Suriname

[p. 45]

Natuur

De natuur van Suriname is heel bijzonder. Een groot deel van het land is tropisch regenwoud en hierin wonen allerlei interessante dieren en er groeien prachtige bloemen, planten en bomen.

Kijk eens wat een prachtige kleuren van deze Heliconia!

Kon go nanga mi
na ini a dipi busi
psa den liba
te na baka den ogri sula
Yu sa si pe mi komoto
wan presi fu lobi
Dan yu sa kon lobi mi tu
fu di mi nanga den sula,
den dipi busi, den liba
na wan!

Ga met mij mee
het diepe oerwoud in
over de rivieren
tot voorbij de onstuimige watervallen
Dan zie je waar ik vandaan kom
een plek om van te houden
Je zult ook van mij gaan houden
omdat de watervallen,
het oerwoud, de rivieren
en ikzelf één zijn!

Door: Andre Pakosie

Suriname behoort samen met Guyana, Frans Guyana en delen van Colombia, Venezuela en Brazilië tot het Guyanaschild dat zo'n 2 miljard jaar geleden is ontstaan. Een schild is eigenlijk een heel oude aardkorst. Door vulkaanuitbarstingen lang geleden zijn gebergten ontstaan. Veel van de bergen liggen in het Centraal Suriname Natuurreservaat. In dit reservaat zijn ook de meest indrukwekkende watervallen te vinden.

Het oerwoud als apotheek

Dit is de sjamaan (traditionele medicijnman) samen met zijn papegaai.

De inheemsen, de oorspronkelijke bewoners van het binnenland, ontdekten dat veel planten medicinale eigenschappen hebben. Van bladeren wordt thee getrokken, basten worden verpulverd en op de huid gesmeerd, sappen van planten worden gebruikt als oogdruppels. Ook de marrons die in de binnenlanden zijn gaan wonen, beschikken over deze kennis. In zowel de inheemse als de marrondorpen wonen medicijnmannen. Voor bijna iedere kwaal heeft de medicijnman een busidresi, een bosmiddel. Kruiden en planten spelen ook een rol bij bij spirituele gebruiken.

Het Kasikasimagebergte.

[p. 46]

Het oerwoud als supermarkt

Inheemse kinderen die in het diepe binnenland wonen, kunnen al op jonge leeftijd met pijl en boog omgaan.

Uit het bos halen de binnenlandbewoners niet alleen medicinale planten, maar ook voedsel. Zij noemen het bos dan ook ‘hun supermarkt’. Vlees, vis en vocht; het is er allemaal te vinden. Diep het binnenland leven de mensen nog van ‘jagen en verzamelen’.

In het enorme woud is genoeg water te vinden. En je beker maak je gewoon van een groot blad. Is er geen beek in de buurt, dan zoek je een plant met een kelk waarin het regenwater is opgevangen. Voor ieder probleem is een oplossing!

Dieren

Er leven heel veel soorten dieren in Suriname. Het tropisch regenwoud, de rivieren, de savannes, de zee en de lucht; veel dieren vinden hier een goed plekje. Zo zijn er meer dan 140 soorten zoogdieren!

Spinnen, vlinders, slangen, apen, vogels en zeekoeien zijn allemaal bewoners van Suriname en komen voor in allerlei soorten en maten.

De luiaard is een nachtdier. Dat betekent dat hij 's nachts actief is en overdag slaapt.

Dit dorp is gebouwd door draagmieren. Ze zorgen zelf voor een dak boven hun hoofd. Wat een kunstwerk!

Ken je de sidderaal? - Ze verstoppen zich vaak bij stroomversnellingen. Pas maar op, want deze vissen geven je een schok! Dat doen ze niet om je te pesten, maar op deze manier kunnen ze hun weg vinden in het donkere water. Volwassen sidderalen zijn meestal ongeveer een meter lang. Er zijn exemplaren gevonden van wel 2,5 meter lang en ze kunnen zo'n 20 kg wegen.

[p. 47]

In Suriname leven veel soorten slangen. Dit is een anaconda.

Hoewel veel mensen ze er eng uit vinden zien, zijn ze banger voor jou dan jij voor hen en ze vluchten snel als ze je aan zien/horen komen. De slang speelt net als de spin Anansi vaak een rol in Surinaamse verhalen.

Zeeschildpadden

In Suriname komen vier soorten zeeschildpadden voor: de krapei (ook wel soepschildpad genoemd), de warana, de karet en de aitkanti (lederschildpad). Vanaf februari breekt een mooie tijd aan. Vanuit de Atlantische Oceaan komen ze de zandstranden op in het noordoosten van Suriname om hun eieren te leggen. Deze periode duurt tot ongeveer juli.

Wij, Jean Pierre en Gilmo, hebben kleine landschildpadjes als huisdier. De zeeschildpadden die in Galibi komen zijn veel te groot!

Ook mij kom je tegen in het tropisch regenwoud. Niet schrikken hoor, ik kruip rustig mijn nest weer in!

Apen

In Suriname wonen diverse soorten apen: de kapucijnaap, de roodhandtamarin, de saki, de kwatta of zwarte spinaap en de brulaap. Met de brulaap is iets bijzonders aan de hand. Ze kunnen zo enorm luid brullen dat je ze op kilometers afstand kan horen. Dit doen ze om onderling te communiceren.

Vijanden van de natuur

De kaaiman houdt van water. Hij leeft van vissen, insecten, maar ook vult hij zijn buik met grotere dieren zoals ratten en apen.

Mensen zijn de grootste bedreigers van de natuur. Ook in Suriname zijn ontbossing en verontreiniging grote boosdoeners. Veel goudzoekers gebruiken het schadelijke kwik om goud te vinden. Kwik hecht zich aan goud en zo is dit edelmetaal sneller te vinden. Voor planten en dieren (en mensen) is het echter een gevaarlijke stof.

Mensen maken zich ook regelmatig schuldig aan het vangen van dieren voor de handel. Een voorbeeld is de papegaaienhandel. Verschillende organisaties, zoals de Stichting Natuurbehoud Suriname (Stinasu), 's Lands Bosbeheer en het Wereld Natuur Fonds maken zich sterk voor de bescherming van de natuur. Ze geven bijvoorbeeld voorlichting aan vissers in welke periode ze hun netten beter niet in het water kunnen laten zakken. Veel zeeschildpadden raken hier namelijk in verstrikt.