De Nederlandse en Vlaamse auteurs

Loveling, Virginie

Eig. Marie Virginie, Vlaamse schrijfster (Nevele 17.5.1836-ald. 1.12.1923), zuster van Rosalie en tante van Cyriel Buysse. Na de dood van haar vader in 1846 woonde de familie jarenlang in de stad Gent; hier kwam zij in contact met intellectuele franssprekende kringen met uitgesproken liberale en antiklerikale opvattingen. Samen met haar zuster debuteerde zij met realistische, observerende gedichten met een vaak sentimentele ondertoon. Die poëzie - onder meer verschenen in het Nederduitsch Letterkundig Jaarboekje en in boekvorm herhaaldelijk herdrukt - werd lovend beoordeeld door versch. auteurs als Potgieter, Busken Huet, Max Rooses en Karel van de Woestijne. Daarnaast publiceerden de zusters Loveling ook twee bundels novellen en schetsen die enerzijds het landelijke milieu en zijn bewoners, anderzijds de stedelijke burgerij tot onderwerp hebben; qua sfeer en uitwerking sluit dit proza aan bij het werk van H.C. Andersen en Klaus Groth.

Na het overlijden van haar zuster in 1875 legde Virginie Loveling zich vnl. toe op het schrijven van novellen en romans, waarin het tijdsklimaat op een pregnante manier wordt beschreven; zo komen in de politieke schetsen van In onze Vlaamsche gewesten (1877, eerst gepubliceerd onder ps. W.G.E. Walter) haar opvattingen over liberalisme en antiklerikalisme aan bod, en behandelt de roman Sophie (2 dln., 1885) een geloofscrisis tijdens de turbulente jaren van de schoolstrijd. Officiële erkenning kreeg zij met de roman Een dure eed (1891), met de Vijfjaarlijkse prijs voor Nederlandse letterkunde bekroond. Het boek beschrijft het gewetensprobleem van de vondelinge Reine: is zij, na de dood van haar verloofde Filip, nog gebonden aan haar belofte van eeuwige trouw?

Terwijl de vorige roman nog door een happy-ending wordt gekenmerkt, treedt vanaf de novelle Meesterschap (1898) een meer pessimistische visie op de voorgrond. De daaropvolgende romans zijn alle naturalistisch van inspiratie en worden gekenmerkt door een scherpzinnige karakterontleding. De twistappel (1904) behandelt de problemen van godsdienst en huwelijk: een vrijzinnige fabrieksdirecteur, vader van een ongedoopte zoon, hertrouwt met zijn diepgelovige schoonzus. In Erfelijk belast (1906) komt het probleem van de erfelijkheid aan bod. In Een revolverschot (1911), een van haar beste romans, staat de noodlottige liefde van twee zusters voor dezelfde man centraal; moord en waanzin vormen hier de fatale afloop.

Virginie Loveling verwierf ook naam als schrijfster van kinderboeken en essays (o.a. over folklore). Samen met Cyriel Buysse schreef zij Levensleer (1912), een humoristische roman over de verfranste Gentse bourgeoisie.

Werken:

samen met haar zuster (zie ook aldaar): Polydoor en Theodoor en andere novellen en schetsen (1882); alleen: Het hoofd van 't huis (1883); Een winter in het Zuiderland (1890); Idonia (1891); Een idylle (1893); Een vonkje van genie (1893); De bruid des Heeren (1895); Mijnheer Connehaye (1895); Het land der verbeelding (1896); Madeleine (1897); Het lot der kinderen (1906); De groote manoeuvers (1906); Jonggezellenlevens (1907); Bina (1915).

Uitgaven:

M. Basse (ed.), Van hier en elders (1925); Volledige werken, 10 dln. (1933-1936); G. Schmook (ed.), Herinneringen aan Franskens (1950); A. van Elslander (ed.), Herinneringen (1967); Niets is onbeduidend (1978³), verz. en ingel. door Idem.

Literatuur:

A. de Cock, V.L. (1892); A.W. Stellwagen, V.L. (1896); M. Basse, Het aandeel der vrouw in de Nederlandsche Letterkunde, ii (1921); H. Piette, Les soeurs L. (1942); A. van Elslander, De `biografie' van V.L. (1963); Confrontaties met V.L., verschenen als Monografieën-Het land van Nevele, 2 (1974); A. van

[p. 363]

Elslander, `V. en R.L.', in Twintig eeuwen Vlaanderen, dl. 13 (1976); J. van de Casteele, `Nevelse brieven van de gezusters L.', in Het Land van Nevele, 9 (1978); C. Buysse, `V.L.', in Verzameld werk, 7 (1982).

[D. de Geest]