Vree, Paul de
Vlaams dichter, criticus en essayist (Antwerpen
13.11.1909-ald. 25.4.1982). Was leraar. In de artistieke wereld was hij een
onvermoeibaar bezieler van de moderne stromingen en wel op versch. gebieden. Zo
was hij o.m. filmproducer (Fugitive Cinema), organisator van de
Benelux-filmfestivals (1963, 1965 en 1967), en medeoprichter van het Nationaal
Centrum voor Moderne Kunst te Antwerpen. Van groter belang echter was zijn rol
in het literaire leven, niet alleen als schrijver maar ook als
redactiesecretaris van het tijdschrift De Tafelronde, waarin hij een
weerspiegeling beoogde van alles wat zich in de hedendaagse wereld afspeelt.
Door zijn leidinggevende rol en door zijn vele historische en kritische
overzichten van de avant-garde nam hij een vooraanstaande plaats in.
Als dichter debuteerde hij, in de traditie van het
tijdschrift Vormen (1936-1940), met intieme liefdeslyriek (Verzen en
kwatrijnen, 1935), waarbij zich in de periode na wo ii ook de motieven van
een existentiële, morele en religieuze crisis aandienen (Tussen twijfel
en traan, 1950). De bundel Appassionato (1953) betekent een keerpunt
in zijn poëtische evolutie. De dichter vindt een eigen geluid, wat wordt
bevestigd door de publikatie van Egelrond. Kollegrafische gedichten
(1957). Deze neo-dadaïstische experimenten zijn een afrekening met de
conventionele poëzie; de existentiële inhoud wordt hoe langer hoe
meer vertolkt in visueel opvallende structuren, waarbij de typografie ook een
rol krijgt toebedeeld. Zo ontstaan de Zimprovisaties (1968), waarin
audiovisuele, concrete en visuele gedichten zijn opgenomen, naast typogrammen.
De laatste bundels van De Vree zetten deze visuele traditie voort:
Poëzien (1971) en Poesia visiva (1975).
De Vree schreef weinig proza, maar bijzondere aandacht
verdient de `kroniek van een gezin', bestaande uit Een kringloop (1938)
en Buiten de oevers (1969). Het is een autobiografisch werk, waarin de
geschiedenis wordt beschreven van een gezin uit de kleine middenstand dat uit
een agrarische omgeving naar de grote stad verhuist en daar de gevolgen van de
economische crisis te verwerken krijgt.