De Nederlandse en Vlaamse auteurs

Oosterhuis, Huub

Eig. Hubertus Gerardus Josephus Henricus, Nederlands dichter en essayist (Amsterdam 1.11.1933). Na eindexamen gymnasium te Amsterdam trad hij toe tot de orde der jezuïeten. Studeerde filosofie te Nijmegen, Nederlandse taal- en letterkunde te Groningen en theologie te Maastricht. In 1965 studentenpastor te Amsterdam. Stichtte in 1972 het sociaal-cultureel vormingscentrum De Populier en in 1973 de theatergroep Poëzie Hardop.

Als dichter publiceerde Oosterhuis in Roeping en Wending. Hij debuteerde met de bundel Uittocht (1961). In deze poëzie blijkt uit de gebruikte terminologie zijn verbondenheid met de bijbelse thematiek. Ook zijn latere bundels vertonen die affiniteit: Hand op mijn hoofd (1965) en Gedichten (1970). Het zijn gedichten die worden gekenmerkt door vrije, soms getelde of metrische verzen, van een suggestieve vaagheid die aan het associatieve van de vijftigerpoëzie doet denken. Belangrijk is Oosterhuis' preoccupatie met de liturgie, waarvoor hij telkens nieuwe vormen zoekt waarop hij zijn poëzie toespitst: Dertig liederen voor een Nederlandse liturgie (1964), getoonzet door Bernard Huijbers. Samen met Michel van der Plas maakte hij een nieuwe psalmvertaling, Vijftig psalmen (1967).

Zijn opvattingen over taal en dichterschap heeft hij verwoord in een bundel essays en liturgische teksten onder de titel In het voorbijgaan (1961). Daarin spreekt hij uit dat het woord telkens te kort schiet als het erom gaat de waarheid onder woorden te brengen en contact tussen mensen te bewerkstelligen.

In 1970 verscheen het `leerdicht' Parcifal, een vermenging van de Arthurlegende met bijbelse en hedendaagse motieven. In Mensen voor dag en dauw (1976) bundelde Oosterhuis essays over Eckhart, Marx, Kafka, Neruda en Nijhoff, die hij beschouwt als `messiaanse figuren'. Een poëtische uitwerking van de ideeën in deze essays geeft hij in Dan zal ik leven (1976). Opvallend is het toenemende maatschappelijk engagement in het werk van Oosterhuis. Steeds nadrukkelijker neemt hij politiek stelling zoals in Gaan waar geen weg is

[p. 426]

(1979), een bundel essays en gedichten.

Werken:

Groningen en andere gedichten (1962); Bid om vrede (1966), p.; Zien, soms even (1969), essays en p.; Herschreven gedichten (1973); Liedboek voor de kerken (1973); Hoe ver is de nacht (1974), p.; Tot op vandaag (1975), p.; Twee of drie (1980), essays; God is ieder ogenblik nieuw: gesprekken met Edward Schillebeeckx (1982); Aandachtig liedboek (1983); Gedroomde god (1983), p.; Uittocht en andere gedichten (1983), p.

Literatuur:

F. Auwera, in Geen daden maar woorden (1970); G. Puchinger, in Christen en kunst (1971); G.J. Vis, `Een lied over uitzuigers', in Spektator, 1 7/8 (1971-1972); Idem, `H.O. 1960-1980. Schets van een ontwikkelingsproces', in Ons Erfdeel, 27 (1984).

[G.J. van Bork]