De Nederlandse en Vlaamse auteurs

Glazemaker, Jan Hendrik

Noordnederlands vertaler die in hoge mate bijgedragen heeft aan de consolidatie van het Nederlands (ca 1620-ca 1682). Zijn woordgebruik was rijk geschakeerd en zijn woordvondsten boden de natuurwetenschappen en de wijsbegeerte velerlei wetenschappelijke termen die nog tot in de 18de eeuw veelvuldig gebruikt werden. Bekend is hij gebleven als de vertaler van het filosofische werk van Descartes. Vanuit zijn doopsgezinde achtergrond, waar met

[p. 224]

grote aandacht de nieuwe wijsbegeerte werd gevolgd, valt zijn geringe interesse in het vertalen van poëzie te begrijpen. Zijn eerste vertaling verscheen in 1643 De deugdelijke vrou, een bundel verhalen bedoeld als handleiding voor jonge vrouwen. Van zijn hand verschenen de volgende vertalingen: Joh. Barclai, D'Argenis (1643); Toonneel der werreltsche veranderingen (1645); Nikolous Coeffeteau, Romanische historien (1649); D. Erasmus, Onderwijs tot de ware godgeleertheit (1651); Homerus, De Iliaden (1654); van Descartes, Redenering om 't beleed, om zijn reden wel te beleiden ende waarheit in de wetenschappen te zoeken (1656), Meditationes de prima philosophia: of bedenkingen van d'eerste wijsbegeerte (1656-1657), Principia philosophiae: of beginselen der wijsbegeerte (1657), Proeven der wijsbegeerte (1659); en de brieven van Descartes in drie delen. Verder vertaalde hij nog werken van Seneca, Lipsius, Spinoza, Marco Polo e.a. In 1668 verscheen zijn vertaling van de `onvertaalbaar' geachte roman van J. Lily, Euphues or the anatomy of wit als De vermaakelijke Historie, Zee- en Land-Reyze van Euphues.

Literatuur:

G.G. Ellerbroek, `De 17de eeuwse vertaler G.', in Levende Talen (1958); C.L. Thyssen-Schoute, in Uit de Republiek der Letteren (1967); F. Akkerman, in Studies in the Posthumous works of Spinoza (1980); Glazemaker 1682-1982, catalogus Universiteitsbibliotheek Amsterdam (1982).

[P.M.M. Kroone]