De Nederlandse en Vlaamse auteurs

Heemskerck, Johan van

Noordnederlands dichter en prozaschrijver (Amsterdam 1597-'s-Gravenhage 27.2.1656). Studeerde rechten te Leiden en Oxford en promoveerde te Bourges. Verbleef in Italië en Frankrijk, o.a. te Parijs waar hij logeerde bij zijn familielid Hugo de Groot. Werd advocaat in Den Haag (1625), schepen van Amsterdam (1627), lid van de Hoge Raad (1645) en juridisch adviseur van de Oostindische Compagnie.

Van Heemskercks vroege werk, gepubliceerd in 1622, Pub. Ovidii Nasonis Minnekunst, minne-dichten ende mengel-dichten, bevat behalve een vertaling van Ovidius' Ars amatoria ook originele erotische poëzie en vertalingen en bewerkingen (imitatio) van andere klassieken, o.a. Horatius. In de 2de druk (1626) werd een vertaling van Ovidius' Remedia amoris, de Minnebaet, toegevoegd. In de jaren 1625-1636 volgden vertalingen uit Honoré d'Urfé's Astrée en Philip Sidney's Arcadia, preludes op Van Heemskercks eigen Inleijdinghe tot het ontwerp van een Batavische Arcadia dat anoniem verscheen in 1637. Deze `herdersroman' geeft een beschrijving van een tochtje van een aantal Haagse jongelieden naar Katwijk, gelardeerd met

[p. 257]

breedvoerige betogen. De nog meer uitgebreide 2de druk verscheen - eveneens anoniem - onder de titel Batavische Arcadia (1647). Deze druk en de vele die volgden, zijn overwoekerd door geleerde verhandelingen, waardoor het werk nauwelijks nog als `roman' beschouwd kan worden.

Uitgaven:

W.P. Wolters en H.C. Rogge (ed.), Batavische Arcadia (1869); D.H. Smit (ed.), Inleydinghe tot het ontwerp van een Batavische Arcadia (1935); P.E.L. Verkuyl (ed.), Inleydinghe tot het ontwerp van een Batavische Arcadia (1982).

Literatuur:

J. Scheltema, Geschied- en letterkundig mengelwerk, dl. 3 (1818); D.H. Smit, J.v.H. (1933); R.W. Zandvoort, `J.v.H. als vertaler en navolger van Sidney', in Nieuwe Taalg., 37 (1943).

[P.J. Verkruijsse]