besproken in de trein, met het oog op de hangmat van Alijn! Schreef ik je al dat hij dol op reizen is?

Het is bijna zeker dat Chiaromonte meekomt naar Holland. Ik heb Kramers gevraagd om te probeeren in de Cul-Club een antifascistische lezing (in het fransch) te organiseeren voor hem; als hij de reiskosten vergoed krijgt, dus ± fl. 30., is het best. Hij is werkelijk erg aardig. Als het niet anders gaat, wou ik je voorstellen dat ik in Den Haag bij De Grave logeer - die daar nu woont en niet zoover van je af, nl. in de Irisstraat - en hij bij jullie. Je verliest niet bij de ruil; en we zien elkaar natuurlijk toch voortdurend.

Ik lees The Master of Ballantrae. Het is misschien geen boek voor jou, maar het is uitstekend. Ik had de herinnering aan een gewone avonturenroman; maar het is 10 × beter, en qua stijl, compositie en verteltrant perfect. (In lang niet zooiets verkwikkelijks ontmoet.) - Lees eens Eva Raedt-de Canter over Debrot's Negerin in Groot-Nederland. Het is laatdunkend, stom, superieur op z'n Apeldoornsch; ik had lust om het wijf een briefje erover te schrijven. Ik denk dat ik er een notitie over maak in het volgend pakket. Vooral ook omdat het goeie mensch het zure toontje van Coenen imiteert, en er in slaagt het nòg bekakter te doen dan hij. Maar ik begrijp niet dat Jan niet voor dit soort boeken zorgt. Ik schreef hem erover. - Erg benieuwd naar wat je me vertellen gaat! Hartelijk je

E.

Origineel: Letterkundig Museum, Den Haag