Geschiedenis van Leuven. Geschreven in de jaren 1593 en 1594

Hendrick de iij^e, Den negenendertichsten Hertoghe van Brabant.

Den negenendertichsten hertoghe van Brabant es geweest Hendrick de Derde, genoempt de Sachtmoedighe, anno 1248. Zijne huijsvrouwe was vrouwe Alijdt, des hertoghen dochtere van Bourgoindien, daer aen hij wan iij sonen: Hendrick, Jan ende Godevaert, ende eene dochter, genoempt Maria, die getrouwt hadde den iij^en coninck Philips van Vranckerijck, Sinte Lodewijckx sone. Des voers. hertoghe Hendrickx sone Godevaert, met zijnen sone, Jan genoempt, verslaegen voer Cortrijcke, anno 1302. Ende deze Godevaert hadde noch twee dochteren, daeraff de outste getrouwt hadde den graeve van Hercourt, ende gafse mede dlandt van Aerschot ende van Bierbeke, waeraff van eender zijde gecomen zijn die van Croij, hertoghen van Aerschot. Zijne andere dochtere hadde getrouwt den graeve van Loon ende gafse mede dlandt van Sichenen ende Sint-Aechten-Rode¹. Dezen hertoghe Hendrick was de ierste die hem hertoghe van Lothrijck ende van Brabant screeff, ende heeft geregneert xij jaeren, ende es gestorven, anno 1260, te Loven, ultima februarij, ende leet int clooster vanden Predicaeren begraeven, dwelck hij gesticht heeft, van welcken cloostere de kercke begonst wert anno 1256. Ende vrouw Alijdt, zijne weduwe, heeft, met heeren Wouteren Berthout, heere van Mechelen, de momboirije van haeren kinderen, die noch jonck waeren, zeer wijsselijck geregneert. In des voers. hertoghen Hendrick tijde, te wetene anno 1250, ist groot Bagijnhoff, te Loven, onder de prochie van Sinte Quintens, gefundeert, met gemeijn consent vanden pastoir ende priesteren van St Quintens, te Hove.

Anno 1251, op Sinte Lucien dach, in decembri, heeft de hertoghe van Brabant mette stadt ende vrijheijt van Colen zekere verbont gemaeckt, te weten: dat die van Colen zullen mogen vaeren ende keeren binnen den lande van Brabant, vrij ende sonder gearresteert te wordden, ende van gelijcken die van Brabant binnen Colen ende vrijheijt der selver, te waetere ende te lande, mits betaelende den tol daertoe staende; behalven ofte iemant waere vande voers. stadt oft vrijheijt van Colen verbonden aen eenighe van Brabant, ende dat gelooft hadde te betaelen, dat alzulcke verbonden persoon, ter plaetzen daer hij die geloefte gedaen hadde, zal mogen gearresteert wordden, in persoone ende goet, staende de selve ten vonisse vande schepenen aldaer oft anderssints ten rechte vanden lande, ende van gelijcken die van Brabant te Colen, van gelijcke geloefte, ende anderssints niet. Dits te Loven besegelt bijden voers. hertoghe, Loven ende Bruessel².

Anno 1252 wordden de stadt van Loven bedeijlt in vijffen, dwelck nochtertijt³ de v prochien zijn.

Anno 1252 hebben die vanden convente vanden Wittevrouwen aenveert de ordre van Sinte Victoir, van

1 Sinte Agatha's Rode namelijk.

2 Overgeschreven in het groot Charterboeck, f. 45.

3 Te weten in den tijd van Boonen. Onze vijf parochien waren: 1^o St-Peeter; 2^o St-Michiel; 3^o St-Quinten; 4^o St-Jacob; 5^o Ste Geertruide. Deze kerkelijke verdeeling onzer stad heeft bestaan tot in 1798.

[p. 20]

Parijs, ende te voren haddent geweest bekeerde sonderssen der ordene van Sinte Marie Magdalenen, de welcke daernaer Alexander de iiij^e, anno 1256, onder zijnder protectie genomen heeft.

Anno 1258, in decembri, heeft de voers. hertoghe Hendrick van Brabant den broederen vande Predicaeren, binnen Loven, opgedraegen, om godtswille, de geheele plaetze genoempt het Osenensvelt, gelegen tusschen de Dijle ende d'Aa, achter den hoff vande selve Predicaeren, om die eeuwelijck ende erffelijck te gebruijcken, behalven dat de meesters van zijne molens, alst van noode wezen zal, aldaer zullen moghen aerde haelen ende resschen steken.

Anno 1259, iiij^a idus octobris, statueerde hertoghe Hendrick voers. dat de hueringe van goederen souden eeuwelijck gehouden wordden, alwaert saecke dat de verhuerder afflijvich wordde¹.

1 In 't cleijn Charterboeck, folio 14 verso en 15, een confirmatie anno 1270 folio 3^o et 6^o (B.) - Het oorspronkelijk stuk berust in de archieven der stad, n^r 15.