De Nederlandse en Vlaamse auteurs

Herzberg, Abel J(acob)

Nederlands toneel- en kroniekschrijver en essayist (Amsterdam 17.9.1893). Zoon van Russisch-joodse ouders; in 1918 tot Nederlander genaturaliseerd. Studeerde rechten te Amsterdam en werd advocaat en procureur aldaar. Vervulde versch. functies in de zionistische beweging; was van 1934 tot 1939 voorzitter van de Nederlandse Zionistenbond. In 1943 geïnterneerd, eerst in Barneveld, vervolgens te Westerbork. Tot 10 april 1945 in Bergen Belsen; 30 juni 1945 terug in Nederland.

Schreef een aangrijpende Kroniek der jodenvervolging (1960; Jan Campertprijs), opstellen over het concentratiekamp Bergen Belsen (Amor fati, 1946; Wijnandts Franckenprijs), en over het proces Eichmann, waarin naast de harde feiten ook de menselijke achtergronden worden belicht en voor een waarachtige geestelijke cultuur wordt gepleit. Ook zijn toneelstukken over figuren uit de joodse geschiedenis houden zich in de grond der zaak bezig met algemeen menselijke, ook hedendaagse problematiek.

In de even indringend als mild geschreven Brieven aan mijn kleinzoon (1964) wordt het familieverleden met de joodse tradities opgeroepen. Van scherpe waarneming, gepaard aan grote menselijkheid getuigen ook zijn herinneringen aan de advocatuur, o.a. Om een lepel soep - Over advocaten en cliënten (1972). Ontving de Visser-Neer-

[p. 270]

landiaprijs voor toneelstukken (1955 en 1959) en in 1974 werd zijn essayistisch werk bekroond met de P.C. Hooftprijs 1972.

Werken:

Vaderland (1936), t.; Tweestromenland (1950), dagb.; Herodes (1955), t.; Sauls dood (1958), t.; Het proces Eichmann (1961), verslag in 50 brieven voor de Volkskrant; Eichmann in Jeruzalem (1962); Pro-Deo. Herinneringen aan een vooroordeel (1969); De memoires van koning Herodes (1974), r.; Drie rode rozen (1975), nov.; De man in de spiegel (1980), art.; Twee verhalen (1981).

Uitgaven:

Kroniek der jodenvervolging (1950); Amor fati en Tweestromenland (1960); Brieven aan mijn grootvader (1983).

Literatuur:

S. Dresden, in De literaire getuige (1961); K. Fens, in De gevestigde chaos (1966); W.M. Visser, A.J.H. Literaire monografieën, 34 (1979); W. Ramaker, `In gesprek met A.J.H.', in Literama, 14 (1980).

[P. Minderaa en red.]