Franssens, Jean-Paul
Nederlands dichter, prozaschrijver en beeldend kunstenaar (Groningen 5.2.1938 - Amsterdam
19.6.2003). Franssens bezocht het Groningse muzieklyceum, studeerde opera (zang en regie)
in Essen in Duitsland en werkte als regisseur bij Opera Forum in Enschede. Daarna was hij
regie-assistent bij de Nederlandse Opera Stichting in Amsterdam.
Als dichter debuteerde Franssens in De Revisor in 1980 en in 1981 verscheen zijn eerste
proza, de novelle
De wisselwachter, die hij in 1986 verfilmde met Jos Stelling. Steeds meer
kreeg Franssens werk sterk autobiografische trekken, zoals in de reeks
Een gouden kind
(1991),
Een goede vader (1993) en
Broederweelde (1995), die respectievelijk over de relaties
moeder en kind, vader en kind, en broers onderling gaan. Essentieel is dat deze relaties zijn
afgebroken door het overlijden van één van de partijen en ze dus zijn afgerond.
Franssens proza is stilistisch zeer verzorgd en ook al is hij van mening dat taal zijn
bouwmateriaal is, kan zijn werk niet experimenteel of taalgericht genoemd worden. Zijn
romans en novellen zijn traditioneel en realistisch van opzet. Zijn personages zijn typische
eenlingen die buiten de reguliere werkelijkheid staan. Zo is in De wisselwachter het
hoofdpersonage iemand die zijn afgebakend terrein verliest en daardoor zijn persoonlijke
leefwereld ineen ziet storten. De afloop is dan ook dramatisch. Dat geldt ook voor de novelle
De uitvinder (1984), waarin de thematiek te vergelijken is met die van De wisselwachter. Die
thematische elementen in het werk van Franssens zijn de droom, de jeugd, seksualiteit en de
dood. Veel van Franssens personages leven met onbestemde verlangens.
Franssens was bevriend met Belcampo. Van zijn verwantschap met deze auteur getuigen
Belcampo. Geen gewoon wandelaar (1994) en
Op reis met Belcampo. Herinneringen van
Jean-Paul Franssens (1996). In
De wereld wil bedrogen worden (1999) gaf hij zijn
autobiografie.
Franssens heeft zich meer en meer toegelegd op het maken van beeldende kunst. Schilderijen
en tekeningen van hem werden geëxposeerd in Amsterdam, Enschede, Groningen en
Kopenhagen.
Literatuur: Kritisch lexicon; Oosthoek; WP-lexicon; Remco Campert e.a. Jean-Paul
Franssens. Schilderijen en tekeningen (1994); J. Heymans, ‘Drie seizoenen in
Penninckskotten. Over Jean-Paul Franssens’, in: Maatstaf 43 (1995) 6, p. 40-46; J.
Diepstraten, ‘[Over J.-P. Franssens]’, in: De kunst van het schrijven (2000), p. 256-258.
G.J. van Bork
[nieuw, februari 2004]
Auteursrechtelijk beschermd