Maurik jr., Justus van
Nederlands proza- en toneelschrijver (Amsterdam
16.8.1846-ald. 18.11.1904). Typische Amsterdammer, in het dagelijks leven
sigarenfabrikant. Genoot een enorme populariteit met stukken voor het
volkstoneel als Een bittere pil (1873) en Janus Tulp (1879), doch
vooral met zijn levendige maar oppervlakkige vertellingen, die hij zelf met
groot succes placht voor te dragen. Hoewel de grappigheid en het sentiment er
vaak al te dik oplagen en hij weinig oog had voor sociale vraagstukken, gaf hij
het Amsterdamse volksleven op rake wijze weer. De aanval die Frans Netscher als
vertegenwoordiger van het opkomend naturalisme in de eerste jaargang van De
Nieuwe Gids op hem lanceerde, deerde zijn populariteit niet.
Zijn talrijke novellenbundels als Uit het volk
(1879), Van allerlei slag (1881), Met z'n achten (1883),
Burgerluidjes (1884), Uit één pen (1886) en
Papieren kinderen (1888) beleefden vele drukken en werden in 1895 in een
volksuitgave (Werken) gecombineerd en in 1900 herdrukt in acht delen
Novellen en schetsen. In 1897 verscheen Indrukken van een
`Tòtòk', dat in 1965 herdrukt werd in de bewerking van H.
Hardon, een werkje waarin de schrijver zich zeer wel van de toenmalige Indische
toestanden op de hoogte toonde. Een getrouw beeld van het 19de-eeuwse leven gaf
hij in Toen ik nog jong was (1901, 19672). Met J. de Koo was
hij redacteur van De Amsterdammer. Hij kan beschouwd worden als de
laatste, zwakke vertegenwoordiger van de 19de-eeuwse humorcultus in
Nederland.