Styl, Simon
Noordnederlands prozaschrijver en dichter (Harlingen
25.2.1731-ald. 4.5.1804). Studeerde medicijnen te Franeker en Leiden en
vestigde zich als arts in Harlingen. Als enthousiast toneelliefhebber leidde
hij een gezelschap in zijn woonplaats en speelde zelf versch. bekende rollen.
Op zijn 23ste jaar schreef hij de klucht De vryer na de kunst en het
blijspel Krispyn filozoof. In 1768 verscheen zijn treurspel De
Mityleners, waarover hij met de Vaderlandsche letteroefeningen in
een polemiek geraakte.
Aanvankelijk was Styl Oranjegezind, maar zijn `redelijke'
verlichtingsideeën deden hem naderhand de patriottische zijde kiezen. Het
satirische spel De torenbouw van het vlek Brikkekiks in het landschap
Batrachia levert zelfs een scherpe kritiek op de Oranjes. In 1795 lid
geworden van de Nationale Vergadering speelde hij een belangrijke rol in de
totstandkoming van de staatsregeling van 1796. Als gematigd federalist wist hij
zich echter in 1797 niet te handhaven en woonde sindsdien in zijn
geboortestad.
Vanwege zijn voortreffelijk historisch proza wordt Styl
in één adem genoemd met Hooft, Brandt en Wagenaar. Zijn De
opkomst en bloei der Vereenigde Nederlanden (1774), nog in zijn
orangistische periode geschreven, werd door de tijdgenoot zeer gewaardeerd en
beleefde tot ver in de 19de eeuw herdrukken. De ontwikkelingsgeschiedenis van
de republiek wordt hierin op eenvoudige wijze verteld en verklaard. Het werk is
evenwel niet vrij van zelfgenoegzaamheid. Bepaalde ideeën, zoals de
invloed van klimaat en voedsel op het volkskarakter, ontleende de schrijver aan
Montesquieu (o.a. diens Esprit des lois).
Voor de Levensbeschryving van eenige voornaame meest
Nederlandsche mannen en vrouwen (een werk in tien delen door Styl, Johannes
Stinstra e.a.) schreef hij Het leven van Jan Punt (1781). Deze bekende
toneelspeler wordt hierin met grote sympathie getekend tegen de achtergrond van
het classicistische toneel in de
Auteursrechtelijk beschermd