De Nederlandse en Vlaamse auteurs

Heeroma, Klaas Hanzen

Ps. Muus Jacobse, Nederlands dichter, essayist en taalkundige (Hoorn, Terschelling 13.9.1909-Haren, Gron., 21.11.1972). Studeerde Nederlandse taal- en letterkunde te Leiden, o.a. bij A. Verwey. Promoveerde in 1935 op Hollandsche dialectstudies. Was hoogleraar te Djakarta (1949-1952) en te Groningen (vanaf 1953) voor Nedersaksische taal- en letterkunde. Werkte van 1936-1948 mee aan het Woordenboek der Nederlandse Taal (wnt). Als dialectoloog werkte hij mee aan de Atlas linguarum Europae van Weijnen en verzorgde ook een omstreden uitgave van het Gruuthuse-handschrift (1966), in het kader van zijn voorzitterschap van de Maatschappij der Nederlandse letterkunde.

Heeroma publiceerde zijn poëzie steeds onder ps. Debuteerde in 1929 in Stemmen des tijds met poëzie van protestants-christelijke signatuur. In zijn poëzie zocht Jacobse aansluiting bij het reveil van Da Costa en Groen van Prinsterer en bij het tweede reveil van Kuyper en De Savornin Lohman. Hij streefde naar een nieuwe bezielde retoriek, dat wil zeggen hij koos voor de traditionele woorden die hij trachtte op te laden met een nieuw christelijk elan. Samen met andere jong-calvinistische dichters rekende Jacobse zichzelf tot Het derde reveil onder welke naam hij in 1934 een bloemlezing samenstelde. Jacobse was redacteur van het christelijk letterkundig tijdschrift Opwaartsche Wegen en van De werkplaats.

Tijdens wo ii schreef hij verzetspoëzie, verzameld in Vuur en wind (1945) en bekroond met de Van der Hoogtprijs. Zijn medewerking aan een nieuwe berijming van de Psalmen (1968) en aan het Liedboek voor de kerken (1973) getuigt van zijn dienend dichterschap. In 1969 ontving hij de Joost van den Vondelprijs.

Werken:

Programma (1932), p.; De doortocht (1936), p.; Tusschen de bedrijven (1938), p.; Reünie (1939), bloeml. p.; Het bescheiden deel (1941), p.; Margrieten (1943), p.; De wiekslag van de vrede (1944), p.; Et sub aqua (1944), p.; Het kind (1946), p.; Het andere leven (1946), p.; Bijbelse gedichten (1946); Het huisgezin (1959), p.; Taalatlas van Oost-Nederland en aangrenzende gebieden (1959); De ontfriesing van Groningen (1961); Fonologie van het Fries (1961); Bijbelse gezangen (1962); Der Mensch in seiner Sprache (1963); Familienamen in Drente (1964); Liederen en gedichten uit het Gruuthuse-handschrift (1966); Nader tot een taaltheologie (1967); De Westfaalse expansie in Nederland (1969); Familienamen in Overijsel (1972-1973).

Uitgave:

M. Jacobse, Het oneindige verlangen.

[p. 259]

Gedichten en liederen (1982), gekozen en ingel. door A. den Besten.

Literatuur:

W.J.C. Buitendijk, in Op de keper beschouwd (1951); P.J. Meertens, `Levensbericht', in Jaarb. Mij Nederl. Letterk. (1972-1973); H. Oosterhuis, `Jan Wit en M.J.', in Literama, 17 (1982-1983).

[J.H. de Groot en red.]