Last, Jef
Eig. Josephus Carel Franciscus, Nederlands dichter en
prozaschrijver ('s-Gravenhage 2.5.1898-Laren 15.2.1972). Studeerde Chinese
letteren te Leiden; onderbrak deze studie om het maatschappelijk leven te leren
kennen in een afwisselend, vaak avontuurlijk bestaan. Zijn sociaal medeleven
bracht hem tot het socialisme, later het communisme, dat zijn aantrekkelijkheid
verloor toen hij in 1936 met Gide de Sovjetunie bezocht. Na 1938 partijloos
socialist. In de Spaanse burgeroorlog streed hij als kapitein aan de zijde der
wettige regering (vgl. o.a. Brieven uit Spanje, 1936; In de
loopgraven voor Madrid 1937). Nam actief deel aan het verzet (1940-1945).
Na wo ii o.a. reizen naar Oost-Azië, enige tijd adviseur voor kunst van
president Soekarno. Deze periode inspireerde hem tot o.m. Zo zag ik
Indonesië (1956). In 1957 te Hamburg gepromoveerd in de Chinese
letteren. Werd in zijn latere jaren minder radicaal.
Last schreef aanvankelijk vooral poëzie; werkte o.a.
als dichter mee aan de socialistische jaarboeken Tijdsignalen
(1929-1930). Schreef ook korte romans, maar trok vooral de aandacht met de
grote werken Partij remise (1933), een simultaanroman die in versch.
figuren en milieus de maatschappelijke tegenstellingen in Nederland in de jaren
omstreeks 1920 schildert, en de reportageroman Zuiderzee (1934).
Traditioneler werd zijn romancompositie in volgende werken, zoals Een huis
zonder vensters (1935) en Elfstedentocht (1941). Last vertaalde o.m.
werken van Gide en maakte in latere jaren vooral studie en vertalingen van
Japanse (o.a. Vloog een bloesem terug naar haar tak, 1960) en Chinese
literatuur (bijv. Golven der Gele Rivier, 1962). Revolutionair elan en
sociale bewogenheid kenmerken zijn werk, dat vaak van groot talent getuigt doch
ongelijk van kwaliteit is. In 1966 werd hij voor zijn oeuvre bekroond met de
Joost van den Vondelprijs.