De Nederlandse en Vlaamse auteurs

Crone, Cornelius Carolus Stephan

Nederlands prozaschrijver (Utrecht 26.12.1914-Arnhem 19.11.1951). Jeugd en schoolopleiding in Utrecht. Werkte bij verschillende uitgeverijen als lector en ten slotte als redacteur van het bedrijfsblad van aku.

Crone's oeuvre beslaat niet meer dan 150 pagina's. Zijn verhalen stelde hij samen aan de hand van honderden losse notities, veelal uitspraken en gesprekken van Utrechtenaars, die hij had verzameld en aan elkaar plakte. Dit procédé, dat op de methode van een cineast lijkt, had tot gevolg dat de atmosfeer van zijn werk een mengeling is van realisme en surrealisme: het realisme van een exacte weergave van het dagelijks leven vervormd door het surrealisme van de gehanteerde schrijfmethode. De wereld die Crone schetst is er een van armoede, tegenslag en dood. Zijn verhalen spelen hoofdzakelijk in de stad Utrecht en de topografie van deze stad is onverbrekelijk met het werk verbonden. Het leven van de kleine en nietige figuren in Crone's verhalen is een kroniek van de jaren dertig, de crisis opgetekend daar waar hij het hardste werd gevoeld.

Arthur van Schendel is Crone's grote literaire voorbeeld geweest, maar niettemin is zijn werk eerder te plaatsen in de traditie van Nescio en Elsschot. Zijn microscopisch nauwkeurige aandacht voor details, de weemoedige kijk op leven en dood, de humor, al deze elementen vindt men ook bij Nescio en Elsschot.

Crone's kleine oeuvre is naast de paar genoemde overeenkomsten met andere schrijvers uniek in de Nederlandse litera-

[p. 156]

tuur. De onvervreemdbaar eigen stijl en de subtiele observaties verschaften hem een steeds opnieuw erkende plaats binnen het proza dat tussen de twee wereldoorlogen is geschreven.

Werken:

Stephan en Lizette (1933), nov.; Gymnasium en liefde (1936); Het feestelijke leven (1939); Muziek over het water (1940).

Uitgave:

De schuiftrompet (1947), verz. pr. met inl. van P.M. Ritter.

Literatuur:

W. Paap, Literair leven in Utrecht tussen de beide wereldoorlogen (1970); A. Visser, Het klooster van St. Jurriaan (1974); E. Mielen, C.C.S.C., kroniek van een Utrechtse schrijver = Engelbewaarder, 3 (1977-1978); J.G. Gaarlandt, Utrecht, stad van zachte idioten (1980), kro-cahier.

[J.G. Gaarlandt]