Saks, J.
Ps. van Pieter Wiedijk, Nederlands historicus en essayist
(Groot Schermer 27.2.1867-Amsterdam 26.9.1938). Afkomstig uit een eenvoudig
gezin, vroeg wees; opgeleid voor onderwijzer. Studeerde, na een kuur in Davos,
farmacie en werd in die periode overtuigd socialist. In Amsterdam gevestigd,
ontwikkelde hij zich tot een grondig kenner van het marxisme. Als
redactiesecretaris van De Nieuwe Tijd had hij in de jaren 1902-1913 een
invloedrijke positie. Met Gorter en Henriette Roland Holst behoorde hij tot de
linkervleugel in de sdap. Zijn felle polemieken zijn geschreven in een
verzorgde stijl, geschoold bij Busken Huet. Zijn enorme belezenheid, speciaal
in de Franse literatuur, en zijn onverschrokken kritische zin, verheffen zijn
werk ver boven de gewone politieke journalistiek.
Na de sdap in 1909 te hebben verlaten, werd hij lid van
de sdp; in de jaren twintig had hij sterke leninistische sympathieën. Mede
door zijn slechte gezondheid vereenzaamde hij meer en meer. Terwijl zijn
politieke gezag verdween, verdiepte hij zich in oppositionele figuren als
Busken Huet en Multatuli.